Jýrnalıs, oqytýshy-aýdarmashy, velosaıahatshy Ernat Melsuly Respýblıka kúnine oraı Astanada velosherý ótkizdi, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
Ol bul velomarafondy qazaqpen týys Túrik Respýblıkasynyń 100 jyldyǵyna da arnady. Óıtkeni 25 qazan Qazaqstannyń Respýblıka kúni bolsa, 29 qazan – Túrkıanyń Respýblıka kúni.
Áýesqoı sportshy sóre úshin Túrkıanyń Qazaqstandaǵy elshiligin tańdap alǵan. Ony tańǵy 10 jarymda Túrik Elshisiniń Birinshi keńesshisi Ipek Aınýksa, Komýnıkasıa men medıa jónindegi keńesshisi Mahmut Shevket Baıram, Elshilik aýdarmashysy Janar Satylǵan, BBC World Service ardager-jýrnalısi, Dúnıejúzilik ınovasıa qorynyń burynǵy ókili, qoǵam belsendisi, Eýropa qazaqtarynyń ókili Báshir Jańaltaı, halyqaralyq deńgeıde belgili sýretshi, ulttyq óner dızaıneri Marjan Ábildına, Túrkıanyń «TRT Avaz», «TRT Haber» jáne otandyq BAQ ókilderi shyǵaryp saldy.
Ernat Respýblıka, Bógenbaı batyr dańǵyldary, Alash tas joly arqyly júrip, ońǵa burylyp aınalma jolǵa tústi. Sodan toqtamastan 3 saǵatta 60 shaqyrym júrip, júrek jalǵap, ál jınaý úshin 30 mınýt aıaldady. Shaǵyn úzilisten keıin qalǵan shaqyrymdy eńserip, Túrkıa Respýblıkasynyń negizin qalaǵan tuńǵysh prezıdenti Mustafa Kemal Atatúrik eskertkishiniń aldynda aıaqtady. Velomarafonshyny Túrkıanyń Qazaqstandaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi Mustafa Kapýdjý, qoldaýshylary men jýrnalıser qarsy aldy.
Nátıje halyqaralyq sertıfıkattalǵan Strava uıaly qosymshasynda resmı tirkeldi. Ernat Melsuly 6 saǵatta barlyǵy 106 shaqyrym júrgen. Ol «Bastapqy josparym 100 shaqyrym bolatyn, biraq naqty kórsetkish 106 shaqyrymǵa jetipti. Bul da tegin emes dep oılaımyn. Óıtkeni táýelsizdik Qazaqstannyń jańa zamandaǵy memlekettilik negizin osydan 106 jyl buryn alǵash 1917 jyly Álıhan Bókeıhan bastaǵan Alash arystary qalady. Olar «Alash» partıasyn quryp, «Alashorda» avtonomdy úkimetin qurdy. Qazaqtyń azat el bolýynyń eń alǵashqy alǵysharttaryn myzǵymastaı qylyp, shegendep ketti. Al bul kezeńde Atatúrik bastaǵan qaıratkerler Túrkıa Respýblıkasyn qurý úshin jan alyp, jan berisip jatqan edi. Olar aqyry 1923 jyly 29 qazanda óz maqsatyna jetti. Qazaq pen túrik – tegi, tarıhy, tili, dili, dini jaqyn baýyrlas halyqtar. Álemge tarydaı shashyraǵan qandastarymyzdyń biraz bóligi Kashmırden bıik taýlardy asyp barǵanda osy Túrkıadan qutty ornyn tapty. Túrkıa topyraǵynda aty ańyzǵa aınalǵan tulǵalar – qazaqtan shyqqan alǵashqy skrıpkashylardyń biri Álim Almat, musylman halyqtary arasynan taekvondodan alǵash ret 6-dan ıegeri atanǵan, Qazaqstan Taekvondo Federasıasynyń negizin qalaǵan Mustafa Óztúrik jerlengen. Qazaq eliniń táýelsizdigin birinshi bolyp moıyndap, súıinshi habarǵa alǵash bolyp ún qosqan – osy Túrkıa. Biz muny jaqsy bilemiz jáne óte baǵalaımyz. Anadolyda turatyn túrikterdiń atajurty – Qazaq elinde, altyn besigi – Altaı. Bizge qazaq pen túriktiń arasyndaǵy jaqyndyqty, baýyrlastyqty, týystyqty tereńdete berý kerek. Túrik birligi nyǵaıyp, Turan elderi kúsheıe bergeı! Birtutas Túrik áleminiń qarashańyraǵy - Qazaq eli! Osyny ár qazaq balasy júreginde ustaýǵa, sol ıdeıaǵa jemisti qyzmet etýge jáne kirpishi bolyp qalanýǵa umtylýǵa mindetti dep sanaımyn!» deıdi.
Márege oıdaǵydaı jetken velomarafonshy ońaı bolmaǵanyn aıtady. Ernat «Velosherý kezinde men úshin 3 qıyndyq boldy. Bastapqy 2-ýi kún raıymen baılanysty. Birinshiden, óte sýyq boldy. Bıylǵy kúzdik alǵashqy yzǵary osy kúni bilindi. Aýa temperatýrasy jeldiń kúsheıtýin eseptegende mınýs 10 gradýs boldy. 4 ret qar ushqyndady. Ekinshi qıyndyq, jel. 106 shaqyrymnyń 60 shaqyrymynda jelge qarsy júrdim. Úshinshiden, avtobandaǵy júıtkigen myńdaǵan kóliktiń ekpini, shýyly da edáýir kedergi jasaıdy. Biraq bulardyń bári kútilgen kedergiler. Bularǵa áý bastan daıyn boldym. Júıeli jattyǵyp, jan-jaqty shynyqtym. Fızıkalyq jáne belesebetim boıynsha da eshqandaı qıyndyq týǵan joq. «Surjekeıim» (belesebetiniń aty) jolda qaldyrmady» dep rızashylyǵyn bildirdi. Strava málimetine súıensek, sportshynyń velojúris kezindegi ortasha jyldamdyǵy 17 shaqyrym boldy, al eń joǵary jyldamdyq 36 shaqyrymnan asqan. 1396 kalorıı jaqqan. 415 metrge deıingi bıiktikke kóterilgen.
Qoǵam belsendisi aldaǵy josparyn da bólisti. «Meniń túpki arman-maqsaty – belesebetpen dúnıe júzin aralap, qazaq elin, jerin jáne tulǵalaryn, Abaıdyń «Tolyq adam» tujyrymyn nasıhattaý, halyqtar arasyndaǵy dostyqqa, beıbitshilikke úndeý. Biraq bir júrgen jerin qaıtadan júrmeı, aldynda aıaqtaǵan elden ári qaraı jalǵastyryp otyrmaqpyn. Byltyr Stambulda aıaqtaǵan halyqaralyq velosherýdi 2024 jyly Túrkıada jalǵastyryp, 10 eldiń aýmaǵynan ótip, Parıjde ótetin Jazǵy Olımpıadaǵa barýdy josparlap otyrmyn. Sondaı-aq bul velomarafondy musylman elderi arasynda taekvondodan tuńǵysh 6-dan dárejesin ıelengen Mustafa Óztúriktiń 70 jyldyǵyna jáne álemdik deńgeıdegi ǵulama ǵalym Qanysh Sátbaevtyń 125 jyldyǵyna arnaımyn» deıdi Ernat.
Aıta keteıik, Ernat Melsuly byltyr Ult ustazy, iri memleket jáne qoǵam qaıratkeri Ahmet Baıtursynulynyń 150 jyldyq mereıtoıyna arnap, Qazaqstannan Túrkıaǵa belesebetpen bardy. Ol Túrkıa aýmaǵynda Rıze, Ordý, Trabzon, Samsýn, Chorým, el astanasy Ańqara, Konıa, Aqshehır, Eskishehır, Býrsa qalalary arqyly belesebetpen 5555 shaqyrym jol júrip, 55 kúnde Ystambulǵa jetip, 29 qazandaǵy Mustafa Óztúrik zıratyna taǵzym etip, Abaı eskertkishiniń aldynda Túrkıanyń basty merekesi – Respýblıka kúninde aıaqtady.