«Biz gaz ben kómir óndirý isindegi múmkindikterimizdi, sondaı-aq jańartylatyn qýat kózderiniń áleýetin tolyq paıdalanýymyz kerek»,
– Qasym-Jomart Toqaev, IV Ulttyq quryltaı, 14 naýryz 2025 jyl, Býrabaı.
2024–2025 jylǵy jylý berý maýsymy elimizde iri aqaýlarsyz ótip, energetıka júıesiniń turaqtylyǵyn kórsetti. Bul – Qazaqstan Úkimetiniń qabyldaǵan júıeli sharalarynyń tıimdiligin dáleldeıdi.
Qysqa daıyndyq: júıeli jóndeý – senimdi jumys
Maýsymǵa daıyndyq aıasynda:
- 10 energetıkalyq blok,
- 55 qazandyq,
- 45 týrbına kúrdeli jóndeýden ótti.
Bul – jylý elektr ortalyqtaryndaǵy tozý deńgeıin azaıtýǵa jáne tehnologıalyq buzýshylyqtar sanyn 27%-ǵa qysqartýǵa (1 070-ten 782 jaǵdaıǵa) múmkindik berdi. Temperatýralyq grafıktiń buzylý faktileri 3,3 esege (215-ten 65 jaǵdaıǵa) tómendedi.
12 JEO-nyń jaǵdaıy jaqsaryp,
- 9-y “qyzyldan” – “saryǵa”,
- 3-eýi “sarydan” – “jasyl” aımaqqa ótti.
Qazir elimizde:
- “qyzyl” aımaqta – 10 JEO (buryn – 19),
- “saryda” – 17 JEO (buryn – 11),
- “jasylda” – 10 JEO (buryn – 7).
Alǵa ilgerilegender qatarynda Ekibastuz, Óskemen, Jezqazǵan, Balqash, Atyraý, Rıdder, Kentaý bar.
MAEK, Aqtaý, Stepnogorsk, Temirtaý JEO-na erekshe nazar aýdaryldy.
Jańa qýattar men ınvestısıa
2024 jyly iske qosylǵan qýat kózderi:
- Ekibastuz-1 MAES – 500 MVt,
- Atyraý JEO jańa týrbınasy – 65 MVt,
- Jezqazǵan qazandyǵy – 43 MVt.
Barlyǵy – 771 MVt jańa qýat.
Jańartylatyn energıa kózderi boıynsha:
- Jalpy 8 joba,
- 163,35 MVt qýat iske qosyldy.
Energetıka mınıstrligi tarıfterdi qaıta qarap, ınvestısıalyq qaıtarym lımıtin arttyrdy. Osy sheshimder nátıjesinde:
- 2024 jyly jóndeýge bólingen qarajat 44%-ǵa artyp,
- 327 mlrd teńgege jetti.
2025: jańa maýsymǵa daıyndyq
Aldaǵy jyly:
- 10 energetıkalyq blok,
- 63 qazandyq,
- 39 týrbına jóndelmek.
- Óńirlerdegi 66 jylý ortalyǵynda – 53 qazandyq jóndeledi.
Sýyq aıaqtalǵan soń:
- 17 000 km elektr jelisi,
- 323 km jylý magıstraliniń jańǵyrýy bastalady.
Ulttyq jańǵyrtý: 2029 jylǵa deıingi maqsattar
Ulttyq energetıkalyq modernızasıa jobasy aıasynda:
- 77,5 myń km elektr jelisi,
- 1,6 myń km jylý jelisi jańartylady.
- Jalpy búdjet – 4 trln teńge.
Nátıjesinde:
- Elektr jelileriniń tozýy 45%-ǵa,
- Jylý jelileriniń tozýy 42%-ǵa azaıady.
Generasıa salasynda:
- 7,3 GVt jańa qýat engiziledi.
- 29 iri joba júzege asyrylyp,
- Elektr stansıalarynyń ortasha tozýy 40%-ǵa deıin tómendeıdi.
Jańartylatyn qýat kózderi – bolashaq energıasy
2024 jyly:
- 153 nysan – 7,58 mlrd kVt·saǵ (jalpy óndiristiń 6,43%) elektr energıasyn óndirdi.
- 8 jańa JEK stansıasy (163,35 MVt) iske qosyldy.
2025 jyly:
- Qaraǵandyda 50 MVt jel stansıasy iske qosyldy.
- Jyl sońyna deıin 9 jańa JEK jobasy (455,5 MVt) júzege asady.
Aýksıon arqyly 2025 jyly:
- Jel – 1 200 MVt,
- Kún – 90 MVt,
- GES – 500 MVt,
- Bıoelektr – 20 MVt qýat usynyldy.
Qazaqstan energetıka salasy:
- Jylýmen turaqty jabdyqtaý,
- Infraqurylymdyq jańǵyrtý,
- Jasyl energetıka damýy baǵytynda aıqyn nátıjeler kórsetip otyr.
Bul – energetıkalyq qaýipsizdikke, ekologıalyq turaqtylyqqa jáne uzaqmerzimdi damý strategıasyna negizdelgen júıeli saıasattyń jemisi.