1985 jyly ekinshi jahan soǵysynyń 40 jyldyǵy qarsańynda Qostoǵandaǵy Mádenıet úıinde (Jambyl oblysy, Merki aýdany) Altynbek Qorazbaevtyń "Qara kempir" án-tolǵaýynyń tusaýy kesildi. Sózi kórnekti aqyn Jaqsylyq Sátibekovtiki. Áý basynda 90 shýmaq dastan bolǵan týyndynyń onnan astam shýmaǵy ánge aınaldy. Ánniń áseri alapat boldy. Jylamaǵan jan qalmady. Kóp uzamaı respýblıkaǵa tarap ketti. Asa tanymal týyndynyń keıipkeri alaqandaı Qyzylsaı degen aýylda maıdanǵa ketken otaǵasy Álimbaı men uly Jeksenquldy kútýmen ótken ǵumyry ańyzǵa aınalǵan qyrǵyz qyzy Qalı sheshemiz edi. Qolyndaǵy Qosshyǵuly men qyzy da erte úziledi. Ol tragedıany aıtyp jetkizý múmkin emes.. "Soǵystyń ádiletsizdigi sonsha, óz boıyńyzdaǵy ar-ojdanyńyzdyń daýysyn estimeısiz" dep L.Tolstoı aıtqandaıyn, kez kelgen soǵysta jeńis bolmaıdy, tek jeńilis ǵana bolady. Onyń sanaǵa túsirer salmaǵy, júıkeni júndeı tútetin taqsiretin eshkim de aqtap ala almaıdy. Mundaıda bar aýyrtpalyq eń aldymen ana júregine túseri sózsiz. Qalı apa da sondaı alabóten taǵdyr, delquly ómir keshti. Kún-tún sanap joqtaý aıtatyn jaǵdaıǵa jetti. Bir aýyl sol shermende sheshemizdiń sherli únimen kúnin batyryp, tańyn atyratyn.Bir ózi bir soǵys sımfonıasyn jazyp shyqqan adam. Onyń ómiri ózgeden alabóten edi deıtinimiz de sodan. Qalyń malyna bórkin berip alǵan Álimbaıǵa degen sheksiz súıispenshiligi ǵoı, taǵdyrdan qansha aıaý kórmese de tıip turǵan tórkinine de attap baspady. Osy bir ańyzǵa bergisiz jaǵdaı qaısybir jyly "Lenınshil jastyń" redaktory S.Berdiqulovtyń tapsyrmasymen jolǵa alyp shyqqan. Myna paqyryńyz "Qaıyspas qara kempirler" degen arzý maqala jazǵan. Ol sol tusta Baýyrjan Omarulynyń baǵalaýynsha, qazirgi tilmen aıtqanda hıt maqala bolypty.
Aıtpaǵym ne? Áıgili kompozıtor Altynbek Qorazbaevpen ár ushyrasqandaǵy áńgimemiz osy apammen bastalyp, apammen aıaqtalady. Búgin de solaı boldy. Qysqartyp aıtaıyn.
Altekeń 1995 jyly óz qarajatyna anamyzǵa kúre joldyń boıynda ótken-ketken jurt tańyrqap qaraıtyn eskerkish ornatty. (sýrette).
Eskertkish avtory , Astanadaǵy Abaıdy jasaǵan marqum Bolat Dosjanov edi. Rýhy shat bolsyn! Altekeńniń budan soń da ótinish aıtyp altyn basyn tyqpaǵan jeri qalmady. . Endigi jerde apamyzdyń turǵan úıin murajaıǵa aınaldyryp, bir aýyldyń sherli shejiresin jasamaq talpynysy tyǵyryqqa tirelip keledi. Ataǵy jer jarǵan ónerpaz osyndaı pushaıman kúı keshken soń ne deısiń? Bizde ózi tulǵalyq bıikke jetpegen adam tulǵany qaıdan tyńdasyn?! Sheshemizdiń turǵan úıiniń jaǵdaıyn osydan qyryq jyl buryn jazǵan maqalada da aıtqanbyz. Al qazirgi kúıi mynaý (sýrette). Órkenıetti, ósken elderde mundaı jer bos turmas edi.Aıtaıyn dep aıtpaısyń.Qaı elde ekenin umytyp otyrmyn, "Jýravlıge", ánge ornatqan eskertkishti eske alyńyz. Komıtastyń azaly áýenin de eske túsirińiz. Aıta berse mundaı jaǵdaı ózge eldiń mysalynda kóp. Birer jylda el aýzynda aıtylyp kele jatqanyna jarty ǵasyr tolatyn "Qara kempirdiń" odan nesi kem? Japonǵa barǵanda óz kózimizben kórdik. Qırap qalǵan Hırosıma men Nagasakıdegi keıbir úıler sol qasyrettiń belgisindeı áınekpen qorshalyp saqtalǵan. Sol alapatta joǵalyp ketken adamdardyń tizimi áli de arnaýly murajaıdaǵy taqtaıshadaǵy bos orynǵa jazylyp jatyr. Tipti sol kezde kómekke berilgen keńes tramvaılary kóshelerinde áli kańǵalaqtap júr.Sony kórgen jer júzinen tolassyz aǵylǵan týrıser tańdanyp, , tańdaı qaǵyp ketedi. El ǵoı. Shirkin deısiń, eger sheberleri tabylsa sheshemizdiń úıin de ǵajap tarıhı taǵylym alar orynǵa aınaldyrýǵa ábden bolar edi. Apamyzdyń toqal tamy arnaıy áınekpen qorshalyp (qazir qurylys materıalynyń neshe atasy bar ǵoı), aınalasyn gúldendirip, túrli sımvolkalyq kórinisterimen keskindep, topyraǵyn basqannan "Qara kempir" án tolǵaýy oınap tursa, bitken is sol emes pe? Búgingi, keler urpaq úshin tárbıelik mańyzy ólsheýsiz bul usynysqa ázirge jergilikti jerdegi búgingi kúnmen ǵana ómir súrip, jantaıyp jatyp jarlyq kútken, paıyz qýǵan paqyrlardyń zerdesi jeter emes.
Taǵy da aıtaıyn, Altekeniń altyn basyn ıip ashpaǵan esigi qalmady. .
...Qyrǵyzdarǵa aıtamyz ba, qaıtemiz?
