Elimizde jer silkinisi qaýpi bar aımaqtardaǵy qurylys salýshylarǵa qoıylatyn talaptar kúsheıtilýi múmkin
Májiliste "QR úkimeti men Tótenshe jaǵdaılar jáne dúleı zilzalalardyń qaýip-qaterin azaıtý jónindegi ortalyq arasyndaǵy Qazaqstannyń aýmaǵynda onyń bolý sharttary týraly kelisimdi ratıfıkasıalaý týraly" zań jobasy boıynsha Tótenshe jaǵdaılar mınıstri Iýrıı Ilın málimdedi.
Onyń sózinshe, Túrkıadaǵy jaǵdaı kóptegen elderdi seısmıkalyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý máselesin qaıta qaraýǵa májbúr etti. Qazaqstan da shet qalmaıdy. Qazaqstan aýmaǵynyń 40%-dan astamy jer silkinisi túrindegi tabıǵı apattarǵa beıim.
Sonymen qatar ol jaqynda Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń qurylymyna Seısmologıa ınstıtýty berilgenin qosa ketti.
"Baqytymyzǵa oraı, ótken ǵasyrlarda Qazaqstan aýmaǵynda joıqyn jer silkinisi bolǵan joq. Biraq bul jaıbaraqat bolý kerek degendi bildirmeıdi. Jaqynda bizge, Tótenshe jaǵdaılar mınıstrliginiń qurylymyna Seısmologıa ınstıtýty berildi. Ol kóp jyldar boıy jer silkinisin boljaý jáne odan ári monıtorıńti damytý máselelerinde is júzinde jetkilikti túrde qarjylandyrylmaǵan. Memleket basshysynyń tapsyrmasy boıynsha qazir tapsyrma qoıyldy, ony Almaty ákimdigi jergilikti búdjet esebinen júzege asyryp jatyr. Jyldyń sońyna deıin 30-dan astam seısmıkalyq stansalar tapsyrylady. Bul jer silkinisteriniń qaýpin egjeı-tegjeıli taldaýǵa kómektesedi", - dedi Iýrıı Ilın.
Mınıstrdiń oıynsha, mundaı jumys jer silkinisi qaýpi bar aımaqtardyń barlyǵyna da júrgizilýi kerek.
"Bul turǵyda biz aldaǵy ýaqytta respýblıkalyq jáne jergilikti búdjet esebinen tıisti jumystar júrgizemiz. Osylaısha bizde jer silkinisi qaýpi týraly sheshimder men aqparatty jyldam qabyldaýǵa múmkindik beretin seısmıkalyq stansıalardyń damyǵan jelisi bar. Biz bul ortalyqty, onyń ishinde halyqaralyq deńgeıde qazir erterek eskertý júıesin ázirleýdi usynyp jatqanymyzdy jarıa ettik. Bul neni bildiredi? Biz shamamen jer silkinisi bolýy múmkin núktelerdi bilemiz. Al bul ortalyqtar jer silkinisiniń alǵysharttaryn anyqtaý úshin dachıkter qoıylsa, turǵyndardy eskertý úshin qalalar men eldi mekenderdiń eskertý júıesine avtomatty túrde sıgnal berýi kerek. Tolqynnyń jer silkinisiniń oshaǵynan eldi mekenderge ótýine deıin birneshe ondaǵan sekýndtyń ózi birneshe adamnyń ómirin saqtap qalýy múmkin", - dedi Tótenshe jaǵdaılar mınıstri Iýrıı Ilın.
Mınıstr esh standartqa saı kelmeıtin jáne joıqyn jer silkinisine tótep bermeıtin, onyń ishinde kirpishten salynǵan qurylystar, turǵyn úıler qabyldanyp, paıdalanýǵa beriletinin de aıta ketti.
"Soǵan qaramastan, siz ózińiz aımaqtardy aralap, iri qalalarǵa ǵana emes, azamattarymyz turatyn eldi mekenderge de nazar aýdarý kerek ekenin kórip júrsiz. Kóbine eshbir standartqa saı kelmeıtin jáne joıqyn jer silkinisine tótep bermeıtin, onyń ishinde kirpishten salynǵan qurylystar, turǵyn úıler qabyldanyp, paıdalanýǵa beriledi. Biz sheshýge tıis jumystardyń keń aýqymy bar jáne úlken jáne qarjylyq resýrstardy, múmkin, jer silkinisi qaýpi bar aımaqtaǵy jumysqa tikeleı qatysatyn qurylys salýshylarǵa qoıylatyn talaptardy qataıtý úshin zańnamany qaıta qaraýdy talap etýi múmkin", - dep bólisti Tótenshe jaǵdaılar mınıstri.