Ár bala ózinshe erekshe, biraq keıbir balalar qatarlastarynan ozyq shyǵyp, mektep baǵdarlamasyn erte meńgerip alady. Eger balańyz výnderkınd bolsa, ony kelesi synypqa aýystyrýdyń zańdy joldary bar. Aqshamnews.kz bul máseleni tereńirek zerttep, mańyzdy málimetterdi usynady.
Qazaqstanda kimder kelesi synypqa kóshe alady?
Eger bala qabiletti bolsa, ol kelesi synypqa kóshe alady. Bul proses Qazaqstanda eksternat nysanynda oqý arqyly júzege asady. Ol QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń 2016 jylǵy 22 qańtardaǵy №61 buıryǵy negizinde rettelgen.
Oqý-aǵartý mınıstrliginiń málimetinshe, qoldanystaǵy normatıvtik-quqyqtyq aktilerdiń normalaryna sáıkes eksternat nysanynda oqýǵa 5-synyptan bastap 11-synypqa deıin ruqsat beriledi.
Eksternatqa kimder ruqsat ala alady?
Eksternat nysanynda oqýǵa myna jaǵdaılarda ruqsat beriledi:
-
Densaýlyǵyna baılanysty: eger bala mektepke turaqty bara almasa jáne dárigerlik-konsýltatıv komısıanyń qorytyndysy bolsa;
-
Shetelde ýaqytsha turý: ata-analarymen birge shetelde júrgen jaǵdaıda;
-
Úzdik oqýshylar: barlyq pánnen úzdik oqyp, "4" jáne "5" baǵalaryn alǵan jaǵdaıda.
Bir jylda eki synyptyń baǵdarlamasy qalaı oqytylady?
Oqýshy birden synyp attap ketpeıdi, ol bir oqý jylynda eki synyptyń baǵdarlamasyn meńgeredi.
"Qaǵıdalardyń talaptaryna sáıkes, bilim alýshy bir oqý jylynda eki synyptyń oqý baǵdarlamalaryn meńgeredi. Aǵymdyq, qorytyndy atestattaý nysany men merzimderin bilim berý uıymynyń basshysy derbes belgileıdi", – dedi mınıstrlik ókilderi.
Oqýshynyń ata-anasy Egov arqyly ótinish bergennen keıin ol mekteptiń bazasyna túsedi. Sodan keıin komısıa qurylady. Mysaly, 5-synypty oqyp júrip, 6-synypty attap, birden 7-synypqa kóshkisi kelse, ol 5-synyptyń da, 6-synyptyń da baǵdarlamalaryn tolyq meńgerýge tıis. Balanyń kúndelikti sabaǵyna qatysýy jalǵasady, al kelesi synyptyń tapsyrmalaryna úıden daıyndalady. Oǵan arnaıy muǵalim bólinbeıdi, biraq keıde sabaq ústinde kelesi synyptyń esepteri berilýi múmkin. Keıin komısıa BJB, TJB nátıjelerin tekserip, qorytyndy testileý júrgizedi. Eger bala barlyq talapty oryndasa, synyp attap ketýge múmkindik alady.
Qandaı qujattar kerek?
Eksternatqa ótinish berý úshin ata-ana Egov portaly arqyly elektron túrde júginedi. Negizgi qujattar tizimi:
-
Elektron ótinish (SEQ arqyly);
-
Densaýlyǵyna baılanysty bolsa – dáriger qorytyndysy (026/e nysany);
-
Úlgerim tabeli ("4" jáne "5" baǵalary bolýy shart);
-
Shetelde ýaqytsha turýyn rastaıtyn anyqtama;
-
Shetelde oqıtyndyǵyn rastaıtyn qujat (eger ata-anasyz turyp jatsa).
Qansha bala eksternatta oqyp júr?
Ulttyq bilim berý derekter qorynyń málimetinshe, 2024 jyly Qazaqstan boıynsha bar-joǵy 46 oqýshy eksternat nysanynda bilim alǵan. Bul júıe – erekshe qabiletti balalarǵa óz múmkindikterin tolyq ashýǵa múmkindik beretin sırek joldardyń biri.
Bir oqý jylynda eki synypty attap ketý resmı turǵyda múmkin, biraq ol úlken eńbek pen jaýapkershilikti talap etedi. Bala kúndelikti oqýyn jalǵastyryp qana qoımaı, qosymsha kelesi synyptyń tapsyrmalaryn da ıgerýge tıis. Sondyqtan mundaı sheshimdi ata-ana, muǵalim jáne psıholog birlesip qabyldaǵany jón.