Oraza – musylman úshin úlken sabyr mektebi. Ol – aýyz ashyp, aýyz bekitip qana otyratyn aı emes, adam balasyn jaqsylyqqa, meıirim, qaıyrymǵa, ıman, ıbaǵa shaqyryp, osynaý qundylyqtardy dáripteýge de úles qosatyn ulyq aı. Sizdermen Oraza aıynda kýá bolǵan oqıǵalarymmen bóliseıin.
IMAN men IBA
Taksıdemin. Júrgizýshi jer úıler jaqqa buryldy. Kóshe qarańǵy.
– Bireýdiń amanattaǵan zaty bar edi, sony berip keteıin, – dedi. Bizge eskertkeni.
Qarańǵy tar kóshege kelip toqtady. Syrtqa mashınasynyń jaryǵy túsip tur. Áldekimge «aǵasy, qońyraý soǵyp jiberseń óziń, telefondy almaı tur» dedi bir kezde.
Sálden soń úıden 19-20 jastaǵy qyz shyqty. Jeleń. Shashy uzyn, býyp qoıypty. Kórikti ózi. Zatty berip jatqan júrgizýshi jigit aǵasyna tiktep bir qaramady, telefonyn shuqylap tur. Zatty jetkizgen adamnyń qyzmeti úshin aqsha aýdaraıyn dep jatyr ma eken. Bir kezde telefonynyń syrtqy qabyn ashyp, sonda turǵan aqshany alyp, júrgizýshige berdi. İshke kirip ketti.
Men úshin ıman, ıba bet-aýyzdy búrkep tastaıtyn hıdjabta emes. Qyz balanyń er adamǵa tiktep qaramaǵanynyń ózi – ımandylyǵy. Ótkende TikTok-ta bir qyz (álde kelinshek) hıdjabynyń syrtynan qalaı syrǵa taǵýǵa bolatynyn kórsetip tur qurbysyna. Syrǵany oramalynyń syrtynan tesip ilip qoıdy. Janym-aý, qulaqtyń syrǵalyǵy da áýretti jer me sonda? Túsinsem buıyrmasyn!
Syrǵa da áıel zatynyń kórkin ústeı túsetin sándik aksesýar ǵoı. Ertede qazaq qyzdary taqqan kúmis syrǵa, bilezik, shashbaý, sholpy qandaı edi! Qazir de taǵyp júrmiz. Erteń Naýryzda bárimiz qýana-qýana taǵatyn bolamyz.
JOLAÝSHY ÁIEL
Qala irgesindegi aýylǵa qatynaıtyn 203-shi avtobýsqa otyrdyq. Kelesi aıaldamadan bir áıel mindi. Qysqa shashy taralmaǵan, ústindegi kúrtesiniń etegi batpaqqa malynǵan. Etigi de. Kúrtesiniń aldy ashyq. Etiginiń sydyrmasy da. Masańdaý. İshkilikke endi salyna bastaǵany baıqaldy. Qazaq áıel. Bir kezde avtobýs ishin jaǵymsyz ıis alyp ketti. Qolqany qaba bastady.
– Túsirip tastaý kerek, – dedi bir erkek. Janyndaǵy ekinshi ony erkek qostady.
Biraq ekeýinen basqa júrgizýshi de, ózge jolaýshylar da jol boıy lám-mım demedi.
– «Káýsardan» túsemin, durys kele jatyrmyn ba? – dep surady áıel kópshilikke qarata.
– Iá, ıá, osy avtobýs barady, – dedi jolaýshy aqquba áıel.
Otyramyn dep te umtylmaı, shetkerirek buryshta turyp kelgen álgi áıel, aıaǵy taldy bilem, bosaǵan orynǵa baryp otyrdy. Janyndaǵy áıel turyp ketti, artyq eshteńe aıtqan joq. Avtobýs «Káýsar» aıaldamasyna taıaǵanda baǵanaǵy aqquba kelinshek artqy jaqtaǵy ornynan turyp kelip masań áıeldi ıyǵynan túrtti.
– Ótip ketpeńiz, siz qazir túsesiz, – dedi de, óz ornyna qaraı ketti.
İshken áıel «Káýsardan» tústi. Terezeden qarap otyrmyn. Qas qaraıǵan shaq. Dala sýyq boldy ma, áıel keýde tusyn qaýsyra ustap, kesh qarańǵylyǵyna súńgip ketti...
JAQSYLYQ
Metroǵa kirdik. Avtobýspen 30 mınýt júretin jerge 9 mınýtta zyr etkizip jetkizip salady. Munda kóbine jastar júredi. Almaty – jastar qalasy. Tólem jasaıtyn jerge kelgende, bir bozbalanyń kartasynda aqsha bolmaı shyqty.
– Sender júre berińder. Sońdaryńnan baram, avtobýs-pen, – dep edi, arǵy betke ótip alǵan eki dosy ókingen keıippen turyp qaldy. Ketkisi joq ekeýiniń de. Bergi bettegi bozbala da «qap» dep, olardan qalyp bara jatqanyna ókingendeı.
Keri buryla bergen oǵan qurbym:
– Áı, bala, toqtashy, mynany kórshi, biraq ishinde bar-joǵyn bilmeı turmyn, – dep sómkesiniń túbinde, birazdan beri qoldanylmaı jatqan ekinshi kartasyn usyndy. Termınalǵa basyp edi, ishinde aqsha bar eken. Bozbalanyń kózi janyp ketti qýanǵannan. «Raqmet, apaı!» dedi «qutqarýshy» qurbyma. Eki dosy da birinen soń biri «raqmet, apaı, raqmet» dep, júgirip ketti. Asyǵys ózderi. Máz. Bólinbeı ketip bara jatqandary sondaı jaqsy.
– Jańaǵy balalardyń kóp raqmetine, qýanǵanyna qýanyp kele jatqanym! – dedi qurbym.
Jaqsylyqtyń úlken-kishisi bolmaıdy! Jaqsylyq jaqsylyqty shaqyrady. Erteń bul jaqsylyq bizdiń de balalarymyzdyń aldynan shyǵady.