Mańǵystaý, Atyraý, Aqtóbe, Qyzylorda óńirlerinde qaterli isikke shıpa bolar emdik shóp kóp. Alaıda, olardyń keı túrleri ǵylymı túrde zerttelmegen.
Dertke daýa bolar bıologıalyq belsendi qospa ázirlep júrgen otandasymyz, farmaseft-ǵalym Arǵynbek Qabylqaq emdik ósimdikter qoryn kóbeıtý kerektigin aıtady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz 24.kz-ke silteme jasap.
Ǵalym Arǵynbek Qabylqaq emdik shópterdi izdep, 3 jylda elimizdiń barlyq aımaǵyn aralap shyǵypty. Aıtýynsha, qazaq jeri shıpaly ósimdikke baı. Biraq ony, jergilikti turǵyndar retsiz qazyp alyp, tabys tabý úshin syrtqa tasymaldaýda. Sonyń kesirinen elimizde dárilik ósimdikterdiń qory azaıǵan. Sondyqtan dertke daýa ósimdikterdi qoldan egip, kóbeıtý kerek.
«Suńǵylanyń ózi Qytaıda úsh túri bar bolsa, Qazaqstanda 7 túrge jýyǵy bar. Adamnyń denesindegi kúıik, úsik aýrýlaryn, máselen, tyrtyqsyz, eshqandaı kúshsiz jazyp shyǵýǵa bolatyndaı ósimdikter bar. Solardy osy Qazaqstanda ósirsem degen oıym bar», - deıdi farmasevt-ǵalym Arǵynbek Qabylqaq.
Dalalyq jerlerde 6 myńnan asa ósimdik túri ósedi. Olardyń 726 túri tek Qazaqstanda ǵana kezdesedi. Zymzıa, qasqyr jem, jabaıy suńǵyla, ıtsıgek sıaqty shıpaly shópterdiń emdik qasıeti tolyq zerttelmegen. Máselen, Qyzylorda óńirinde kezdesetin qyzyl mıanyń ózinen júz túrli dári alýǵa bolady deıdi.
«Ósimdikterdi zertteýdi júıeli túrde qoıatyn bolsa, endi qazirgi kezde kóp jaǵdaıda bizde Qazaqstanda 6 myńnan asa ósimdik bolatyn bolsa, sonyń 726 ındemıkalyq ósimdikter dep aıtylady. Indemıkalyq ósimdik degenimiz tek bizdiń Qazaqstanda kezdesetin túrleri. Sol 726 ósimdikti basynan aıaǵyna deıin zerttep shyǵý, odan ónim alý, syrtqa eksportqua shyǵarý bul óte úlken jumys dep oılaımyn», - deıdi QAZUMÝ ınjenerlik pánder kafedrasynyń meńgerýshisi Qaldanaı Qarjaýqyzy.
Ǵalym jabaıy tabıǵatta ósetin shıpaly shópterdi qoldan ósirý shalǵaıdaǵy jumyssyz azamattarǵa tabys kózi bolatynyn aıtady. Ári bul elimizdiń farmasevtıkalyq ındýstrıasyn damýtýǵa jaqsy múmkindik.