وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى الاڭىندا الماتى قالاسىنىڭ پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى ساپار راحمەنشەيەۆتىڭ قاتىسۋىمەن بريفينگ ءوتتى.
ونىڭ ايتۋىنشا، ەلەكتروندى تەمەكىلەر مەن تەمەكى قوسپالارىنىڭ قۇرامىندا سۇيىقتىق بولادى، ول بۋلانعان كەزدە ادامعا ءقاۋىپ تۋدىراتىن زياندى زاتتار تۇزىلەدى، دەپ حابارلايدى Almaty-akshamy.kz.
ماماننىڭ ايتۋىنشا، ەسىرتكى زاتتارىنىڭ جاڭا تۇرلەرى – شىلىم قوسپالارى نەمەسە جاسىرىن زەرتحانالاردا الىنعان سينتەتيكالىق ەسىرتكىلەر تاۋەلدىلىك پەن اعزاعا كەلتىرەتىن زيانى جاعىنان گەرويننەن الدەقاشان اسىپ تۇسكەن. ساپار راحمەنشەيەۆ قازىرگى تەمەكى قوسپالارىنىڭ قايدان شىققانى شىنىمەن بەلگىسىز ەكەنىن ايتتى.
«بىرەۋ مۇنداي قوسپالاردىڭ رەسەپتۋراسىنىڭ نەگىزگى سانى اقش زەرتحانالارىندا جاسالعان دەپ سانايدى، بىرەۋ ولاردىڭ تارالۋىنا گوللانديا مەن ۇلىبريتانيانى كىنالايدى، ال ەندى بىرەۋلەر وسىنداي ۋلى زاتتاردى جاپپاي جەتكىزىپ وتىرعان جۇڭگو دەپ ەسەپتەيدى. باستى ماسەلە – ەسىرتكىنى تۇتىنۋشىلاردىڭ نەگىزگى بولىگى – جاستار، جانە ونى تۇتىنۋشىلار جاسى بارعان سايىن «جاسارىپ» بارادى. تەمەكى قوسپالارى نەمەسە سپايستار جاستار اراسىندا جىلدام تاراپ كەتتى»، - دەپ اتاپ ءوتتى پسيحيكالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى.
دارىگەر تەمەكى قوسپالارىن ساتۋشىلار ءوز ونىمدەرىن دەنەگە مۇلدەم زيانسىز حوش ءيىستى زات رەتىندە تانىستىراتىنىن ايتتى. دەگەنمەن، ونىڭ ايتۋىنشا، تەمەكى قوسپالارىنىڭ بارلىعىندا ەسىرتكىلىك (ەلىتكىش) قاسيەتى بار، ولار فيزيكالىق جانە پسيحولوگيالىق تاۋەلدىلىكتى تۋدىرۋى مۇمكىن جاساندى جولمەن پسيحواكتيۆتى زاتتاردان جاسالعان. ولار سينتەتيكالىق كاننابينويدتەر نەگىزىندە جاسالادى.
«تەمەكى شەگۋ قوسپالارى ميعا كادىمگى كاننابيس (اناشا) سياقتى اسەر ەتەدى، تەك ون ەسە كۇشتى. ولاردى پايدالانعان ادام شىنايى ومىرمەن بايلانىسىن جوعالتادى، ونىڭ ءوزىن-وزى ساقتاۋ تۇيسىگى ءجيى وشىرىلەدى، قوزعالىسىن باسقارۋى بۇزىلادى، ول تۇككە تۇرمايتىن سوزدەردى ايتىپ، باسقالار ونى تۇسىنبەيدى دەگەن جەلەۋمەن تەز اشۋلانادى. پسيحوزعا شالدىعۋ دا ءجيى ۇشىراسادى»، - دەپ جالعاستىردى س.راحمەنشەيەۆ.
وكق سپيكەرى جاستار اراسىندا كەڭ تاراعان ەسىركى تۇرلەرىن - JWH تەمەكى قوسپالارىن اتادى (جاستار اراسىنداعى تىلمەن ايتقاندا، جوسپار، دجيۆيك، سپايس،ميكس، ءشوپ، كوك ءشوپ، كىتاپ، جۋرنال، بوشكي، پالىچ، قاتتى، جۇمساق، حيميا، پلاستيك،جابىسقاق، شيە، شوكولاد، ءتۇتىن، ت.ب.)
بۇل زاتتاردى قولدانعاننان كەيىن ەنەرگيا، ەيفوريا، ۇيقىسىزدىق جانە گالليۋسيناسيا پايدا بولۋى مۇمكىن. ەسىرتكىنىڭ اسەرى توقتاعاندا، قاتتى الاڭداۋشىلىق، ءولىم قورقىنىشى، ۇرەي، فوبيالار پايدا بولادى.
«حيميالىق پرەپاراتتار ورتالىق جۇيكە جۇيەسىنىڭ جاسۋشالارىن تەز بۇزادى، ينتەللەكتكە، ويلاۋعا، زەيىنگە، ەستە ساقتاۋعا كەرى اسەر ەتەدى»، - دەپ جالعاستىردى دارىگەر.
"ءجاسوسپىرىمنىڭ تىيىم سالىنعان نارسەنى پايدالانىپ جاتقانىن تانۋ سونشالىقتى قيىن ەمەس، ەڭ باستىسى، مۇقيات بولۋ كەرەك"، - دەپ ەسەپتەيدى ساپار راحمەنشەيەۆ. نەگىزگى بەلگىلەردىڭ اراسىندا: قوزعالىسىن باسقارۋدىڭ بۇزىلۋى، كوز قاراشىقتارىنىڭ كەڭەيۋى، ءسوزىنىڭ تۇسىنىكسىز بولۋى، ەموسيونالدى تۇرعىدان شامادان تىس قوزۋ، تەرىنىڭ قىزارۋى نەمەسە، كەرىسىنشە، قاتتى بوزارۋى بار. باس اۋرۋىنا، ءبىر نارسەدەن ەكىنشى نارسەگە كۇرت اۋىسۋ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىنىڭ تومەندەۋىنە شاعىمدارى كوبەيەدى.