Jeke tulǵalardyń arasyndaǵy aqsha aýdarymdaryna salyq salyna ma?
Jeke tulǵalardyń mobıldi aqsha aýdarymdary baqylanatyny týraly aqparat taraǵaly qoǵamda biraz pikirtalas týdy. Qarjy mınıstrliginiń 29 naýryzdaǵy buıryǵymen Jeke tulǵalardyń banktik shottarynda júrgiziletin operasıalardy kásipkerlik qyzmetti júzege asyrýdan kiris alý belgileri bar operasıalarǵa jatqyzý krıterııleri bekitilip, 15 sáýir kúni kúshine endi.
Aqsha aýdarymdaryn baqylaý arqyly jeke tulǵanyń kásipkerlikke qatysy bar-joǵy anyqtalady. Naqtylasaq, jeke tulǵanyń bank shotyna basqa tulǵadan qatarynan 3 aı ishinde 100 myń nemese odan da kóp qarajat tússe, onda bul kásipkerlikten paıda tabý dep esepteledi.
El arasynda qyzý talqylanǵan bul másele tóńireginde mamannyń pikirin bile ketkendi jón kórdik.
Perızat BAÝYRJANQYZY, qarjy sarapshysy:
- 2021 jyldyń 25 qarashasynda Parlament «Salyq jáne búdjettegi ózge de mindetti tólemder týraly» zań jobasyn qabyldaǵan soń, halyq arasynda telefon arqyly jasalatyn mobıldi aýdarymdar taqyryby qyzý talqyǵa tústi. Salyq tóleýdi estigen jurt mobıldi tólemderden jappaı bas tartyp jatqanyn kórip júrmiz. Al «15 sáýirden bastap QR Qarjy mınıstrliginiń Memlekettik kirister komıteti jeke tulǵalardyń bank shottarynyń arasyndaǵy mobıldi aqsha aýdarymdaryna monıtorıń júrgizýdi bastaıdy» degendi estigen saýdagerler saýdalaryn qolma-qol aqshamen júrgize bastady.
Sonymen qatar, elde 1 mıllıon 200 myń kásipker tirkelgen bolsa, sonyń 300 myńy onlaın baqylaý qurylǵysyn múldem qoldanbaıdy eken. Demek, salyqtan jaltaryp júr. Osynyń jolyn kesý úshin de zań qaıta talqylanýda.
Ár tabys taýyp otyrǵan tulǵa memleketke shynaıy salyq tólep turý qajet. Kásipkerler tabystaryn jasyryp qalmaı, shynaıy jumys isteýdi daǵdyǵa aınaldyrǵan durys. Sebebi salyqtan túsken qarjyǵa mektep, aýrýhana salýǵa, adamdardyń quqyǵyn qorǵaýǵa tıis polıseıler men memlekettik qyzmetkerler jalaqysyna, azamattardyń keıbir sanatyna: kóp balaly otbasylarǵa, tabysynan aıyrylǵandarǵa, múgedektigi barlarǵa járdemaqy tóleýge, joldy jóndeýge jumsalady.
QR Qarjy mınıstrligi Memlekettik kirister komıteti basqarma basshysynyń orynbasarynyń aıtýynsha, jalpy aýdarymdar bolǵan. Munyń ishinde kásipker de, jeke tulǵalar da bar. 35 trıllıon teńge aýdarǵan. Bul - arnaıy Ulttyq banktiń bergen málimeti. Bıyl kásipkerlik maqsatta da, jeke máseleni de qosa alǵanda 43 trıllıon aqsha aýdarylǵan. Endi onlaın aqsha berýdiń joldary anyqtalady.
Mobıldik tólemderdi baqylaý arqyly taýarlar men kórsetiletin qyzmetterge aqy tóleý úshin esep aıyrysýlar kezinde onlaın-baqylaý-kassa mashınalaryn qoldanýdy zańdastyrý, kásipkerlerdi bıznesti júrgizýge arnalǵan jeke shottardy paıdalanýǵa mindetteý, salyqty durys tóleý jolǵa qoıylatyn bolady.
Al jeke tulǵalarǵa keler bolsaq, jeke tulǵalardyń arasyndaǵy aqsha aýdarymdaryna salyq salynbaıdy. Zań jobasynda aqsha aýdarymyna jańa salyqtyń nemese shekteýdiń bolatyny kózdelmegen.