Qazaqstandyq ǵalym qant dıabetin emdeýge arnalǵan biregeı jasýsha oılap tapty
Molekýlárlyq bıologıa jáne bıohımıa ınstıtýtynyń ǵalymy Baqytjan Áljanuly genomdy redaksıalaý kómegimen I tıpti qant dıabetin emdeýge arnalǵan biregeı jasýshalardy oılap tapty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz QazAqparatqa silteme jasap.
Bul jasýshalardy transplantasıalaý uıqy bezine ınsýlın óndirýge ǵana emes, sonymen birge onyń denedegi deńgeıin óz betinshe retteýge múmkindik beredi.
Bolashaqta qurylym naýqas pasıentterdiń bezine transplantasıalanady.
«Bizdiń bul ádisimiz biregeı bolyp esepteledi. Jasýsha genomyn óńdeý úshin qoldanylatyn CRISPR tehnologıasyn paıdalana otyryp, biz ınsýlın sıntezine jaýap beretin uıqy beziniń jańa jasýshalyq tizbegin jasadyq. Naqty túsindirip ótsem, alynǵan jasýshalar erekshe sıpatqa ıe, ıaǵnı jaryqtyń áserinen olar ınsýlın deńgeıin joǵarylatýy nemese ony tómendetýi múmkin. Negizgi maqsatymyz - İ tıpti qant dıabetin emdeýdiń zamanaýı tásilderin tabý boldy. Atap aıtqanda, óziniń tabıǵı ınsýlınin shyǵaratyn jasýshalyq terapıany tabý boldy», - deıdi Baqytjan Áljanuly.
Búgingi tańda álemde İ tıpti qant dıabetin emdeý ádisi joq, pasıentter tek ınsýlın terapıasy boıynsha emdeledi.
Qazirgi ýaqytta dúnıejúzi ǵalymdary transplantasıalaýǵa bolatyn jasýshalardy ázirleýmen aınalysyp jatyr.
Qazaqstandyq bıotehnolog óz jumysynda buryn-sońdy ǵylymda qoldanylmaǵan beta-kletkalardy alý ádisi arqyly biregeı nátıjelerge qol jetkizdi.
- Dıferensıasıa jáne genomdy redaksıalaý ádisterin biriktirý arqyly osyndaı nátıjege qol jetkizdim. Bul qorytyndynyń biregeıligi men ózge ádisterden artyqshylyǵy osynda. Dıferensıasıa - bul adamnyń baǵanaly jasýshalaryn aǵzadaǵy kez kelgen organnyń jańa jasýshalaryn alý úshin materıal kózi retinde paıdalaný ádisi. Zertteý kezinde baǵanaly jasýshalardan óńdelgen genomy bar uıqy beziniń jasýshalaryn aldyq. DNQ-ny redaksıalaý ádisi - bul gendik ınjenerıa, DNQ-nyń jeke qurylymdyq elementterin ózgertý. Iaǵnı bul jerde biz alynǵan uıqy beziniń jasýshalarynan biregeı qasıetterge qol jetkizgenimiz týraly aıtyp otyrmyz. Dálirek aıtqanda, jasýshalar ınsýlın deńgeıin óz betinshe retteı alady. Bul - álemde alǵash ret oılap tabylǵan ádis, - dep túsindirdi ǵalym.
Baqytjan Áljanuly 2018 jyly Kanadada ǵylymı-zertteý jumystaryn bastap, byltyr ony elimizdegi M.A.Aıthojın atyndaǵy Molekýlárlyq bıologıa jáne bıohımıa ınstıtýtynyń bazasynda sátti aıaqtady.
Qazirgi tańda qoldanystaǵy hattamalardy jetildirý jumystary júrgizilip jatyr.