Mamandar tastardy tarıhı murajaıǵa ótkizý keregin aıtty
Jambyl aýdanyna qarasty Shılibastaý beketinde túrki dáýirine tıesili balbal tas tabyldy, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Almaty.tv-ge silteme jasap.
Orazbekter áýleti kesheden beri máre-sáre kúıde. Oǵan sebep te joq emes. Óıtkeni tabylǵan myna tas músin ózderiniń ata-babalaryna tıesili ekenine senimdi. Aıtýlarynsha, kezinde Elaman esimdi arǵy atalary osy Shılibastaý aýylynda elge belgili baı bolsa kerek. Balbal tas sonyń úıinde saqtalyp, keıin balasy Kúlembaıǵa qalǵan.
«Elaman atamyz osyny ustaǵan. Apalarymyz qurt, maı ilip qoıǵan eken. qatyqtaryn ile salady, attaryn baılaı salady. Eshqandaı da ol bir keńes ókimeti kezinde jádiger, qundylyq degendi bilmedik qoı. Kóme salǵan ǵoı bul tastyń keregi joq degendeı», – dedi Shılibastaý aýylynyń turǵyny Roza Shulǵaýbaeva.
Músin sonaý túrki dáýirine tıesili bolýy múmkin. Tipti, «Otar dalasynda bolǵan jońǵarlarǵa qarsy Ańyraqaı shaıqasynan qalǵan da bolar» deıdi mundaǵylar.
«Myna aýylǵa kelip Túrksibtiń jolyn saldy ǵoı. Osy jolmen ótedi. Sol kezde joldyń astyna ákelip osyndaılardy tósegen ǵoı. Sonda atamyz deıdi baqýatty kisi bolǵan ǵoı. Solardan satyp aldy dep jatyr. Ol kisi ánsheıin endi qundy dep oılamaǵan ǵoı», – dedi Shılibastaý aýylynyń turǵyny Roza Shulǵaýbaeva.
Turǵyndardyń paıymdaýynsha, er adamnyń sulbasyna uqsaıtyn tasmúsin kóktastan jasalǵan. Qazir olar belgitasty tabylǵan jerinen alyp úılerine ákelip qoıǵan.
Balbal tasty aýylǵa tushshy sý júrgizip jatqan jumysshylar kezdeısoq qazyp alypty. Qazý jumystary kezinde tastyń jartysy synyp qalǵan. Qalǵan bóligin turǵyndar ózderi qazyp aldy.
Soǵan qaraǵanda baǵananyń bıiktigi shamamen 1 metrge jýyqtaıdy. Al eni 70-80 sm-deı bolady. Aýylda balbal tastyń bar ekenin kóbine eldi-mekendegi qarıalar jaqsy biletin bolyp shyqty. Mundaı tastyń áıel keıpindegi syńary da bar eken.
«Osy tóńirekte úsh tas turǵan osyndaı. Sol tasty sekirip, at qylyp minip, dop oınaıtynbyz osy jerde. Tóńirekte ózi Ańyraqaı shaıqasy boldy, basqa da dúnıeler boldy. Atalarymyz belgi retinde qoıa bergen ǵoı, sonyń biri bolar», – dedi Shılibastaý aýylynyń turǵyny Nurdáýlet Baıbosynov.
Jańalyq jergilikti ákimdik ókilderin de beı-jaı qaldyrmasa kerek. Aýyl ákimi Tańbalytas murajaıynyń mamandaryn shaqyrtyp, jádiger tabylǵan jerge keldi. Arheologtar músinniń balbal tas ekenin jazbaı tanyp otyr.
«Tabylǵan tastyń balbal tas ekeni anyq. Bul tastar erte kezeńderde qaıtys bolǵan kisilerdiń qabirleriniń basyna qoıylatyn belgi tas retinde tarıhta belgili. Keıingi kezeńderde ıslam dini qazaq dalasyna kelgennen keıin dinge qaıshy bolǵandyqtan bul tastardyń kóbisi joıylǵan bolatyn», – dedi «Tańbaly» memlekettik tarıhı-mádenı jáne tabıǵı qoryq-mýzeıiniń bólim meńgerýshisi Qýanysh Nurmaqsutov.
Qaıtkenmen sarapshylar jádigerdi arnaıy qorǵa tirkep, bul aımaqqa kóktemde zertteý júrgizedi. Tastardy tarıhı murajaıǵa ótkizý keregin aıtty. Alaıda tastyń ıesimiz degender kóne murany murajaıǵa ótkizýdi emes, ata-babalarynyń qurmetine eskertkish jasap, sonyń kózi retinde ornatýdy josparlap qoıǵan.