Qazaqstanda 11 jasar qyzdarǵa adam papıllomavırýsyna qarsy vaksına egý qolǵa alynbaqshy.
Vaksınany ata-ananyń jazbasha kelisimimen jańa oqý jylynyń basynda, 2024 jyldyń kúzinde, Qazaqstan Respýblıkasynyń mektepterinde tolyǵymen tegin alýǵa bolady, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Joǵary onkogendi qaýipti adam papıllomavırýsy jatyr moıny obyrynyń damýynyń negizgi etıologıalyq faktory. Jatyr moıny obyrynyń 97%-y osy vırýspen baılanysty. Sozylmaly vırýs tasymaldaý belgili bir jaǵdaıda jatyr moıny obyrynyń damýyna ákelýi múmkin.
Búginde jatyr moıny obyry damýshy elderdegi áıelder arasynda jıi kezdesetin qaterli isiktiń biri.
Tek Almatynyń ózinde 2023 jyly jatyr moıny obyryna shaldyqqan 223 jaǵdaı jańadan anyqtalsa, Almaty onkologıalyq ortalyǵynda barlyǵy 2522 áıel osy aýrýmen esepte tur.
Jatyr moıny qaterli isigi esh sımptomsyz ótýi nemese jynys joldarynan kez kelgen qalypty emes bólinis, ishtiń tómengi bóligindegi jáne bel aımaǵyndaǵy aýyrsyný oryn alýy múmkin.
Almaty onkologıalyq ortalyǵy onkologıa bólimshesiniń meńgerýshisi Raıhan Bolatbekova jatyr moıny obyry birden-bir tolyq aldyn alýǵa bolatyn isik ekenin atap ótti.
Sondyqtan onkolog adam papıllomavırýsyna qarsy vaksınany alýdy usynady:
«Jappaı ekpe alatyn turǵyndardyń negizgi bóligi 9-13 jas aralyǵyndaǵy jasóspirim qyzdar. Bul kezeń qyzdardy jynystyq belsendiliktiń bastalýyna deıin jappaı egý maqsatynda tańdaldy, óıtkeni jynystyq belsendilik 10 jasta bastalǵan jaǵdaı oryn alǵan. AQSH-ta júrgizilgen zertteýler 10 jastaǵy jasóspirimderdiń 2%-y jynystyq ómirdi 10-11 jasta bastaǵanyn kórsetti. Eń durysy, áıel jynystyq belsendilikke kirispes buryn vaksınany alýy kerek. DDSU vaksınany 26 jasqa deıin alýdy usynsa, AQSH-ta vaksınany 45 jasqa deıin alýdy usynady. Bul jynystyq belsendi áıelder úshin APV vaksınasy paıdaly ekenin bildiredi, biraq vaksınanyń áseri jynystyq belsendi bolǵanǵa deıingige qaraǵanda azyraq bolady. Sebebi olar APV vırýsynyń bir nemese birneshe túrine ushyraǵan bolýy múmkin. Degenmen, jynystyq belsendi áıelder vaksına arqyly aldyn alýǵa bolatyn APV túrlerin juqtyrǵan, sondyqtan áıelderdiń kópshiligi vaksına alý arqyly qorǵana alady», - deıdi maman.
Zertteýler kórsetkendeı, vaksınanyń qorǵaý merzimi uzaqqa sozylady. Júrgizilgen zertteý nátıjelerine súıensek, ekpeniń ımmýnogendiligi vaksına engizilgennen keıin 10 jyl ishinde tómendemegen.
DDSU bul vaksınany qaýipsiz jáne tıimdi dep bekitti. Vaksınany búkil álem boıynsha myńdaǵan adam zerttedi jáne osy zertteýlerdiń nátıjesinde eshqandaı eleýli janama áser tabylmady. Eń jıi kezdesetin janama áser retinde tek ıneksıa ornynda qyzarý, temperatýranyń joǵarylaýy, bas aınalý jáne júrek aınýy boldy.
Jatyr moıny obyrynyń turaqty skrınıngi (PAP, APV testileri) jáne baqylaý jatyr moıny obyrynyń kóptegen jaǵdaıynyń aldyn alatyny anyq. Damyǵan elderdegi tabysty skrınıngtik baǵdarlamalar jatyr moıny obyrynan bolatyn syrqattanýshylyq pen ólimdi eki eseden astamǵa azaıtty.
Qazaqstan Respýblıkasynda jatyr moıny obyryn erte anyqtaý boıynsha Ulttyq skrınıngtik baǵdarlama júrgizilip jatyr. 30-70 jas aralyǵyndaǵy árbir áıel óz emhanasynda jatyr moıny obyryna tegin skrınıngten óte alady.
Qańtar - jatyr moıny obyry týraly habardar etý aıy. Jatyr moıny obyry týraly habardar etý aılyǵy aıasynda Qazaqstannyń barlyq onkologıalyq ortalyqtarynda 2024 jyldyń 27 qańtarynda ashyq esik kúni ótedi.
Almaty qalasynyń turǵyndary men qonaqtaryn 27 qańtarda saǵat 9.00-den 13.00-ge deıin Almaty onkologıalyq ortalyǵyna onkogınekologtyń tegin keńesine shaqyramyz.