Almaty kınoteatrlarynda Ernat Baıuzaqtyń «Nýrıkamal» fılmi júrip jatyr. Atynan kórinip turǵandaı, fılm tanymal ánniń tarıhy tóńiregindegi oqıǵaǵa negizdelgen.
Bul kópshilikke burynnan málim jaıt desek te, atalǵan kartına shyǵarmashylyq adamdarynyń jandúnıesindegi túrli tebirenisterdi ózinshe topshylaýǵa talpynǵanymen tartymdy. Fılm otbasynyń ádettegi tynys-tirshiligin kórsetýmen bastalady. Turdyqylysh – kompozıtor ǵana emes, oblystyq fılarmonıada ónerine baqtalastary qyzyǵa da, qyzǵana da qaraıtyn daryndy dırıjer, Hanbıbi – aqyndyǵymen qatar, sútteı uıyǵan otbasynda úlpildetip úsh qyz ósirip otyrǵan ana. Kúnde jumystan kele sala pıanınoǵa otyrǵanymen, qıalyndaǵy áldebir áýenniń kúıin keltire almaı, kúızelisti jaǵdaıda júrgen kúıeýiniń jaǵdaıy aqynǵa jaqsy tanys. Al ishi tar qurdasynyń biri kóńil kúıin aýlaǵan bolyp masaıtyp, ony kerisinshe, odan ári qurdymǵa ıtere túsedi.
Kompozıtor Aqan seriniń «Balqadıshasyndaı», Estaıdyń «Qorlanyndaı» bir án týdyra almaǵanyna qapaly jáne oǵan quddy bireý kinálideı ashý-yzasyn jubaıyna tógedi. Al ol – aqyn. Oǵan qosa, ózi aıtpaqshy, otbasynyń aýyrtpalyǵyn bir kisideı kóterip, úıge de, túzge de birdeı júgirip júrgen jan. Biraq orynsyz týyndaǵan kıkiljińge kináli bolmasa da bárine keshirimmen qarap, sabyrmen basý aıtady, ózin shekten tys kónbistigi, tózimdiligi úshin sógetin kórshi kelinshektiń aldynda kúıeýin aqtap, jaqtap, shań jýytpaýǵa tyrysady.
Osy eki arada bularǵa oblys basshylyǵy tarapynan joǵarydan keletin qonaqtarmen birge baý bókterindegi demalysqa shaqyrtý túsedi. Demalys ústinde Arqadan kelgen kórikti arý – Nýrıkamal ásershil, sezimtal kompozıtordyń kózine ottaı basylady. Kúıeýinen ǵana emes, qonaq qyzdan da áldebir eligý, qyzyǵý ushqynyn ańǵarǵan aqyn kelinshek odan: «Sizdi bul arada erekshe tańqaldyrǵan tabıǵat pa álde Turdyqylysh pa?» dep taısalmaı suraıdy jáne «ol romantıkanyń otbasy bar ekenin umytpaýdy da» eskertip úlgeredi. Oqıǵanyń ári qaraıǵy damý barysy kompozıtordyń kenetten jolyqqan mýzasyna degen súıispenshilik sezimin sazben órnekteýine, al oǵan beı-jaı qaraı almaǵan aqynnyń qyzǵanysh oty ishin qansha órtese de, bárin aqylǵa jeńdirip, yntyzar júrektiń aıtqysy kelgenin móp-móldir óleń ǵyp órip berýine ulasady. Aqyn tipti kúıeýiniń mýzasymen arnaıy kezdesip: «Qalasańdar birge tura berińder, sen oǵan ul týyp ber, qyzdarymnyń sońynan qaraýyl bolsyn» degen tosyn usynys ta jasaıdy. Biraq qalaı bolǵanda da, eshkim ádepten, adamgershilikten asyp ketpeıdi. Otbasy saqtalady. Syılastyq jalǵasady.
Atalǵan ánniń shyǵý tarıhyna qatysty bizdiń buǵan deıin estigen, bilgen áńgimemiz de osy syńaılas bolǵanymen, sonshalyqty mán beriletindeı, salmaǵy bar oqıǵa retinde qabyldanbaǵany anyq. Al fılmde bul – kádimgideı dramalyq jaǵdaı: mahabbat úshtigi, syrt kóz, qańqý sóz, ishki, syrtqy tartys, qaqtyǵys. Sújetke qosylǵan janama jaıttar, kórkemdik elementter týraly aıtar bolsaq, munda Nýrıkamalǵa burynnan ǵashyq jigit bar. Ol jáne jaı adam emes, oblystaǵy basty mekemelerdiń biriniń basshysy sanatyndaǵy azamat. Personaj retinde keıiptelgen sıpatyna kelsek, dańǵoılaý, menmen, ishimdikke qumar. Qyzdyń kompozıtormen jarasyp qalǵan syńaıyn baıqap qyzǵanysh bildiredi, aqyrynda toıdyń topalańyn shyǵaratyn aýyldyń buzaqylarynan beter qylyq kórsetip, baqtalasyn jaqtaǵan adammen tóbelesip tynady. Odan ári mashınanyń ishinde, qonaqúıde urys shyǵaryp, Nýrıkamal úshin bárine barǵanyn, bárin istegenin, «aılyǵyn da bergenin» aıtyp qalady. Osy tusy artyqtaý. Óıtkeni birden: «ánge aınalǵan arý sonda kim bolǵany?» degen oı keledi. Basty keıipkerdiń jigitti bólmesinen ıtergendeı ǵyp shyǵaryp jiberip: «Senderge Nýrıkamaldyń ózi emes, sulýlyǵy kerek» dep, solqyldap uzaq jylaıtyny da ekiushty oıǵa qaldyrady. Bylaı qaraǵanda, qyzyq qýyp júrgen jeńiltek qyz emes, ol da – bildeı bir qyzmetker. Negizi, bastapqyda ózin ózi ustaýyna, sóz saptaýyna qaraǵanda aıtarlyqtaı salmaqty bolyp kórinbeıtin qonaq qyzdyń is-áreketi, minezi Hanbıbimen alǵashqy tildesýden keıin ǵana ustamdy, ornyqty qalypqa oıysqandaı bolady. Bul rette, shyǵarmashylyq toptyń Nýrıkamal obrazyna qatysty ustanymy qandaı bolǵanyn uǵyný qıyn.
Jeńiltektik demekshi, jalpy, munda kompozıtordyń qonaq qyzdy kórgen boıda tipti tildespeı jatyp-aq birden ańsary aýa qalatyny, qyzdyń da onymen ońashalanyp baryp sýretke túsip, odan keıin dastarhan basynda kózin súzip, álsin-álsin qylymsı qarap qoıatyny bar. Oıdan shyǵarylǵan keıipkerler bolsa bir sári, al ómirde bolǵan, naqty adamdardy bulaı keıipteý olar týraly oǵash oı týǵyzyp, atyna, zatyna kóleńke túsirmese, abyroı ápermesi aıan.
Bir jaǵynan, «mahabbat» deıtindeı, munda kompozıtor men Nýrıkamaldyń arasynda tutanǵan otqa, súıispenshilikke negiz bolarlyqtaı eshteńe joq. Bolǵan kúnde de fılm jelisinen ol kórinis tappaǵan. Kórgenimiz – sulýlyqqa suqtaný ǵana. Sosyn, árıne, «tas júrekten mahabbat kúttim, tas meıirden shapaǵat kúttim» dep ózi jyrlaǵandaı, otbasyn qalaıda saqtaý úshin túrli táýekelge barǵan áıel zatynyń aqyl-parasaty, myqtylyǵy. Bálkim, shyǵarmashylyq toptyń kórsetkisi kelgeni de osy shyǵar.