Korrýpsıa – qoǵam damýyn tejeıtin jáne memleket turaqtylyǵyna qaýip tóndiretin qubylys. Qazaqstanda oǵan qarsy kúres júrgizý maqsatynda arnaıy zańdar qabyldanyp, túrli sharalar atqarylyp keledi.
Korrýpsıa degen ne?
«Korrýpsıa» termıni latyn tilindegi «corruptio» – «para berý», «buzý» degen maǵynany bildiretin sózden shyqqan. Búginde bul uǵym tek paraqorlyqpen shektelmeıdi, oǵan qyzmettik ókilettilikti jeke bas paıdasyna paıdalaný, zańsyz tabys kózderin jasyrý jáne basqa da áreketter jatady.
Qazaqstanda korrýpsıaǵa qarsy kúres «Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl týraly» zańmen retteledi. Bul zańǵa sáıkes, korrýpsıa – memlekettik qyzmettegi laýazymdy tulǵalardyń óz ókilettikterin zańsyz túrde jeke paıdasyna nemese basqa tulǵalardyń múddesine paıdalanýy, sondaı-aq osyndaı áreketterge deldaldyq jasaý.
Korrýpsıaǵa qarsy kúres qalaı júrgiziledi?
Korrýpsıanyń aldyn alý jáne oǵan qarsy is-qımyl jasaý Qazaqstannyń memlekettik saıasatynyń basym baǵyttarynyń biri. Osy maqsatta kelesi sharalar júzege asyrylady:
✅ Qoǵamda antıkorrýpsıalyq mádenıetti qalyptastyrý
✅ Korrýpsıalyq quqyq buzýshylyqtardyń aldyn alý
✅ Jemqorlyqqa yqpal etetin sebepterdi anyqtap, olardy joıý
✅ Korrýpsıalyq qylmystardy áshkereleý jáne jazalaý
Korrýpsıaǵa qarsy kúrestiń negizgi qaǵıdalary
Qazaqstannyń antıkorrýpsıalyq saıasaty kelesi prınsıpterge negizdelgen:
📌 Zańdylyq – barlyq is-sharalar qoldanystaǵy zań aıasynda júrgiziledi
📌 Azamattardyń quqyqtary men múddelerin qorǵaý
📌 Memlekettik organdar qyzmetiniń ashyqtyǵy men jarıalylyǵy
📌 Memleket pen azamattyq qoǵamnyń ózara árekettesýi
📌 Jemqorlyqtyń aldyn alý sharalaryn basym qoldaný
📌 Korrýpsıaǵa qarsy kúreske kómektesken tulǵalardy qorǵaý jáne yntalandyrý
📌 Korrýpsıalyq qylmystar jasaǵan tulǵalarǵa bultartpas jaza qoldaný
Kimder korrýpsıaǵa qarsy kúres júrgizedi?
Korrýpsıaǵa qarsy kúreste negizgi ról atqaratyn sýbektiler mynalar:
- Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi (Antıkor)
- Barlyq memlekettik organdar
- Kvazımemlekettik sektor sýbektileri
- Qoǵamdyq uıymdar men azamattar
Árbir memlekettik mekeme men qoǵam múshesi óz salasynda korrýpsıaǵa jol bermeý úshin jaýapty.
Qorytyndy
Korrýpsıa – el ekonomıkasy men áleýmettik turaqtylyǵyna zıan keltiretin qaýipti qubylys. Sondyqtan oǵan qarsy kúres – tek memlekettik organdardyń emes, árbir azamattyń mindeti. Adaldyq, ashyqtyq jáne zańdylyq qaǵıdalaryn ustaný – elimizdiń turaqty damýynyń kepili.