Almaty qalasy ákiminiń mindetin atqarýshy Erbolat Dosaev búgin Túrksib jurtshylyǵymen kezdesti.
Erbolat Dosaev aldymen Túrksib aýdanynyń negizgi ekonomıkalyq kórsetkishterine qysqasha toqtalyp ótti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Baǵalaýǵa sáıkes, osy jyldyń 10 aıynyń qorytyndysy boıynsha, aýdan ekonomıkasynyń ósý qarqyny 5% quraıdy (Almaty – 5,6%). Aýdan ekonomıkasynyń damý draıverleri óńdeýshi ónerkásip (+11%) jáne qurylys (+4%) boldy.
«Aýdan ekonomıkasyna salynatyn ınvestısıalardyń 41,2%-y 146 mlrd. teńgege deıin óskeni baıqalady, onyń 75%-ke jýyǵy jeke ınvestısıalar. Bul Túrksib aýdanynda 4 180 turaqty jumys ornyn qurýǵa múmkindik berdi.
Jumys isteıtin shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileriniń sany shamamen 20%-ke (18,5%) ósip, 6 myń sýbektiden asty(6 033 sýbekt, 2021 jyldyń uqsas kezeńi – 5 087 sýbekt)», - dedi qala ákiminiń mindetin atqarýshy E.Dosaev.
E.Dosaev ınjenerlik jelilerdi jańǵyrtý jaıyna toqtaldy.
«Sizdermen aqpan aıynda kezdeskenimizde Baımaǵambetov – Shemákın – Komıntern – Aıtyqov kósheleriniń bóligindegi jumys istemeıtin sý qubyry jáne kanalızasıa jelisin "Almaty Sýdyń" balansyna berý týraly másele kóterilgen edi.
Búgingi tańda uzyndyǵy 11 km jeli qalpyna keltirildi. Oǵan qosa, osy jyldyń jeltoqsan aıynyń sońyna deıin 3 kárizdik sorǵy stansıasynyń qurylysy aıaqtalady.
Nátıjesinde bıylǵy jyldyń sońyna qaraı osy shaǵyn ýchaskedegi 1000 úıdi ortalyq sý jelisine, al kelesi jyly sý burý jelisine qosýǵa múmkindik paıda bolady.
Túrksib aýdanynyń turǵyndaryn sapaly sýmen jáne turaqty sý burý júıesimen qamtamasyz etý úshin osy jyldyń basynan beri "Jas Qanat", "Shýaqty" jáne "Nıjnáá pátıletka-3" shaǵynaýdanynda (128,4 km) 71,6 km ınjenerlik jeli salyndy (50% kanalızasıa, 50% sýmen jabdyqtaý jelileri)», - dedi E.Dosaev.
«Jas qanat» jáne «Shýaqty» shaǵynaýdandary boıynsha ınjenerlik jelilerdi İ toqsanda, «Nıjnáá pátıletka» shaǵynaýdany boıynsha 2023 jyldyń sońyna deıin iske qosý josparlanǵan. Bul osy shaǵynaýdandardyń 20 myńnan astam turǵynyna (20 150 adam, 5,5 myń úı) ortalyq komýnıkasıalarǵa qosylýǵa múmkindik ashady. Jumystar júrgizilgennen keıin jol jabyny qalpyna keltiriledi.
«Avıator» (02.08.2022 j.; 12,6 km), «Maıak» (02.08.2022 j.; 19,1 km), «Álmerek» (30.06.2022 j. 2-shi kezeń; 18,5 km) jáne «Qaırat» (2023 jyldyń naýryz aıynda 2-shi kezeń; 14,2 km) shaǵynaýdandarynda 64,4 km sýmen qamtý jelilerin salýǵa jobalaý-smetalyq qujattama alyndy. Qurylys-montajdaý jumystaryn 2023 jyldyń III toqsanynda bastaý josparlanyp otyr.
Búgingi tańda Túrksib aýdanynda áli de ortalyq sýmen qamtý jáne sý burý jelilerine qosylmaǵan 9 500 úı bar. Qazir bul úıler boıynsha jobalaý-smetalyq qujattamany ázirleýge konkýrs jarıalandy. Jobalaý-smetalyq qujattama ázirlenip, memlekettik saraptamadan ótkennen keıin 2024 jyly qurylys-montajdaý jumystary bastalady.
«Osy jyldyń maýsym aıynda ótken kezdesýimizde Jahanger kóshesindegi 22 úıdi elektrmen jabdyqtaý máselesi aıtyldy. Qazirgi ýaqytta jańa elektr berý jelisin salý jumystary aıaqtaldy. Turǵyndar qalalyq jelilerge qosylyp, úzdiksiz elektr energıasymen qamtamasyz etildi.
Osy jyldyń sońyna deıin «Shýaqty» shaǵynaýdanyndaǵy 5,5 km eski elektr jelilerin jańǵyrtý jumystary aıaqtalady. Onyń 5,3 km rekonstrýksıalandy.
2023 jyldyń basynda dál osyndaı jumystardy «Álmerek» (23,5 km) jáne «Qaırat» (55,5 km) shaǵynaýdandarynda bastaýdy josparlap otyrmyz», - dedi Almaty qalasy ákiminiń mindetin atqarýshy E.Dosaev.
«Qaırat» jáne «Nurshashqan» shaǵynaýdandarynda 2 400-den astam abonentti jetkilikti úzdiksiz elektr energıasymen qamtamasyz etý úshin «Tuzdybastaý» podstansıasy salynyp jatyr. Jumystardy 2023 jyldyń maýsym aıynda aıaqtaý josparlanǵan.
Sondaı-aq, bıyl jyl sońyna deıin Bekmahanov (10,3 km) jáne Buqtyrma (7,3 km) magıstraldy kóshelerindegi syrtqy jaryqtandyrý jelisin jańǵyrtý, sondaı-aq aýdannyń jartylaı jaryq júrgizilmegen 100 kóshesine shamdar ornatý jumystary aıaqtalady. Nátıjesinde osy jyldyń sońyna qaraı Túrksib aýdanynyń 90%-y jaryqpen qamtamasyz etiledi.
E.Dosaev "Qaırat" shaǵynaýdanyndaǵy jaǵdaıdy jeke túsindirip ótti. Onyń aıtýynsha, buǵan deıin ákimdik 3 myń páterge eseptelgen 41 turǵyn úıdiń qurylysy osy jyldyń sońyna deıin aıaqtalatynyn habarlaǵan bolatyn. Alaıda, tórt merdigerdiń ("Sapa Qurylys", EC Energy, Shah jáne Gas Energy) merzimderdi sozýyna jáne jetkilikti utqyrlyq tanytpaýyna baılanysty ınjenerlik jelilerdi júrgizý, aýla aýmaqtary men kirme joldardy abattandyrý jumystary aıaqtalmady.
«Meniń sheshimim boıynsha tehnologıalyq talaptardy saqtaý úshin bul jumystar qys mezgilinde toqtatyldy. Iaǵnı jumystar jańa qurylys maýsymy bastalǵan kezde jalǵastyrylatyn bolady», - dedi E.Dosaev.
Osyǵan baılanysty, turǵyndar joǵaryda atalǵan úılerge 2023 jyldyń mamyr aıynda kiredi, osy kezde 1500 oryndyq mektep paıdalanýǵa beriledi jáne qoǵamdyq kólik marshrýttary iske qosylady (1 jańa marshrýt ashý jáne 2 marshrýttyń qozǵalys sqemasyn ózgertý josparlanǵan).