Keshe bastalǵan negizgi UBT-ǵa 305 myń ótinish qabyldandy.
Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń málimetinshe, negizgi UBT 5 shildege deıin jalǵasady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz
Búgin Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstri Saıasat Nurbek Astana qalasynda ornalasqan testileý ortalyǵyna baryp, UBT-nyń ótý barysymen tanysty.
166 myń talapker eki múmkindikti esepke alǵanda, 305 myń ótinish bergen. Onyń ishinde tapsyrýshylardyń 75%-y qazaq tilinde, 25%-y orys tilinde, 243 adam aǵylshyn tilinde testileýden ótýge ótinish bildirdi.
Osy jyldan bastap biz barlyq talapkerlerge Ulttyq biryńǵaı testileýden ótýge baılanysty erekshe múmkindik berip otyrmyz. Endi talapkerler negizgi UBT-ny eki ret tapsyryp, eń jaqsy nátıjemen grant konkýrsyna qatysýǵa qatysa alady. Búgin Qazaqstanda biz shekarasyz bilim berýge umtylamyz. Sizderdiń sapaly bilim alyp, óz áleýetińizdi tolyq ashý úshin múmkindik jasaımyz, - dep atap ótti Saıasat Nurbek testileýge kelgen túlekterge.
Atap ótsek, talapkerler ótinish berý barysynda testileý kúnin, ýaqytyn jáne ornyn ózderi tańdady. Bul rette olar eki múmkindik úshin beıindik pánderdiń bir ǵana kombınasıasyn belgiledi. Kombınasıalarǵa keletin bolsaq, qazir talapkerlerdiń 18%-y «Matematıka-Fızıka», 17%-y «Bıologıa-Hımıa», 13%-y «Shyǵarmashylyq», 10%-y «Matematıka-Informatıka» pánderin tańdady.
Testileý formatynda ózgerister joq. Pánder sany ózgerissiz qalady, ıaǵnı úsh mindetti jáne eki beıindik pánder, barlyǵy 120 test tapsyrmasy bolady. Alaıda, «Qazaqstan tarıhy» jáne «Oqý saýattylyǵy» pánderi boıynsha test tapsyrmalarynyń sanyna ózgerister engizildi. Endi «Qazaqstan tarıhynyń» bir nusqasynda 20 test tapsyrmasy bolady: 1-den 10-ǵa deıin – bir durys jaýapty tańdaýǵa arnalǵan; 11-den 20-ǵa deıin – kontekstke negizdelgen bir durys jaýapty tańdaýǵa arnalǵan test tapsyrmalary (5 suraqtan 2 kontekstik mátin). Sondaı-aq, buǵan deıin talapkerlerge oqý saýattylyǵynan 20 test tapsyrmasy berilse, endi 3 mátin boıynsha 15 test suraǵy usynylady.
Osylaısha, Qazaqstan tarıhy – 20, oqý saýattylyǵy – 15, matematıkalyq saýattylyq – 15 jáne eki beıindik pán boıynsha 35 test tapsyrmasy usynylady. Eń joǵary upaı – 140. Testileýdiń jalpy ýaqyty – 4 saǵat (240 mınýt). Sonymen qatar, erekshe bilim berý qajettilikteri bar balalarǵa qosymsha 40 mınýt ýaqyty saqtalady.
UBT tapsyrmalarynyń qurylymynda da ózgerister bar. Jaýapty mınıstrlik test tapsyrmalarynda dıstraktorlar sanyn (jaýap nusqalary) qysqartý týraly sheshim qabyldady. Bir durys jaýaby bar test tapsyrmalarynda nusqalar sany 5-ten 4-ke deıin, bir nemese birneshe durys jaýaby bar test tapsyrmalarynda (úsh durys jaýaptan kóp emes) nusqalar sany 8-den 6-ǵa deıin azaıdy.
2022-2023 oqý jylynan bastap «Informatıka» páni UBT beıindik pánder kombınasıasynyń tizimine engizildi. Osyǵan baılanysty «Informatıka muǵalimderin daıarlaý», «Aqparattyq tehnologıalar», «Aqparattyq qaýipsizdik» bilim berý baǵdarlamalarynyń toptaryna túsýshiler «Matematıka-Informatıka» kombınasıasy boıynsha UBT tapsyrady.
Akademıalyq adaldyqty qamtamasyz etý maqsatynda «1 kompúter – 2 kamera – 1 testilenýshi» qaǵıdaty saqtalady. Sondaı-aq, ótken jyldan bastap test nusqalary tańbalanǵanyn atap ótken jón. Iaǵnı, UBT-ǵa qatysýshylardyń árqaısysynyń jeke test nusqasy bolady. Sonymen qatar, kálkýlátor men Mendeleev kestesi kompúter ekranynda kórsetiledi. Talapkerlerdiń pikiri men qalaýyn eskere otyryp, negizgi UBT-da olarǵa Mendeleev jáne tuzdardyń erigishtik kestesiniń qaǵaz nusqasy beriledi. Test tapsyrýshylar testileý aıaqtalǵannan keıin 30 mınýt ishinde apelásıaǵa ótinish bere alady. Sertıfıkat appelásıalyq komısıanyń sheshiminen keıin talapkerdiń jeke kabınetinde qoljetimdi bolady, - dedi mınıstr.
Shekti bal ózgergen joq: «Quqyq» jáne «Pedagogıkalyq ǵylymdar» bilim berý salalary úshin keminde 75 bal, «Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik qamtamasyz etý (medısına)» keminde 70 bal, «Aýyl sharýashylyǵy jáne bıoresýrstar», «Veterınarıa» keminde 60 bal; ulttyq joǵary oqý oryndaryna túsý úshin keminde 65 bal, basqa joǵary oqý oryndaryna keminde 50 bal jınaý kerek.
Testileýge kirgizý kezinde qol jáne ramalyq metal izdegishter paıdalanylady. Bul talapkerlerdiń qaýipsizdigin qamtamasyz etip, erejelerdi buzý men tyıym salynǵan zattardy (uıaly telefon, shpargalka jáne t.b.) alyp ótýdiń aldyn alý úshin qajet.
Testileý barysynda aýdıtorıanyń (kompúterlik synyptyń) jáne beınebaqylaýdyń aýdanyna baılanysty ruqsat etilgen magnıttik tolqyndar sheginde utqyr jáne radıoelektrondyq baılanys sıgnaldaryn basatyn qurylǵylar qoldanylady.
2023 jylǵy UBT aıaqtalǵannan keıin kúntizbelik jyldyń 31 qazanyna deıin testileýdiń beınejazbalaryna taldaý júrgiziledi. Tyıym salynǵan zattardy paıdalaný nemese erejelerdi buzý faktileri anyqtalǵan jaǵdaıda túsýshiniń UBT nátıjeleri joıylady.