Ózgelerdiń ónegesi
Qazirgi ýaqytta Almaty kóshelerinde kele jatyp, ár jerde shashylyp jatqan temeki tuqyldary men qoqyr-soqyrdy kórgende, esime Sıngapýr túsedi.
Iá, Azıa jolbarysy atanǵan Sıngapýr. Óz egemendigin 1965 jyldyń 9 tamyzynda ǵana alyp, az ǵana ýaqyttyń ishinde álemdegi eń baı eldiń birine aınalǵan memleket-qala. Jer kólemi 728,6 kvadrat shaqyrymdy ǵana quraıdy. Tabıǵı qazba baılyq joqtyń qasy. Halqynyń sany bolsa, 2021 jylǵy sanaq boıynsha, alty mıllıonǵa jaqyndaǵan.
2011 jyly talaı jyl armandaǵan Sıngapýrǵa jolym túsken edi. Sol áserden áli kúnge deıin aryla almaı júrgen jaıym bar. Sonda meni erekshe tańqaldyrǵan jaǵdaı – eldegi tártip pen zań mehanızminiń myqtylyǵy.
Sonyń biri – Sıngapýrdy úsh kún armansyz aralaǵan kezde alty mıllıonǵa jýyq halyqtyń ishinen birde-bir temeki tartqan, saǵyz shaınaǵan jáne kóshege qoqys tastaǵan adamdy kezdestirgen emespin. Jáne de sondaı kezde ózimniń temeki tartpaǵanyma qýandym. Senseńiz de, senbeseńiz de osy.
Qoǵamdyq orynda temeki tartqan adamǵa salynatyn aıyppuldyń mólsheri 500 dollardan asady. Sondyqtan da zań aldynda bári birdeı. Jáne de ekonomıkalyq reformalardyń myqty júrgizilgeni sonsha, eldegi ár júz adamnyń úsheýi - mıllıoner.
Al bizde she? 20 mıllıonǵa da jetpeıtin halqymyz bar. Sonyń qansha paıyzy temeki tartady eken? Temeki tartqanymen qoımaı, onyń tuqylyn qoqys jáshigine tastaýǵa da erinemiz. Kez kelgen jerge laqtyra salý ádetke aınalǵan. Áleýmettik-ekonomıkalyq damý jaǵyna kelsek, Qazaqstanda qarapaıym halyqtyń tabysy da máz emes.
Al endi Sıngapýrda jalpy ishki ónim halyqtyń jan basyna shaqqanda 103 myń dollardan asady. Osylaısha, Sıngapýr ǵajaıyptaryna qarap otyryp, «damyǵan elý eldiń qataryna endik» degen sózdiń qur dalbasa ekenine nalısyń. Jýyrda bárimizdiń de ótirikpen ómir súrýge bolmaıtynyna kózimiz jetti. Oǵan keshegi qaıǵyly qańtar oqıǵasy kýá.
Sondyqtan da tártip bar jerde tálim bar ekenin este saqtap júrsek, adaspaspyz. Tártipti bolýdy birinshi ózimizden bastaıyq. Sonda ǵana Qazaqstannyń bolashaǵy jarqyn bolady..
