Qazir quramynda túrli dárýmenge baı kókónis túrleri jetkilikti. Olar et pen nannyń quramynda bar qýattylyqty almastyra alady.
Kókónisterdiń qorektik qasıetiniń kúshtiligi sonsha, olardy úzbeı jegen adam qaterli isik, qant dıabeti, júrek-qantamyr aýrýlaryna tosqaýyl qoıyp, ózi sergek bola túsedi.
Kókónisterdiń quramynda dárýmender men mıkroelementterden bólek zattar bar. Mysaly, qyzanaqtyń quramynda lıkopen degen zat bar, salat quramynda lúteın, qyryqqabatta sýlforafan, pıazda kversetın, kók shaıda katehın bar. Atalǵan zattar adam aǵzasyna qaterli isiktiń aldyn alýǵa kómektesedi. Bul ǵylymı turǵyda dáleldengen.
Qazaqtar burynnan kókónis pen jemiske mensinbeı qaraıdy. Qazir bulaı nemquraıly qaraýǵa bolmaıdy.
Buryn qazaqtardyń ómir súrý ortasy bólek bolatyn. Dalada mal baǵyp, tabıǵat arasynda júretin. Syrtqy jaǵdaılar adam aǵzasyna birden áser etedi. Sýyqqa da, ystyqqa da tótep berý kerek. Sondyqtan kúnuzaq dalada júretin adamdarda energıa shyǵyny kóp bolatyny túsinikti. Osydan baryp qunarly, maıly taǵamdar tutynǵan. Bul taǵam túrleri sol kezdegi ómir súrý jaǵdaıyna saı. Otyryqshylyqqa kóshkeli jaǵdaı ózgerdi. Qazirgi kezde dál solaı tamaqtanatyn bolsaq, onyń paıdasynan góri zıany kóp bolmaq.
Bir qaraǵanda bizdiń ómir súrý saltymyz sol qalpynda qalǵan sıaqty bolyp kórinedi, biraq olaı emes. Ómir súrý ortamyz ózgerdi. Energıa shyǵyny az, sol sebepti ishken asymyz boıymyzǵa jınala beredi. Munyń sońy semizdikke aparyp soǵady. Onyń zardaby orasan: qan tamyrlary bitelip qalady, qan qysymy joǵarylaıdy, qaterli isik, júrek-qantamyr aýrýlary men qant dıabeti, t.b. syrqattar paıda bolady, ınfeksıaly aýrýlar sozylmaly bolyp keledi.
Ata-babamyz jegen as dep etti basa jeý dárýmenderdiń jetispeýshiligine ákep soǵady. Sonyń saldarynan aǵzanyń qorǵanys qabileti tómendeıdi de túrli aýrýlarǵa shaldyǵamyz. Bul – bir. Ekinshiden, salystyrmaly túrde, buryn et, qymyz, qurt, irimshik, maı t.b. taǵam túrleri jetkilikti edi. Qazir bul taǵamdardy tutyný qymbatqa túsedi, kópshiliktiń qoly jete bermeıdi. Sondyqtan qoly jetken asqa qanaǵat etedi. Qolǵa túsken asty jeı beredi. Munyń ózi, áıteýir, qaryn toltyrsaq boldy degenge saıady. Máselen, nanmen shaı ishe salady. Keıbireýler múmkindiginshe sút ónimderin paıdalanady. Biraq, et pen kókónisterdi satyp alýǵa kópshilik jurttyń aqshasy jete bermeıdi.
Kóbine bizdiń jeıtinimiz bıdaı unynan jasalǵan taǵamdar. Olarda adam aǵzasyna qajetti elementter, qorektik zattar óte az. Sol sebepti adamdardyń fızıkalyq múmkindigi nasharlaıdy, eńbek etý, oılaý qabileti tómendeıdi, álsizdik paıda bolady. Rýhanı jutańdyqtyń paıda bolýy da sodan.
Bizdiń elimizde qan azdyǵy, qaterli isik, týberkýlez, qant dıabeti, qan qysymy aýrýlary kóp kezdesedi. Munyń bári durys tamaqtanbaýdyń kesirinen.