تاۋەلسىزدىكتىڭ يگىلىكتەرىن ءاربىر وتانداسىمىز كۇندەلىكتى تىرشىلىگىندە سەزىنە الاتىن بولسا – ماقساتىمىزدىڭ ورىندالعانى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ.
1996 جىل الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق رەفورمالارمەن سيپاتتالادى. بۇل جىل ەلىمىز ءۇشىن ماڭىزدى وقيعالارعا تولى بولدى. جاڭعىرعان كونستيتۋسيا اياسىندا جاڭا تۇرپاتتاعى مەملەكەتتىك قۇرىلىم جاساقتالدى، قۇردىمعا كەتكەن كەڭەستىك وداقتان «مۇراعا» قالعان وزەكتى پروبلەمالاردان ارىلۋ جۇمىستارى قولعا الىندى. ستاتيستيكاعا ۇڭىلسەك، ەلىمىزدە باسىلاتىن 1227 گازەت-جۋرنالداردىڭ 275ء-ى قازاق تىلىندە، 497ء-سى ورىس تىلىندە، 412ء-سى ەكى تىلدە جارىق كورگەن ەكەن. ال 200-دەن استام تەلەراديو ۇيىمدارىنىڭ تەك بەسەۋى عانا قازاق تىلىندە حابار تاراتقان. 1996 جىلى ەلىمىزدە 2 مىڭنان اسا كووپەرتيۆتەر، 12 مىڭ شاعىن كاسىپورىندار، 19 مىڭعا جۋىق جەكەمەنشىك كاسىپورىندار جۇمىس ىستەگەنىن باعامدايمىز. رەسپۋبليكا بويىنشا 8368 جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ جۇمىس ىستەسە، ونىڭ 3328ء-ى قازاق تىلىندە، 2484ء-ى ورىس تىلىندە، 92ء-ى ۇيعىر، نەمىس، كورەي جانە باسقا تىلدەردە ساباق جۇرگىزگەن. ال، ەلىمىزدەگى 66 جوعارى وقۋ ورنىنداعى ستۋدەنتتەردىڭ تەك 20 پايىزى عانا قازاق تىلىندە ءدارىس العان.
بيلىك پەن بۇقارا ءوزارا تۇسىنىستىكپەن جۇمىلا، ەكونوميكانى تىعىرىقتان شىعارۋعا، جوبالانعان رەفورمالاردى باتىل جۇزەگە اسىرۋعا ۇمتىلدى. ولار ۇزاق مەرزىمدى جوبالار، اۋقىمدى شارالار اياسىندا جۇرگىزىلدى. بۇگىندە ەلىمىزدە جىل سايىن داستۇرگە اينالعان، مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋى باستاۋىن وسى جىلدان الادى. سونداي-اق بۇل كەزەڭ ەكونوميكالىق سالاداعى كۇردەلى جاڭعىرۋ جۇمىستارى قولعا الىنىپ، مەملەكەتتىك مەنشىكتەن جەكەمەنشىككە يەلىككە ءوتۋ ارقىلى شارۋاشىلىق جۇرگىزۋ مەن باسقارۋدىڭ جاڭا باعىتتارىن قالىپتاستىرۋعا جول اشقان كەزەڭ بولدى. وسى جىلدان باستالعان جەكەشەلەندىرۋدىڭ ءۇشىنشى كەزەڭى ەنەرگەتيكا مەن مۇناي-گاز باعىتتارىندا سەكتورلىق باعدارلامالارعا كوشۋ ءۇردىسىن اكەلدى. ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، عىلىم مەن مادەنيەت سالالارى دا وسىنداي باعدارلامالار شەڭبەرىندە دامىتىلدى. قازاق ەلى نارىقتىق ەكونوميكا ەرەجەلەرى مەن پرينسيپتەرىن يگەرۋگە كۇش سالعان بۇل جىل جاڭا ينستيتۋتتاردىڭ اشىلۋىمەن، زاڭ شىعارۋ مەن جەكەشەلەندىرۋدىڭ ماڭىزدى قادامدارىمەن ەرەكشەلەندى. حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا ايىرىقشا كوڭىل ءبولىندى. قۇندى قاعازدار نارىعىن، شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ قولعا الىندى. شاعىن كاسىپكەرلىكتى قولداۋ ماقساتىن كوزدەگەن مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى باعدارلامالار ىسكە كوسىلدى. 1996 جىلدىڭ اقپان ايىندا ۇكىمەتتىڭ ارنايى قاۋلىسى شىعىپ، «1996-1998 جىلدارعا ارنالعان جەكەشەلەندىرۋدىڭ ءۇشىنشى كەزەڭىنىڭ باعدارلاماسى» قابىلداندى. ىشكى ساياساتتا جالاقى مەن زەينەتاقىنىڭ ۋاقىتىلى تولەنبەۋى، كوپتەگەن كاسىپورىنداردىڭ نارىق قىسپاعىنا شىداماي، بانكروتقا ءتۇسۋى سياقتى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق وزەكتى ماسەلەلەر ورىن الدى. جاڭا ەكونوميكالىق قاتىناستاردىڭ نەگىزى رەتىندە قارجىلىق تۇراقتىلىقتى قالىپتاستىرۋ، كاسىپكەرلىكتى ىنتالاندىرۋ، ينۆەستيسيالار تارتۋ جۇمىستارى قولعا الىندى. سىرتقى ساياساتتا قازاق ەلى «شانحاي بەستىگى» ۇيىمىنا مۇشە رەتىندە، ساياسي قاتىناستارداعى ورنىن بەكەمدەپ الدى. بۇل جىلى شەكارالاس ەلدەردىڭ اراسىندا كاسپيي تەڭىزىنىڭ قۇقىقتىق مارتەبەسى تۋرالى كەلىسسوزدەر باستالدى.
1996. جىلدىڭ باستى وقيعالارى
- قوس پالاتالى پارلامەنت.
- «4+N» شارتى. (قازاقستان، رەسەي، بەلارۋس، قىرعىزستان مەملەكەتتەرى اراسىندا ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق سالالارداعى ينتەگراسيانى تەرەڭدەتۋ تۋرالى شارتقا قول قويىلدى).
- قازاقستان، جۇڭگو، رەسەي، قىرعىزستان جانە تاجىكستان مەملەكەتتەرى اراسىندا شەكارا ايماعىنداعى اسكەري سالالاردا سەنىمدىلىكتى نىعايتۋ تۋرالى بەسجاقتى كەلىسىم.
- نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا العاشقى جولداۋى.
- جامبىل جابايەۆتىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويى.
- قازاق ەلىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە - 5 جىل!
وتاندىق پارلامەنتاريزم: انت
30 قاڭتاردا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش ەكى پالاتالى پارلامەنتىنىڭ ءبىرىنشى سەسسياسى اشىلدى. وندا ءسوز سويلەگەن مەملەكەت باسشىسى جاڭا پارلامەنت الدىنا ەلدەگى ساياسي،ەكونوميكالىق،الەۋمەتتىك جاعدايلاردى تۇراقتاندىرىپ، دامۋدىڭ جاڭا دەڭگەيىنە شىعۋدى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ناقتى مىندەتتەر قويدى. سولاردىڭ ىشىندە سوت جۇيەسىن باتىل رەفورمالاۋ، سوت-قۇقىقتىق جۇيەنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ مىندەتتەرى ەرەكشە اتالدى.بۇل سەسسيانىڭ ەرەكشەلىگى، اشىلۋ راسىمىنەن سوڭ وتاندىق پارلامەنتاريزمنىڭ تاريحىندا تۇڭعىش رەت حالىق قالاۋلىلارى اتا زاڭنىڭ 44 بابىنىڭ 2 تارماعىنا سايكەس، ءوز مىندەتتەرىنە كىرىسەر الدىندا قازاقستان حالقىنا ادال قىزمەت ەتۋگە، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇتاستىعى مەن تاۋەلسىزدىگىن نىعايتۋعا، ونىڭ كونستيتۋسياسى مەن زاڭدارىنا باعىنۋعا، دەپۋتات رەتىندە وزىنە جۇكتەلگەن جوعارى تالاپ-مىندەتتەردى جاۋاپكەرشىلىكپەن اتقارۋعا انت بەردى.
ءبىزدىڭ دايەكتەمە: ءبىرىنشى سايلانعان پارلامەنت سەناتى مەن ءماجىلىسىنىڭ سايلاۋى 1995 جىلعى جەلتوقساندا وتكەن بولاتىن. سەناتقا 40 دەپۋتات – 19 وبلىستان جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسىنان ەكى-ەكى ادامنان سايلاندى. سەناتتىڭ جەتى دەپۋتاتىن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى تاعايىندادى. سەنات دەپۋتاتتارىنىڭ اراسىندا 4 ايەل، 60 جاستان اسقان 4 ادام بولدى. بارلىق دەپۋتاتتار جوعارى ءبىلىمى بار ديپلومدى ماماندار بولدى. ولاردىڭ ىشىندە 10-ى – زاڭگەرلەر، 10-ى – ەكونوميستەر، 9-ى – ينجەنەرلەر، 8ء-ى – اۋىل شارۋاشىلىعى ماماندارى. دەپۋتاتتىق كورپۋستىڭ قۇرامىندا 4 عىلىم دوكتورى، 11 عىلىم كانديداتى جۇمىس ىستەدى. 1996 جىلعى 30 قاڭتاردا وتكەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى سەناتىنىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ ۇسىنۋى بويىنشا ومىربەك بايگەلدى سەناتتىڭ ءتوراعاسى بولىپ سايلاندى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ ماجىلىسىنە سايلاۋ دا وسى جىلى 9 جەلتوقساندا بولدى. 67 دەپۋتات سايلاندى. ءماجىلىس سايلاۋىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا ەرلەر باسىم-58، ايەلدەر-9 دەپۋتات بولدى. پالاتانىڭ بارلىق دەپۋتاتتارى جوعارى ءبىلىمدى، ونىڭ ىشىندە 7ء-ى عىلىم دوكتورى، 10-ى عىلىم كانديداتى. 1996 جىلعى 30 قاڭتاردا ءبىرىنشى سايلانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا ءماجىلىس ءتوراعاسى بولىپ مارات تۇردىبەك ۇلى وسپانوۆ سايلاندى.
«4+N» شارتى
28-29 ناۋرىز. ماسكەۋدە قازاقستان،رەسەي،بەلارۋس، قىرعىزستان مەملەكەتتەرى اراسىندا ەكونوميكالىق،گۋمانيتارلىق سالالارداعى ينتەگراسيانى ودان ءارى تەرەڭدەتۋ تۋرالى شارتقا قول قويىلدى. «4+N» فورمۋلاسى دەگەن بالامالى تەڭەۋمەن اتالىپ كەتكەن بۇل شارت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ وسىدان ەكى جىل بۇرىن ۇسىنعان ەۋرازيالىق وداق تۋرالى يدەيانىڭ جۇزەگە اسۋىنا جول اشتى.
جوعارى ەكونوميكالىق كەڭەس
11 ساۋىردە پرەزيدەنت جانىنان ستراتەگيالىق سيپاتتاعى وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ جولىنداعى ۇسىنىس-پىكىرلەردى،تالداۋلاردى سارالايتىن ارنايى جوعارى ەكونوميكالىق كەڭەس قۇرىلدى. ونىڭ قۇرامىنا عالىمدار، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلارى، ساراپشىلار كىردى. ولاردىڭ الدىنا قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ جاي-كۇيىن باعالاۋ جانە ونى قايتا قۇرۋ جولدارىن ۇسىنۋ مىندەتتەرى قويىلدى. كەڭەس مۇشەلەرى 1996–1997 جىلدارى شەتەلدىك جۇمىس ساپارلارى كەزىندە ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ مەن قۇرىلىمدىق رەفورمانىڭ حالىقارالىق وزىق تاجىريبەلەرىن زەرتتەدى.
«التىن قىران» وردەنى، پرەزيدەنت توسبەلگىسى مەن شتاندارتى
24 ءساۋىر كۇنى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىنە مەملەكەتتىڭ جوعارعى لاۋازىمدى تۇلعاسىنىڭ رەسمي ايىرىم بەلگىلەرىن تاپسىرۋدىڭ سالتاناتتى شاراسى ءوتتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ ءتوراعاسى ز.يا.بالييەۆا نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا مەملەكەتتىڭ جوعارعى لاۋازىمدى تۇلعاسىنىڭ رەسمي ايىرىم بەلگىلەرى – ايرىقشا ۇلگىدەگى «التىن قىران» وردەنىن، پرەزيدەنت توسبەلگىسى مەن شتاندارتىن تابىس ەتتى.
شانحاي كەلىسىمى
26 ساۋىردە ق ر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قىتايعا رەسمي ساپارمەن باردى. قازاقستان، قىرعىزستان، قحر، رەسەي جانە تاجىكستان مەملەكەتتەرىنىڭ باسشىلارى شەكارا ايماعىنداعى اسكەري سالالاردا سەنىمدىلىكتى نىعايتۋ تۋرالى كەلىسىمگە (شانحاي كەلىسىمى) قول قويدى. قازاقستان ءۇشىن بۇل قۇجاتتىڭ ماڭىزى اسا جوعارى بولاتىن. وسى جىلدان باستاپ ءوزارا سەنىم جانە ىنتىماقتاستىق پرينسيپىندە قازاقستاننىڭ قىتايمەن ءوزارا قارىم-قاتىناستارىنىڭ جاڭا كەزەڭى باستالدى.
ترانسازيا ماگيسترالىنىڭ تەمىرجولدارى ءتۇيىستى
11-13 مامىردا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ رەسمي ساپارمەن يران يسلام رەسپۋبليكاسىندا بولدى. مەملەكەت باسشىلارى كاسپيي تەڭىزىنە قاتىستى بىرلەسكەن مالىمدەمە قابىلدادى. يرانداعى مەشحەد-سەراحس-تەدجەن ۋچاسكەسىندە ترانسازيا ماگيسترالىنىڭ تەمىرجولدارى ءتۇيىسۋىنىڭ سالتاناتتى ءراسىمى ءوتتى. وسىناۋ تاريحي ماڭىزى جوعارى وقيعاعا قازاقستان، يران، ازەربايجان، تۇركيا، قىرعىزستان، وزبەكستان، تاجىكستان، تۇركىمەنستان، اۋعانستان، ارمەنيا، گرۋزيا، پاكستان پرەزيدەنتتەرى، رەسەي مەن ۋكراينانىڭ ۇكىمەت باسشىلارى قاتىستى.
25 مامىر
قازاقستان رەسپۋبليكاسى جانە رەسەي فەدەراسياسى اراسىندا دوستىق، ىنتىماقتاستىق جانە ءوزارا كومەك تۋرالى شارتقا، سونىمەن قاتار بايقوڭىر عارىش ايلاعىن پايدالانۋ ءتارتىبى تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى.
25-29 مامىر
مەملەكەت باسشىسى وسى كۇندەر ارالىعىندا رەسمي ساپارمەن مالايزيا مەن سينگاپۋر مەملەكەتتەرىندە بولدى. بۇل مەملەكەتتەر باسشىلارىمەن جوعارعى دەڭگەيدە وتكەن ەكىجاقتى كەزدەسۋلەردە ىنتىماقتاستىقتىڭ ماڭىزدى قۇجاتتارىنا قول قويىلدى.
«كران-مونتانا – 96» فورۋمى
20-24 ماۋسىمدا مەملەكەت باسشىسى شۆەيساريا كونفەدەراسياسىنىڭ كران-مونتاناسىندا وتكەن حالىقارالىق «كران-مونتانا – 96» فورۋمىنا قاتىستى.وسى ساپار اياسىندا ەلباسى شۆەيساريا كونفەدەراسياسىنىڭ پرەزيدەنتى جان-پول دەلياميۋرامەن، جەنيەۆادا بۇۇ باس حاتشىسى بۋتروس گاليمەن كەزدەستى.
4 شىلدە
قازاقستانعا جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى سزيان سزەمين رەسمي ساپارمەن كەلدى. ەكى ەل باسشىلارى دوستىق پەن ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىق، ىزگى كورشىلىك قاتىناستارىن ۇلىقتاي وتىرىپ،بىرلەسكەن دەكلاراسياعا قول قويدى.
اتلانتا وليمپياداسى: 4 كۇمىس، 4 قولا
14 تامىزدا نۇرسۇلتان نازاربايەۆ اقش-تىڭ اتلانتا قالاسىندا وتكەن XXVI جازعى وليمپيادا ويىندارىنىڭ جۇلدەگەرلەرىن، ولاردىڭ جاتتىقتىرۋشىلارى مەن ۇلتتىق وليمپيادا كوميتەتى مەن ەلىمىزدىڭ سپورت قوعامدارى وكىلدەرىن قابىلدادى. بۇل وليمپيادادان قازاقستاندىق سپورتشىلار ءۇش التىن،4 كۇمىس،4 قولا مەدال ولجالاپ قايتقان ەدى.
«ادالدىقتىڭ الىپ جىرشىسى»
21 تامىزدا الماتىداعى رەسپۋبليكا سارايىندا جىر الىبى جامبىل جابايەۆتىڭ تۋعانىنا 150 جىل تولۋىنا ارنالعان سالتاناتتى مەرەيتويلىق جيىن ءوتتى.وعان مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قاتىسىپ، «ادالدىق پەن ادامگەرشىلىكتىڭ، ادىلەتتىلىك پەن ىزگىلىكتىڭ الىپ جىرشىسى» تاقىرىبىندا بايانداما جاسادى.
26 تامىز
پرەزيدەنتتىڭ، ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن استانانى اقمولاعا كوشىرۋدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن جۇزەگە اسىرۋعا بايلانىستى القالى كەڭەس ءوتتى.
16 - 17 قىركۇيەك
قازاقستان پرەزيدەنتى رەسمي ساپارمەن ازەربايجان مەن گرۋزياعا باردى. پرەزيدەنتتەر نۇرسۇلتان نازاربايەۆ، گەيدار الييەۆ،ەدۋارد شيەۆاردنادزە ەلارالىق ماڭىزدى ماسەلەلەرگە قاتىستى كەلەلى كەلىسىمدەر جاساستى. ازەربايجان كەزدەسۋلەرىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا دوستىق پەن ىنتىماقتاستىققا باعىتتالعان ون ەكى قۇجاتقا، گرۋزيامەن كەلىسسوزدەردەن كەيىن 13 قۇجاتقا قول قويىلدى.
يادرولىق سىناقتارعا جالپى تيىم سالۋ تۋرالى شارت
30 قىركۇيەكتە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى باس اسسامبلەياسىنىڭ 51ء-شى سەسسياسى. بۇل كۇنى قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قاسىم-جومارت توقايەۆ مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ تىكەلەي تاپسىرماسى بويىنشا قازاقستان مەملەكەتىنىڭ اتىنان يادرولىق سىناقتارعا جالپى تيىم سالۋ تۋرالى شارت ماتىنىنە قول قويدى. ءسويتىپ، قازاقستان يادرولىق سىناقتارعا جاپپاي تىيىم سالۋ (ياسجت) شارتىنا قوسىلدى. سەسسيا بارىسىنداعى ەرەكشە وقيعا – قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ مالىمدەمەسى رەسمي قۇجات رەتىندە تاراتىلدى.
«تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتىنىڭ» اشىلۋى
16 جەلتوقساندا مەملەكەت باسشىسى قازاقستانعا ارنايى جۇمىس ساپارىمەن كەلگەن تۇركيا پرەزيدەنتى سۇلەيمەن دەميرەلمەن كەزدەستى. وسى كۇنى ەكى ەلدىڭ باسشىلارى الماتىداعى رەسپۋبليكا سارايىندا وتكەن قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 5 جىلدىعىنا ارنالعان سالتاناتتى جيىنعا جانە رەسپۋبليكا الاڭىندا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ بەس جىلدىعىنا وراي «تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتىنىڭ» اشىلۋىنا قاتىستى. مونۋمەنت اۆتورلارى: ارحيتەكتور ش.ءۋاليحانوۆ (توپ جەتەكشىسى)، مۇسىنشىلەر: ن.دالباي، ءا.جۇماباۆ، ساۋلەتشىلەر ق.جارىلعاپوۆ، ق.مونتاقايەۆ جانە ت.ب. سالتاناتتى جيىندا ەلباسى «قازاقستان تاۋەلسىزدىگى:تاريح تاعىلىمدارى جانە قازىرگى زامان» تاقىرىبىندا بايانداما جاسادى. «وسى بەس جىلدا ءبىز تولىققاندى تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ بار نىشاندارىنا يە بولا الدىق» دەدى پرەزيدەنت.
ستاتيستيكا:
1996 جىلى پرەزيدەنت رەسپۋبليكا ءوڭىرلەرىنە 21 رەت، شەت ەلدەرگە 25 رەت رەسمي ساپارعا شىقتى. ءبىر جىل ىشىندە بارلىعى 64 زاڭ قابىلدانىپ، 359 جارلىققا قول قويىلدى.
جىل ءتۇيىنى:
جاس مەملەكەتتىڭ جاڭاشا دامۋىنىڭ العاشقى بەس جىلى ىشىندە تاۋەلسىز ەلدەرگە قويىلاتىن تالاپتاردىڭ بارلىعى جۇزەگە استى دەسەك قاتەلەسپەسپىز. ەڭ باستىسى – قازاقستان بيلىگى ەلدەگى بەيبىتشىلىك پەن تۇراقتىلىقتى ساقتاپ قالا الدى، وتكەن بەس جىلدىڭ بەلەسىندەگى باستى جەتىستىك تە وسى ەدى. تاعى ءبىر ءىرى جەتىستىك – قازاق ەلىن الەم مەملەكەتتەرى تانىدى. حالىقارالىق ىقپالداستىق ارتتى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ وركەنيەتتى مەملەكەتتەرىمەن سەنىمدى ديپلوماتيالىق قاتىناستار ورنىقتى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ شەتەلدەرگە ساپارى جالعاسىپ، حالىقارالىق ىقپالداستىقتىڭ تاجىريبەسى قالانا باستادى.
«1996 جىلى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ بەس جىلدىعىن العاش رەت سالتاناتپەن اتاپ وتكەنبىز. ءجۇرىپ وتكەن جولىمىزدى قورىتىندىلاپ، قۋانىشتار مەن قيىندىقتاردى ساراپتاپ، تاعى دا ءبىر شولۋ، تالداۋ جاساپ شىققانبىز. سوندا تاۋەلسىزدىكتىڭ بەس جىلدىعىنا ارنالىپ الماتىدا وتكەن سالتاناتتى جيىندا پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ قازاق حالقىنىڭ، ونىڭ باسشىلارى مەن باتىرلارىنىڭ عاسىرلار بويى ارمانداعان ماقساتىن ايتا كەلىپ، بىلاي دەدى: «حVءىى عاسىردا قازاق ساحاراسىندا جاسىنداي جارقىلداعان ابىلاي ارمانداپ وتكەن، مۇڭدى شەرگە تولى ءحىح عاسىردا كەنەسارى قارۋمەن كۇرەسكەن، جاپپاي قىرىپ-جويۋعا قارسى باس كوتەرگەن بوكەيحان مەجەلەپ كەتكەن اسىل مۇراتتار ولگەن جوق، سونىڭ ءبارى 1991 جىلى 16 جەلتوقساندا جۇزەگە استى. وسى بەس جىلدا ءبىز تولىققاندى ءتاۋەلءسىز مەملەكەتتىڭ بار نىشاندارىنا يە بولا الدىق».
بۇل - تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى تويى ەدى. بۇل بەس جىلدا الەم قاۋىمداستىعىنداعى جاڭا مۇشە - تاۋەلسىز قازاقستان الەمگە بەلگىلى، تانىمال بولىپ ءۇلگەردى. قازاقستاندى 117 مەملەكەت تانىدى، 105 ەلمەن ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورنادى. 26 ەل بىزدە وزدەرىنىڭ ەلشىلىكتەرىن اشسا، قىرىق ەلدە ءبىزدىڭ ەلشىلىكتەرىمىز بەن وكىلدىكتەرىمىز جۇمىس ىستەي باستادى. وسى ۋاقىتتا شەتەلدەرمەن، حالىقارالىق ۇيىمدارمەن سەگىز جۇزدەن استام كەلىسىمشارتتارعا قول قويىلدى...».
(بەلگىلى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، جازۋشى-پۋبليسيست
كامال سامايىلوۆتىڭ «تاۋەلسىزدىك تولعاۋى» اتتى ەستەلىگىنەن)