Ónerdi baǵalaıtyn kórermender suranysy kún saıyn artýda.
Ǵ.Músirepov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademıalyq balalar men jasóspirimder teatrynyń 76 maýsymyn aıaqtady. Almaty-akshamy kórsetilgen qoılymdarǵa sholýdy usynady.
Mánsiz, jansyz, jalań kúıge aınalyp bara jatqan óner túrleriniń ishinde tiri, taza qalpyn saqtap kele jatqan jalǵyz óner, ol – teatr.
Ulttyq ádebıet jaýharlarynyń sahnalyq nusqasyn jasaýda utymdy sheshimder, batyl tájirıbe tanytyp júrgen teatr O.Bókeıdiń «Qar qyzy» povestin teatr sahnasyna qaıta shyǵardy. Bul kezge deıin atalmysh teatrda 1982 jyly rejıser Men Don Ýk sahnalasa, araǵa jyldar salyp jas rejıser, talapty akter Sh.Úmbetqalıev jańa baǵyt, ózgeshe formada sahnalaýǵa talpynys jasap kórdi. Shyǵarmaǵa keıipkerlerdiń jeke minezin ashý emes turǵysynan emes, adamzatqa ortaq máselelerdi, ásirese, búgingi kúni qoǵamda jıi kezdesetin kúrdeli qubylystardyń birin arqaý etken.
O.Bókeı shyǵarmalarynyń kópshiligi adamzattyń jáne ǵalamnyń jumbaǵyna boılaýdan týyndaǵan. Iaǵnı, mundaǵy keıipkerler ómirde bolmaýy múmkin. Olar – adamnyń qasıetteri. «Qońqaıshyldyq» – bolmys, minez. Adam boıyndaǵy bir-birimen arpalysyp jatatyn jaqsy, jaman qasıetterdiń arpalysyn sýretteıtin týyndynyń sahnalyq nusqasy kameralyq spektákl retinde qarastyrylǵan. Munda rejıser shyǵarmadaǵy úsh jigittiń tragedıasyn ashyq kórsetedi. Qazaq prozasynyń sahnadaǵy ǵumyry men kórermenderge syılar áseri uzaq bolady dep senemiz. Sonymen qatar, qazaq klasıkasynyń biri M.Áýezovtiń «Qaragózi» de jańa qurammen teatr repertýaryna qosyldy. «Qaragóz» – teatr rejıseri F.Moldaǵalıdyń 2017 jyly Petropavl qalasyndaǵy S.Muqanov atyndaǵy Qazaq sazdy drama teatrynda sahnalaǵan tyrnaqaldy týyndylarynyń biri bolatyn. Túrli teatr báıgelerinde laıyqty baǵasyn alǵan týyndyny búginde almatylyq kórermender de jyly qabyldap, turaqty kórermenderi tabylǵan.
«Balalar men jasóspirimder teatry» degen atyna saı bolý jolynda da aıanyp qalmaǵan ujym Jańa jyl merekesi qarsańynda «Kólikter tartysy» balalar qoıylymymen kishkentaı kórermenderge tartý jasady. Kásibı óner kókjıeginde balalarǵa mádenı demalys syılap qana qoımaı, tanym-tarazysyn, ıntellektisi men oılaý qabiletin damytatyn qyzyqty qoıylymdar áli de sahnalanatyna, balǵyn búldirshinderdiń «súıikti qoıylymdarynyń» qatary kóbeıetinine kúmán joq.
İzdenis ústindegi irgeli teatr óz repertýaryn D.Jumabaeva rejıssýrasymen sahnalanǵan «Oıan, qalyńdyq» jáne jas rejıser Sh.Úmbetqalıev kezekti jumysy «Syrymdy saǵan aıtam...» spektáklderimen tolyqtyrdy. Maqsat etken meje, dittegen bıikti baǵyndyrý jolynda kásibı mamandar tarapynan aıtylatyn taldaý asa mańyzdy. Bul turǵydan da teatr jetpis altynshy maýsymda teatrtanýshylar nazaryna ilikti. Nátıjesi – birneshe otandyq jáne Halyqaralyq teatr festıvál-forýmderinde oq boıy ozyq keldi. Atap aıtqanda, sheteldik Reseı Federasıasy, Iaroslavl qalasynda ótken «Álem tilderindegi orys dramatýrgıasy» XXI Halyqaralyq Volkov teatr festıvaline, Ózbekstan memleketi, Tashkent qalasynda ótken TMD, Baltyq jáne Grýzıa elderiniń İV Jastar teatr Forýmyna qatysyp kásibı múmkindikterin shyńdasa, otandyq teatr báıgelerinde de «Shaǵala», «Qulager», «Kólikter tartysy», «Oıan, qalyńdyq» syndy qoıylymdar laıyqty marapattarǵa ıe boldy.
Teatr maýsymynyń qorytyndy qoıylymy, álem dramatýrgıasynyń shoqtyǵy bıik týyndysyna aınalǵan, Ý.Shekspır shyǵarmashylyǵynyń shyńy – «Koról Lır» spektakli. Kórermen nazaryna usynylǵan qoıylymnyń rejıseri – F.Moldaǵalı. Rejıssýra jelkenin ustaǵan jastardyń birazy qoıýǵa júreksinetin klasıka qoǵamnyń kelbetin ǵana beınelemeıdi. Bul – tereń astarǵa qurylǵan, aýqymdy oqıǵany arqaý etken pesa. Dáýirler men ǵasyrlardy artqa tastasa da qundylyǵyn joımaıtyn týyndy teatr sahnasyna ózgeshe leppen shyqty. Koról Lır – Saǵyzbaı Qarabalın. Qazaq akterlik óner mektebiniń jarqyn ókiline aınalǵan has talant, sahnager Saǵyzbaı Qarabalın keıipkerine ómirsheń minez daryta alǵan. Onyń qaıǵy-qasiretine senesiń. Adam bar jerde baq pen taqtyń talasy taýsylmaıtynyna kezekti ret kóziń jetedi. Tragedıa týdyrýshy keıipkerler de spektáklge súbeli úles qosa alǵan.
Teatrdyń shyǵarmashylyq áleýetin arttyratyn týyndy áli talaı kásibı mamandardyń baǵasyn alady dep senemiz. Jyl jemissiz bolmady. Repertýar saıasaty jasóspirim kórermenderdi qamtýdan kende qalmady. Teatr sahnasynda Sheksprıdiń patsha «Lıri», Lorkanyń «Qalyńdyǵy» qazaq tilinde ún qatty. Ulttyq ádebıetimizdegi «Qar qyzy» men «Qaragóz» óz ınterpretasıalarymen jurtshylyq júreginen oryn aldy. Teatrdyń basty maqsattarynyń biri osy bolsa kerek. Repertýaryn búgingi kórermenderdiń suranysyna saı tolyqtyratyn teatr, bıyl alǵash ret teatr maýsymyn taǵy bir aıǵa uzartyp, jaz mezgilinde arý qalaǵa keler qonaqtardy rýhanı sýsyndatty. Arnaıy ózge qalalardan kelgen kórermender qoıylymdarǵa bılet tappaı da jatty. Otandyq teatrlar syndy mamyr aıynda kórermenderimen «ýaqytsha» qoshtasatyn óner ujymy Almaty qalasynyń turǵyndary men qala qonaqtaryna mádenı demalys syılaý úshin bıylǵy maýsymdy shilde aıynyń on jetinshi juldyzyna deıin jalǵastyrdy. Nátıjesi – ónerdi baǵalaıtyn kórermender suranysy kún saıyn artýda. Araǵa aılar salyp qaıta qaýyshatyn súıikti kórermenderine Eń kirshiksiz sezimder men aıaýly armandardy, qoǵam tynysy men adam bolmysyn úndestire alatyn qoıylymdar usynýǵa daıyn. Endeshe, 77 maýsymda júzdeskenshe, qadirli kórermen!