2025 jyldyń III toqsanynda Qazaqstan Respýblıkasynda aılyq jalaqynyń ortasha máni 429 368 teńge boldy. Bul kórsetkish 2024 jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 10,0%-ǵa joǵary. Aqshamnews.kz tilshisi Ulttyq statısıka búrosynyń derekterine súıene otyryp, jalaqynyń bıyl qalaı ózgergenin, qaı salada ósim baryn, qaı óńir alda ekenin zerttep kórdi.
Al jalaqynyń medıanalyq máni 302 584 teńge bolyp baǵalandy.
Medıanalyq jalaqy – qazaqstandyqtardyń ortasha jalaqy túrleriniń biri. Medıanalyq jalaqy tólemi sıfri eldegi jumyskerlerdiń 50%-y azyraq, al 50%-y – odan kóbirek alatynyn bildiredi. Osydan, nelikten kóptegen maman medıanalyq jalaqyny naqty ortasha jalaqy dep esepteıtini túsinikti – ol bizdiń elimizdiń ortasha statısıkalyq azamatyna tıesili jáne ortasha arıfmetıkalyq jalaqyǵa qaraǵanda ekonomıkalyq realııdi jaqsyraq kórsetedi.
Mysal:
Kompanıanyń shtat quramy – bes adam. Basshy aıyna 600 myń teńge alady, basqa qyzmetkerlerdiń aılyǵy: 450 myń, 200 myń, 170 myń, 150 myń teńge. Bul jerde jalaqynyń medıanalyq máni – 200 myń teńge, sebebi eki qyzmetker kóbirek (600 jáne 450 myń teńge), al ekeýi azyraq (170 jáne 150 myń teńge) alady.
Aıta keteıik, 2025 jylǵy 1 qańtardan bastap eń tómengi jalaqy 85 000 teńge deńgeıinde belgilengen.
Jalaqy dınamıkasy
Toqsandar boıynsha jalaqy ózgerisin nazar aýdarsaq, 2025 jyldyń III toqsanynda ortasha ataýly jalaqy ótken toqsanmen salystyrǵanda 95,7% bolsa , byltyrdyń sáıkes kezeńine shaqqanda 110,0% deńgeıinde qalyptasty.
Naqty jalaqy ındeksi (ınflásıany eskere otyryp) 2024 jyldyń III toqsanyna qaraǵanda 98% boldy, bul naqty tabystyń birshama tómendegenin kórsetedi.
Óńirler boıynsha jalaqy ósimi
2024 jyldyń III toqsanymen salystyrǵanda, 2025 jyldyń III toqsanynda ortasha aılyq ataýly jalaqynyń eń joǵary ósimi myna óńirlerde tirkeldi:
- Jetisý oblysy - 18,1%
- Almaty qalasy - 15,9%
- Astana qalasy - 13,0%
- Pavlodar oblysy - 12,4%
- Aqmola oblysy - 11,7%
Bul óńirler ekonomıkalyq belsendilik pen eńbek naryǵyndaǵy suranystyń joǵary ekenin kórsetip otyr.
Salalar boıynsha jalaqy deńgeıi
2025 jyldyń III toqsanynda eń joǵary ortasha aılyq jalaqy kelesi salalarda tirkeldi:
- Taý-ken óndirý ónerkásibi jáne karerlerdi qazý - 922 274 teńge
- Qarjy jáne saqtandyrý qyzmeti - 883 611 teńge
- Aqparat jáne baılanys - 818 114 teńge
- Kólik jáne jınaqtaý - 625 844 teńge
- Ónerkásip - 622 371 teńge
Atalǵan salalardaǵy jalaqy respýblıkalyq ortasha deńgeıden 1,5-2,1 ese joǵary.
Al ortasha jalaqy deńgeıi tómen salalar qataryna:
- Bilim berý - 290 891 teńge
- Óner, oıyn-saýyq jáne demalys - 305 088 teńge
- Densaýlyq saqtaý jáne halyqqa áleýmettik qyzmet kórsetý - 328 504 teńge
- Aýyl, orman jáne balyq sharýashylyǵy - 335 982 teńge jatady.
Jalaqy ósimi joǵary jáne tómen salalar
2024 jyldyń sáıkes toqsanymen salystyrǵanda jalaqynyń eń joǵary ósimi:
- Aqparat jáne baılanys - 21,5%
- Aýyl, orman jáne balyq sharýashylyǵy - 18,4%
- Kólik jáne jınaqtaý - 17,6%
Al jalaqy ósimi eń tómen salalar:
- Qurylys - 2,5%
- Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik qyzmetter - 5,0%
- Turý jáne tamaqtaný qyzmetteri - 6,2%
Bos jumys oryndary kóbeıgen
2025 jyldyń III toqsanynyń sońynda kásiporyndar men uıymdardaǵy bos jumys oryndarynyń sany - 63 871 birlik. Bul ótken toqsanmen salystyrǵanda 1 572 orynǵa artyq.
Salalyq qurylymda bos oryndardyń úlesi:
- Ónerkásipte - 28,9%
- Memlekettik basqarý jáne qorǵanys salasynda - 15,5%
- Kóterme jáne bólshek saýdada - 10,6%
Óńirler boıynsha bos jumys oryndarynyń sany eń kóp tirkelgen aımaqtar:
- Almaty qalasy - 15 471 oryn
- Astana qalasy - 7 550 oryn
- Pavlodar oblysy - 6 800 oryn
2025 jyldyń III toqsanyndaǵy derekter Qazaqstanda ataýly jalaqynyń ósýi saqtalǵanyn kórsetkenimen, naqty jalaqy ındeksiniń tómendeýi ınflásıalyq qysymnyń bar ekenin ańǵartady. Sonymen qatar, óńirler men salalar arasyndaǵy jalaqy aıyrmashylyǵy áli de aıqyn baıqalady.
Sarapshylardyń pikirinshe, eńbek naryǵyndaǵy teńgerimdi qamtamasyz etý, áleýmettik salalardaǵy jalaqyny arttyrý jáne kadr tapshylyǵy baıqalatyn óńirlerde jumys oryndaryn kóbeıtý aldaǵy kezeńniń basty mindetteriniń biri bolyp qala beredi.