"Qazatomprom" ulttyq kompanıasynyń burynǵy basshysy Muhtar Jákishev kásipker Armanjan Baıtasovtyń Baitassov Live YouTube-arnasyna bergen suhbatynda Qazaqstanda atom elektr stansasyn salýdyń mańyzdylyǵy týraly pikirin bildirdi, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Suhbattyń basynda Muhtar Jákishev ózin atom energetıgi emes, ıadrolyq ónerkásipshi ekenin atap ótip, energetıkanyń keıbir qyr-syrlaryn tolyq bilmeıtinin moıyndady. Sonymen qatar, onyń túrmede ótkizgen on jyldan astam ýaqytynda keıbir aqparattardyń ózgerýi múmkin ekenin de atap ótti. Sondyqtan ol tek ózine belgili aqparatty ǵana bólisetinin aıtty.
Armanjan Baıtasov Qasym-Jomart Toqaevtyń sońǵy halyqqa joldaýynda nege Qazaqstanda atom elektr stansasyn salý qajettigin aıtqanyn surady.
"Álem SO2 shyǵaryndylarynan týyndaıtyn ǵalamdyq klımattyń ózgerýi aldynda tur. Biz endi planetanyń atmosferasyn lastaıtyn energıa kózderin oılanbaı paıdalana almaımyz. Sondyqtan Batys elderi kómirtek salyǵyn engizdi. Bul salyq 2023 jylǵa qaraı alúmını, mys jáne basqa da tabıǵı resýrstarǵa qatysty bolady. Qazaqstan ekonomıkasy negizinen tabıǵı resýrstardy, ásirese kómirtekti eksporttaýǵa negizdelgendikten, bul salyq elimizge aýyr zardap ákelýi múmkin. Biz eksportta aıtarlyqtaı úlken somadan aıyrylamyz. Sondyqtan taza energıa kózderin qoldanysqa engizý biz úshin óte mańyzdy", – dedi Muhtar Jákishev.
Ol jańartylatyn energıanyń negizgi kemshiligi – olardyń tabıǵatqa táýeldiligi ekenin túsindirdi. Olar kún men jel bolmaǵan kezde jumys istemeıdi. Al negizgi júkteme energıa júıesine keshki ýaqytta túsedi – osy kezde adamdar úılerine kelip, elektr energıasyn belsendi túrde paıdalana bastaıdy.
"Eger kún birneshe kún shyqpaı qalsa ne bolady? Sen óziń áser ete almaıtyn nársege qalaı senýge bolady? Adamdar jaryqsyz qala almaıdy. Biraq munda aqyldy taktıkalyq qadam jasaýǵa bolady. Jaqynda men maınıng pen krıptovalúta taqyrybyna tereńirek úńildim. Maınıngti Qazaqstan jaqynda elektr energıasynyń tapshylyǵyn sezine bastaıtyn sebepterdiń biri dep esepteıdi. Maınıng óndirisiniń orasan zor energıa tutynatyny belgili. Qazaqstan búginde krıptovalúta óndirý boıynsha alǵashqy úsh-tórt eldiń qataryna kiredi jáne úkimet bul salaǵa úlken úmit artady. Sondyqtan biz qaıta qurý energıasyn tek osy stansıalardyń janynda ornalasatyn maınıng fermalaryna ǵana baǵyttaı alamyz", – dep atap ótti Muhtar Jákishev.
Júrgizýshi Qazaqstanǵa kez kelgen jaǵdaıda qýatty elektr stansıalaryn tez arada salý men iske qosý qajet ekenin aıtty, óıtkeni eski resýrstar birtindep sarqylyp barady.
Onyń aıtýynsha, Qazaqstanda KSRO kezeńinen kóptegen elektr stansıalary qaldyrylǵan jáne osynyń arqasynda respýblıka uzaq ýaqyt boıy elektr energıasynyń tapshylyǵyn sezinbegen.
"Keńestik kezeńde elimizde eki energetıkalyq saqına dep atalatyn kóptegen kómir stansıalary salyndy. Birinshisi respýblıkanyń soltústiginde ornalasqan jáne eldiń soltústik bóligin túgel energıamen qamtamasyz etti. Ońtústik saqınasy Ortalyq Azıanyń ońtústik respýblıkalaryn elektr energıasymen qamtamasyz etýge arnalǵan. Biraq bul stansıalardyń kópshiliginiń jumys istep turǵanyna 40-50 jyldan asty, al kómir zaýytynyń paıdalaný merzimi 25 jylǵa eseptelgen. Búgin bizde energetıkalyq daǵdarystan shyǵýdyń bir ǵana joly bar – ol atom energıasyna kóshý", – dedi Muhtar Jákishev.