Álemde shegirtkege kúshi jetpeı, amaly taýsylǵan elder ony jeýge kóshti.
Tipti Qytaı men Meksıkada bul jándik zıankes emes, naǵyz delıkatestiń ózi, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz 24.kz-ke silteme jasap.
Álemdik zertteýshilerdiń deregine súıensek, 100 gram keptirilgen shegirtkede, aqýyzdyń 50%-i bar. Taǵamdyq qundylyǵy boıynsha quramy amınqyshqyldarǵa baı. Sondaı-aq shegirtkeniń quramynda holesterın joq. Osy rette ateroskleroz jáne gıpertonıamen aýyratyn adamdarǵa shegirtke jeýge keńes beredi keı sarapshylar.
Jalpy Birikken ulttar uıymynyń deregine súıensek, jer betinde 2 mıllıard adam jándikterdiń 1900 túrin kúndelikti as retinde tutynady. Shegirtkeniń kesirinen 2004 jyly Avstralıanyń sharýa qojalyqtary mıllıardtaǵan dollar shyǵynǵa batty. Ony joıý úshin halyq ony jeýge kóshken. Sóıtip, el ishinde «Jeńe almasań, jeı sal» degen túsinik qalyptasqan. Sondaı-aq Avstralıada shegirtkeni «aspan asshaıany» dep ataıdy. Bul ataý jándiktiń usha alatyny úshin qoıylǵan. Avstralıa aspazdary shegirtkeden 20 túrli taǵam jasaıdy. Onyń ishinde eń áıgilisi – shegirtke tushparasy. Sondaı-aq jergilikti turǵyndar arasynda shegirtke popkorny da suranysqa ıe.
Izraılde shegirtke jeýge ruqsat etilgen. Izraılde shegirtke – jeýge ruqsat etilgen jalǵyz jándik. Óıtkeni jyl saıyn Taıaý Shyǵys elderinde maýsymdyq shegirtkeler qaptap, egindi otap ketedi. Al, bul zánkestermen kúresý úshin bıliktiń qabyldaǵan sharasy. Keı elder shegirtkeni sýǵa qaınatyp jese, Izraılde jaqsylap qýyryp jeıdi. Sondaı-aq shegirtkeniń kez kelgen túrin emes, qyzyl, sary, ala sur, aq sıaqty shól shegirtkeleriniń tórt túrin jeýge bolady. Al, Kýveıtte keptirip, Naırobıde salat qyp jeıdi.
Qazirde álemniń 90-nan astam elinde jándikterdiń 1400-den astam túri taǵam retinde qoldanylatyny anyqtaldy. Sondaı-aq byltyr Eýroodaq shegirtkelerden jasalǵan un ónimderin paılanýǵa ruqsat etetin zań qabyldady. Ol zańǵa sáıkes, shegirtkeden jasalǵan undy taǵam túrlerine qosýǵa bolady. Quramynda shegirtke uny bar ónimder mindetti túrde qaptamasynda kórsetiledi, sondaı-aq, alergıasy bar adamdarǵa eskertý jazylady. Shegirtkeniń zıany jáne paıdasy Shegirtkeden alynatyn azyq túrleri kóp.
Qazirdiń ózinde shegirtkeden jasalǵan pechene, pasta, bıze, múslı, aqýyz sharıkteri, t.b. saýdaǵa shyǵarylǵan. Onda aqýyzdan bólek, temir, fosfor, magnıı, kálsı, polısaharıd bar. Sondaı-aq A, B2 jáne S dárýmenderine baı. Tipti, mamandardyń aıtýynsha, shegirtke boıyndaǵy kálsı sút quramyndaǵy kalsıden kóp. Qazirde ǵalymdar qyǵýshylyq bildirip, shegirtkeniń paıdaly tusyn zerttep álek. Alaıda, jalpy jándik ataýlyny ashtyq jaılaǵan elderde amalsyzdan jegenin de aıta ketken jón.