Joldaýda aıtylǵandaı, birqatar zań qaıta jazylyp, baj salyǵynyń mólsheri ózgeredi. Jas kásipkerlerge jeńildetilgen nesıe berilip, jumyssyzdyqpen kúres jandanady. Iá, bul Joldaýda aıtyldy. Al osy jáne ózge de mańyzdy ózgerister týraly «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasy basqarma tóraǵasynyń orynbasary Erbol Óstemirov Baq.kz-ke bergen suhbatynda tarqatyp aıtyp beredi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Joldaý jylda jarıalanady, biraq bıylǵy Joldaý – Jańa Qazaqstandy qurý barysynda bıznes-qaýymdastyq kútken úlken qujat boldy. Prezıdent ekonomıkalyq, saıası reformalar týraly aıtty. Onyń ishinde, bızneske tikeleı qatysy bar reformalar qozǵaldy.
Jańa retteýshilik saıasat. Bul reforma eki jyldan beri júzege asyrylyp kele jatyr. Ótken jylǵy jeltoqsanda Prezıdent tıisti zańǵa qol qoıǵan. Memleket basshysy reformanyń aıaqtalý merzimin 2024 jyldyń 1 qańtary dep bekitti. Reformany júzege asyrý barysynda birshama problema boldy. Buǵan bekitilgen kesteden eki aı keshigip jatqanymyz dálel.
Taldaýlardy sapaly ári ýaqytyly oryndamady. Munyń bári qaıta qaraý men reforma prosesin keshiktiredi, artyq áýre-sarsańǵa saldy. İs júzinde barlyq salada eskirgen talaptar kezdesedi. Muny birneshe túzetý engizsek te sheshe almaımyz. Bızneske qoıylatyn talaptardy taldaý aıaqtalǵan salalarda barlyǵy úshin túsinikti jańa erejeler belgileý qajet. Prezıdent te bul reforma tek keıbir quqyqtyq aktini azdap ózgertý emes, keıbir salanyń retteý aktilerin tolyq qaıta jazý keregin málimdedi. Biz de osy «taza paraqtan» retteý reformasynyń bazalyq sharttaryn jasaǵan kezde keıbir sala boıynsha quqyqtyq aktiler jańadan jazylý keregin aıtqan bolatynbyz.
Bızneske tikeleı qatysy bar búdjet, salyq kodeksi jańadan jazylatyn boldy. Sonymen qatar, salyq ákimshilendirýi boıynsha talaptar tolyqtaı qaıta jazylady. Kásipkerlerge eń kóp kedergi keltiretin – salyq organdary tarapynan júrgiziletin ákimshilendirý.
Memlekettik satyp alýǵa baılanysty da jańa zań jazylady. Mundaǵy basty maqsat – taýar, qyzmet, jumysty satyp alǵan kezde olardyń tómen quny emes, sapasy birinshi orynda bolýy kerek. Memleket basshysy óz Joldaýynda kásipkerlerge nesıe resýrstarynyń jetispeýshiligine toqtaldy. Shaǵyn jáne orta bızneske 42 mlrd teńge jetispeıdi. Osyǵan oraı úkimet pen Ulttyq bankke tıisti shara qoldanýdy tapsyrdy. Belgili bir qorlarda jınalyp qalǵan qarjydan kásipkerlerge nesıe berýdiń mehanızmin ázirleıdi.
Úlken qalalarda, aýyldarda jumyssyz jastar bar. Qańtar oqıǵasynda da jas jigitterimizdiń qatysýyna jumyssyz bolýy da áser etti. Endi olardyń kásipkerlikke degen yntasyn qoldap, 2,5 paıyzben nesıe beriledi. Bul – óte mańyzdy sheshim. Jastardy qoldaý ǵana emes, jańa kásipkerler sanyn kóbeıtip, bıznes nysandaryn arttyrýǵa septigin tıgizedi.
Joǵary sot jáne tıisti memlekettik organdarmen jumys jalǵasady. Kóptegen alańda advokat, zańgerlermen talqylaý ótip, kóptegen usynys joldaýda ataldy. Prezıdent qoldap, keıbir reformaǵa núkte qoıdy. Onyń ishinde sot tóraǵasynyń qyzmeti taratylyp, onyń ornyna aǵa sot qyzmeti engiziledi. Oblystyq sottar, alqa sot tóraǵalary, Joǵarǵy sot sýdıalary saılaý arqyly taǵaıyndalady. Muny biz de qoldaımyz. Osy reforma sottardyń táýelsizdigine oń áser etedi.
Bajdyń mólsheri talapta kórsetilgen somanyń úsh paıyzyn quraıdy. Úlken somaǵa talap-aryz bergen kezde mıllıondaǵan somamen baj tóleý kerek. Muny da aıtqan bolatynbyz. Prezıdent endi paıyzdyq mólsher emes, naqty bir absolút sanmen jasaýdy tapsyrdy. Mysaly, basqa memleketterde baj salyǵy 20-30 myń eýro bolady. Solardyń tájirıbesin taldap, baj salyǵynyń joǵary mólsherin bekitý kerek. Biz 20 AEK kóleminde bekitýdi usynǵanbyz, – dep túıindedi Erbol Óstemirov.