Qońyr kúzdiń salqyny bastalysymen, aýa raıy jıi qubylady. Sáıkesinshe mundaı kezeńde jedel respıratorly vırýsty ınfeksıasy, tumaý beleń alady.
Odan saqtaný joly qandaı?
Kazinform aqparattyq agenttiginiń aqparatyna súıene otyryp, Almaty-akshamy.kz Qyzylorda oblysynyń sanıtarıalyq-epıdemıologıalyq baqylaý departamentiniń basshysy Dınara Jańabergenovanyń keńesterin usynady.
«Tumaý jyl saıyn kóptegen elde epıdemıalyq sıpatta taralady. Qazaqstanda ózge elderdegi sekildi tumaý jáne JRVI - densaýlyq saqtaýdyń ózekti máselesiniń biri.
Tumaý ádette asqynýymen qaýipti ekeni belgili. Eń jıi kezdesetin tumaý aýrýynyń asqynýy – pnevmonıa. Sondaı-aq, asqynýǵa baılanysty bronhıt, sınýsıt, otıt, mıozıt, mıokardıt sekildi aýrý túrleri tirkelýi múmkin. Bul aýrý 2 jasqa deıingi balalar, sozylmaly aýrýy bar naýqastar jáne qarttar arasynda aýyr ótedi. Sondyqtan respıratorlyq aýrýlardyń alǵashqy belgisi paıda bolǵan kezde ózin-ózi emdeýmen aınalyspaı, tez arada aımaqtyq dárigerlerdi úıge shaqyrtyp, der kezinde em alý qajet», - deıdi maman.
Maman tumaýdyń aldyn alý úshin aldymen ımýnıtetti kóterý úshin salaýatty ómir saltyn saqtanýǵa, jeke bas gıgıenasyn oryndaýǵa keńes beredi. Sondaı-aq, epıdmaýsym kezinde kópshilik oryndarda, nashar jeldetiletin jerlerde betperde kıip júrgen artyq bolmaıdy. Oǵan qosa araqashyqtyqty saqtaý, qoldy jıi sabyndap jýyp, antıseptıkterdi paıdalaný da mańyzdy. Dárýmenderge baı taǵamdardy paıdalanyp, salaýatty ómir saltyn ustaný árbir azamattyń densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa áserin tıgizedi. Bul saqtyq sharalary tek tumaý men JRVI-dan ǵana emes, ózge de ınfeksıalyq aýrýlardy juqtyryp alý qaýpin tómendetedi.
QR Úkimetiniń 2020 jylǵy 24 qyrkúıektegi №612 qaýlysymen bekitilgen medısınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi sheńberinde mindetti profılaktıkalyq ekpelerdi júrgizý qaǵıdasyna sáıkes jyl saıyn tumaýǵa qarsy vaksınasıalaý tıisti kontıngentterge turǵylyqty meken-jaıy boıynsha emhanalarda tegin júrgiziledi. Ol eń aldymen medısına qyzmetkerleri, medısınalyq uıymda dıspanserlik esepte turǵan jetkinshekter jáne balalar úıleriniń, sábıler úıleriniń tárbıelenýshileri, qarttar úıinde turatyn azamattarǵa júrgiziledi. Sondaı-aq epıdemıologıalyq kórsetilim boıynsha júzege asady. Budan bólek, atalǵan kontıngentte qamtylmaǵan adamdar ekpeni aqyly túrde saldyrýyna bolady. Búgingi kúni ekpeni aqyly túrde alýǵa bolatyn emhana bekitilý ústinde, ol týraly qosymsha habarlanady.
Sondaı-aq, jumys oryndarynda ujymdyq ımýnıtetti qalyptastyrýdyń mańyzy zor. Departament tarapynan tumaý men onyń asqynýlarynyń aldyn alý úshin aýrýǵa baılanysty uzaq merzimdi jumysqa qabilettiligin joǵaltý men aýrýhanaǵa jatqyzýdy boldyrmaý úshin ujymdyq ımýnıtetti qalyptastyrý máselesi turǵyndar arasynda nasıhattalyp keledi. Qysqasy, mamandar aǵzany asqynýdan qorǵaý jáne tumaý epıdemıasynyń densaýlyq saldaryn azaıtý maqsatynda jumysshylar men qyzmetkerlerge vaksınasıalaýdy usynady.