Alyp shahardyń tórindegi Almaty theatre sahnasynda 2 kún boıy anshlagpen ótken «Zýleıha» qoıylymy jazýshy Gýzel Iahınanyń «Zýleıha otkryvaet glaza» romanynyń jelisi boıynsha sahnalanǵan.
Qoıylym bastalǵannan sahnaǵa shyqqan alǵashqy keıipker – Zýleıhanyń enesi – ashtyqtan 3 perzentiniń bireýi – uly Murtazany ǵana tiri alyp qalý úshin 2 qyzyn óltirgen ana.
Sahnada turǵan muz kesekteri – Zýleıhanyń týa sala shetinep ketken 4 qyzy, olardy muz keıpinde kórsetý, ekranda kórinip turǵan túrli kózder, qoıylymnyń basynan aıaǵyna deıin qaıta-qaıta jınalyp, jaıyla beretin kilem, uzatylatyn qyzǵa sáýkele kıgizer adamnyń bolmaǵany, týylmaǵan balanyń aıaǵyndaǵy eki túrli aıaqkıim, áıelge ásker jigit usynǵan tátti tosap, muz kesekterin baltalap buzý – osynyń bári shyǵarmashylyq toptyń sózi men qımyly az qoıylymdaǵy rekvızıt arqyly kóp maǵyna bergen ózindik sheshimi.
Jasy birazǵa kelgenshe qyzǵa ne aıtý keregin bilmeıtin ulyna ony súımeıtin jetim qyzdy áıeldikke alyp berip, kelininen tek ul týýdy ǵana talap etken, «ul týmasań óz qolymmen qylǵyndyryp óltiremin» deıtin qatal ene, sheshesiniń sheshimimen ómir súretin ynjyq ul, sóıte tura áıelin sabap ashýyn shyǵaratyn kúıeý, taǵdyryna moıynsunyp, qamshysyn ala júgirgen kúıeýden qasha almaıtynyn bilip taıaq jeýge ózi daıyndalyp turatyn áıel, anasynyń taıaq jegenin qalamaıtyn, ony uryp-soǵatyn adamnan arashalaǵysy kelip, «ketshi myna kúıeýden, súıgen adam urmaıdy» dep til qatqan áli ómirge kelmegen bala, zamana kerýeni keri aınalǵanda qazaq dalasyna jaý bolyp kelip, jerine, qala berdi áıeline kóz tikken ásker – bul qoıylymdy alyp shyqqan keıipkerler osy ǵana.
Enesiniń oıy áý bastan belgili, 3 baladan tiri alyp qalǵan ulynyń urpaǵy jalǵaspaı qala ma degen ýaıymmen Zýleıhany kinálap, jetim qyzdyń ómirin tozaqqa aınaldyryp jiberedi. Anasy aldyna jyǵyp ákep bergen qyzdyń «seni súımesem de, jıirkenishti bolsań da, áıeliń bolýǵa daıynmyn» dep usynǵan qolyn alýǵa jaramaıtyn ynjyq bola tura, ashýy kelse áıelin sabap, izinshe keshirim surap, «jaqsy kóremin» deıtin Murtaza, súımegen adamymen birge ómir súrip, 4 qyzynan aıyrylsa da ul týmaǵanyna «jazyqty», taıaq jegenine ózin kináli sanaıtyn Zýleıha, 2 aıaǵyna eki túrli etik kıip eki ómirdiń ortasynda elshi bolyp júrgen, áli dúnıege kelmegen, eshkimge shamasy jetpese de anasyn taıaqtaıtyn kúıeýden qutqarǵysy keletin bala, qazaq eline jaý bolyp kelip, Murtazany óltirip, Zýleıhaǵa áıel baqytyn syılaǵan orys áskeri – zal toly kórermendi tyrp etkizbeı ustap otyrǵan qoıylym osy 5 keıipkerdiń arasynda órbidi. Qyz kúninen bal jalap óspegen jetim qyz turmys qursa da kóziniń jasy kepken joq, demin ishinen alǵan kórermenniń birazy qoıylymnyń sońynda orys áskerine áıel bolǵan Zýleıhaǵa qarap, Ananyń, Áıeldiń baqyty úshin qýansa, keıbiri túsinbeı qalǵandaı kórindi.
Degenmen prodúserdiń jeke qarajatyna jasalǵan dúnıeniń anshlagpen sahnalanýy, shyǵarmashylyq adamynyń belgili bir teatrǵa basybaıly bolmaýy sıaqty qadamdar teatrsúıer qaýymdy qýantty.
Saltanat – ǵajap aktrısa
Shyǵarma avtory Gýzel IaHINA:
«Bizdiń kórgenimiz rejıser Álibek Ómirbekulynyń jáne akterlik quramnyń shyǵarmashylyǵynyń jemisi, qoıylym sátti sahnalandy dep esepteımin, ózim qatty áserlendim. Al Saltanattyń oıynyna óz basym qatty rıza boldym, sóz joq, ol – ǵajap aktrısa.»
Zýleıha meni qartaıtyp jiberdi
Qoıylymnyń prodúseri ári basty keıipkerdiń obrazyn somdaýshy aktrısa Saltanat BAQAEVA:
«Rejıser maǵan oqyp kórýge birneshe shyǵarma usynǵan, sonyń ishindegi eń aýyryn tańdap aldym desem bolatyn shyǵar, biraq ol úshin ókinbeımin, ózim alǵash oqyǵannan bul týyndyǵa ǵashyq boldym. 10 jasqa qartaıǵan sıaqtymyn, qazir ózimdi 45 jastaǵy áıel qusap sezinip turmyn.»
Alǵash ret áıeldiń rólin oınadym
Azamat SATYBALDY:
«Akter úshin bos júrý – ólimmen teń. Osy usynys túskende alǵashqy suraǵym rejıser kim jáne kast, ıaǵnı akterlik quram týraly boldy. Qoıýshy rejıser Álibek degen soń, birden kelistim. Al partnerlerge kelsek, Bekjan aǵa, Saltanattyń ózi jáne Raýan, bul kisilermen sahnaǵa bir qoıylymdy alyp shyǵý – úlken baqyt.
Bul qoıylymda 2 róldi qatar somdadym, mundaı tájirıbe mende buryn múldem bolmaǵan. Jynysy bólek, jasy jaǵynan da qarama-qaıshy 2 róldi bir mezette oınaý ózim úshin úlken tájirıbe desem bolady. Qartań áıel men jas jigittiń obrazyn qatar shyǵarý óte qıyn boldy.
Keıipker retinde Zýleıha maǵan eshkimdi ózgertýge umtylmaǵan, basqanyń ómirine qyzyqpaǵan, óziniń baryna shúkir etken, taǵdyryna moıynsunyp, túbinde jaqsylyqqa jetkendigimen unady.»
Rejıserlikpen qosh aıtysa jazdadym
Qoıylymnyń qoıýshy rejıseri Álibek ÓMİRBEKULY:
«Osy qoıylymmen jumys barysynda boıymdy qatty tolqynys pen ýaıym bıledi. Eger bul jumysym kóńilden shyqpasa, kórermenniń júreginen oryn almasa, onda rejıserlikti qoıa salamyn ba degen de oı bolǵanyn jasyrmaımyn. Biraq nátıjesi meni qýantty, kóńilim toldy. 4-aq aktermen 2 jarym saǵattyq spektákldi alyp shyǵý degen ońaı sharýa emes. Bizdegi teatr óneri baıaǵydan ómir súrip keledi, degenmen bul jumys – zamanaýı álemge attaǵan alǵashqy qadam deýge bolady.»
Qyzdyń quny arzandap ketkendeı...
Osy qoıylymdy kórýge arnaıy kelgenin aıtyp, áserin bólisken kórermen Sáýle apaı:
«Basynda kóp nárse túsiniksiz kórindi, qoıylym barysynda oılanyp otyryp, ózimshe taldap túsinýge tyrystym. Saltanatty ánshi retinde jaqsy kóremin, qoıylymǵa da osy qyzymnyń óneri úshin keldim. Qarapaıym kórermen bolǵasyn kóp jaıtty ańǵara almaǵan shyǵarmyn, biraq maǵan Zýleıhanyń kúıeýin óltirgen ulty bóten jigitten baqyt tapqany, onyń baqytyn 1 banka varene arqyly kórsetý – qyzdyń qunyn túsirgendeı jaǵymsyz áser qaldyrdy. Ózime unamaǵan osy bir tusy bolmasa, qoıylymnyń jalpy barysy jańasha, dástúrli spektáklderden bólektigi kóńilime jaqty.»