اسىل دىنىمىزدە زۇلحيججا ايىنىڭ العاشقى ون كۇنى قاسيەتتى سانالادى.
قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ ءتوراعاسى، باس ءمۇفتي ناۋرىزباي قاجى تاعان ۇلى قازاقستاندىقتاردى ايت مەرەكەسىمەن قۇتتىقتادى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ءقادىرلى باۋىرلار!
سىزدەردى ءيسى مۇسىلماننىڭ ۇلىق مەيرامى – قۇربان ايتتىڭ كەلۋىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن! ايت قابىل بولسىن! بارشاڭىزعا اماندىق پەن ساۋلىق، باقىت پەن بەرەكە تىلەيمىن.
اسىل دىنىمىزدە زۇلحيججا ايىنىڭ العاشقى ون كۇنى قاسيەتتى سانالادى. بۇل تۋرالى قۇراننىڭ «ءفاجر» سۇرەسىنىڭ العاشقى ەكى اياتىندا: «تاڭ شاپاعىنا سەرت. جانە (مۇباراك) ون تۇنگە سەرت» دەپ باياندالعان.
ھيجري جىل ساناۋى بويىنشا 1443 جىلدىڭ زۇلحيججا ايىنىڭ باستالۋى 30 ماۋسىم بولىپ بەكىتىلدى. ال اراپا كۇنى 8 شىلدەگە سايكەس كەلەدى. 9 شىلدە – قۇربان ايت مەرەكەسىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى.
زۇلحيججا ايىنىڭ العاشقى ون كۇنىندە بارىنشا ىقىلاسپەن قۇلشىلىق ەتىپ، كوبىرەك جاقسى امالدار جاساۋعا تىرىسقان ءجون. ويتكەنى، حاديستەردە وسى ۋاقىتتا ورىندالعان يگى ىستەردىڭ ساۋابى ەسەلەنىپ جازىلاتىنى ايتىلعان.
ال اراپا كۇنى ورازا تۇتۋ – سۇننەت. ارداقتى پايعامبارىمىز مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «اراپا كۇنى ورازا ۇستاۋ ارقىلى اللادان وتكەن جانە كەلەسى جىلدىڭ كۇناسىن كەشىرۋدى ءۇمىت ەتەمىن»، – دەگەن.
قۇربان ايت نامازىنان كەيىن ءۇش كۇن ىشىندە جاعدايى كەلگەن مۇسىلمانعا قۇرباندىق شالۋ – مىندەت. اللا تاعالا قاسيەتتى قۇراندا: «راببىڭنىڭ رازىلىعى ءۇشىن ناماز وقى جانە قۇربان شال» («كاۋسار» سۇرەسى، 2-ايات) دەپ بۇيىرعان.
قۇربان ايتتا ورىندالاتىن نەگىزگى ىزگى امالدىڭ ءبىرى – قۇربان شالۋ. بۇل تۋرالى ارداقتى پايعامبارىمىز مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «ادام بالاسى قۇربان ايت كۇنى قۇربان شالۋدان وزگە امالىمەن اللاعا جاقىنداعان ەمەس...» دەگەن.
قۇربان ايت – شىنايى نيەت پەن اللاعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى پاش ەتەتىن مەيرام. ۇلىق مەرەكەنىڭ تاربيەلىك ءمانى مەن ماعىناسى وسىندا جاتىر. قاسيەتتى قۇراندا: «ۇمىتپاڭدار، ولاردىڭ ەتى دە، قانى دا ەشقاشان اللاعا جەتپەيدى. وعان جەتەتىن نارسە – جۇرەكتەرىڭىزگە ۇيالاعان تاقۋالىقتارىڭ (شىنايى نيەتتەرىڭ)» («حاج» سۇرەسى، 37-ايات) دەلىنگەن. اياتتا ايتىلعانداي، قۇداي جولىندا جاقسىلىق جاساۋعا نيەت ەتكەن پەندە بۇل امالدى رياسىز ويمەن ورىندايدى.
ادام بالاسى قۇرباندىق شالۋ ارقىلى اللانىڭ بەرگەن ريزىق-نەسىبەسىنە شۇكىر ەتەدى. قۇدايدىڭ ءناسىپ ەتكەن مال-دۇنيەسىنىڭ ءبىر بولىگىن كومەككە مۇقتاج جاندارعا ۇلەستىرىپ، ولاردىڭ دا اقىسىن بەرىپ، قۋانىشقا بولەيدى. ويتكەنى، پايعامبارىمىز مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «پارىز امالدان كەيىنگى اللاعا ۇنامدى ءىس – مۇسىلماننىڭ جۇرەگىنە قۋانىش سىيلاۋ» دەگەن.
حالقىمىز «بوتا العانشا، باتا ال» دەيدى. ۇلكەننىڭ، جالپى كومەككە مۇقتاج جانداردىڭ العىسىن الىپ، باتاسىنا بولەنۋ – ايت كەزىندە ورىندالاتىن ساۋاپتى ءىستىڭ ءبىرى. مۇسىلمان بالاسىنىڭ ۇلىق كۇندە شىنايى نيەتپەن قۇربان شالىپ، قۇرباندىق ەتىن مۇگەدەكتەر مەن جەتىمدەرگە، كوپبالالى وتباسىلار مەن قارتتارعا تاراتىپ، ولاردىڭ العىسىن الۋعا تىرىساتىنى سوندىقتان.
وسى رەتتە ەلىمىزدەگى بارشا كاسىپكەر ازاماتتاردى قۇربان ايتتىڭ قۇرمەتىنە مال قۇنىن قولدان كوتەرمەي، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن ەسكەرىپ، وڭتايلى باعا ۇسىنۋعا، جۇرت كۇندە تۇتىناتىن ازىق-تۇلىككە مۇمكىندىگىنشە جەڭىلدىك جاساۋعا شاقىرامىن. قۇربان ايتتىڭ نەگىزگى ءمانى مۇسىلماندار اراسىندا ءوزارا مەيىرىمدىلىك، جومارتتىق، قايىرىمدىلىق، قاناعات سىندى ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋ ەكەنىن ەستەن شىعارماعان ابزال. اللانىڭ راقىم نۇرى توگىلەتىن ايتتا جۇرتىمىزعا جاقسىلىق جاساپ، كوپشىلىكتىڭ ريزاشىلىعىنا بولەنەيىك.
جاراتۋشى يەمىز قۇراندا: «وزدەرىڭ جاقسى كورگەن نارسەنى اللا جولىنا جۇمسامايىنشا يگىلىككە جەتپەيسىڭدەر» («ءال-يمران» سۇرەسى، 92-ايات) دەپ بايانداعان. ال ارداقتى پايعامبارىمىز مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «...كىمدە-كىم مۇسىلمان باۋىرىنىڭ قاجەتىنە جاراسا، اللا تاعالا دا ونىڭ قاجەتىن وتەيدى...» دەگەن. ەندەشە، وزگەگە قۋانىش سىيلاپ، وزىمىزگە دە جاقسىلىق جاسايىق، اعايىن. حالقىمىز «قايىرىمدىلىق جاساساڭ، قايىرىن ءوزىڭ كورەسىڭ» دەپ بەكەر ايتپاسا كەرەك.
راسىندا، جاراتۋشى اللا تاعالاعا جاقىنداتاتىن سەبەپتەردىڭ ءبىرى – ادامدارعا كومەكتەسۋ، يگىلىك جولىندا مال جۇمساۋ. راببىمىز اللا ءوز دۇنيەسىنەن جاقسىلىققا جۇمساعان ادامنىڭ مال-مۇلكىنە بەرەكە بەرىپ، وتباسىنا ماعىنالى ءومىر سىيلايدى. سەبەبى، وزگەگە جاردەم بەرگەن كىسىنىڭ ءومىرى ماعىنالى بولادى. قۇراندا حاق تاعالا: «سەندەر يگىلىك جولىندا نە سارپ ەتسەڭدەر دە، اللا ونىڭ ورنىن تولتىرادى. ول ريزىق بەرۋشىلەردىڭ ەڭ قايىرلىسى» («ءسابا» سۇرەسى، 39-ايات) دەگەن.
پايعامبارىمىز مۇحاممەد (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «دۇنيە – اقىرەت ەگىستىگى» دەگەن. مۇندايدا حالىق دانالىعى «نە ەكسەڭ – سونى وراسىڭ» دەمەي مە؟! اللا ەلشىسى (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن) قۇدسي حاديستە بىلاي دەيدى: «جاراتۋشى اللا تاعالا: «ۋا، ادام بالاسى! مەنىڭ جولىمدا مال-مۇلكىڭدى سارپ ەتسەڭ، ونىڭ قارىمىن الاسىڭ» دەيدى».
اللا تاعالا ەلىمىزگە اماندىق، جۇرتىمىزعا تىنىشتىق بەرگەي. جاراتۋشى جاببار يەمىز ىزگى نيەتپەن شالعان قۇرباندىعىمىزدى، بەرگەن ساداقامىزدى، ءاربىر ىزگى امالىمىزدى، ال قاجىلىق ساپارىندا جۇرگەن جەرلەستەرىمىزدىڭ قاجىلىعىن قابىل ەتكەي. ايتتان ايتقا امان-ەسەن جەتە بەرەيىك! ءامين!