B. Sultanov Nú-Delıde saýda kelissózderin ótkizdi
Nú-Delıde (Úndistan) saýda-ekonomıkalyq, ǵylymı-tehnıkalyq, ónerkásiptik jáne mádenı yntymaqtastyq jónindegi Qazaqstan-Úndistan úkimetaralyq komısıasynyń 14-otyrysy ótti, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Úkimettiń resmı saıtyna silteme jasap.
ÚAK-nyń Qazaqstan tarapynan teń tóraǵasy — Premer-Mınıstrdiń orynbasary – saýda jáne ıntegrasıa mınıstri Baqyt Sultanov, Úndistan tarapyn Úndistan Respýblıkasynyń munaı jáne tabıǵı gaz mınıstri, turǵyn úı qurylysy jáne qalalyq ister mınıstri Hardıp Sıngh Pýrı basqardy.
Otyrys barysynda taraptar aǵymdaǵy ekonomıkalyq jaǵdaı týraly pikir almasty. Ekijaqty saýda men ınvestısıalardy keńeıtý úshin aıtarlyqtaı áleýettiń bar ekeni atap ótildi.
Atap aıtqanda, Qazaqstan men Úndistan ózara eksport-ımportty ulǵaıtý úshin taýarlar tizimimen almasýǵa kelisti, sondaı-aq satyp alýshylar/satýshylar týraly aqparatty ortalyqtandyrý úshin eki eldiń eksporttyq agenttikteri arasyndaǵy ózara baılanysty tereńdetý qajettigin atap ótti.
Saýdany ulǵaıtýdyń neǵurlym perspektıvaly salalarynyń biri – agroónerkásiptik keshen. Úkimetaralyq komısıa otyrysy barysynda Qazaqstan men Úndistan aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń ekijaqty saýda rásimderin jeńildetý jónindegi jumysty jalǵastyrýǵa ýaǵdalasty. Osylaısha, taraptar fıtosanıtarıalyq talaptardy saqtaǵan jaǵdaıda elder arasynda karantınge jatqyzylǵan ónimdi ótkizýge ýaǵdalasty. Bul AÓK ónimderin ózara jetkizý kólemin keńeıtýge yqpal etetin bolady.
Qazaqstan tarapy otandyq naryqqa úndi qantyn jetkizýdi ulǵaıtý boıynsha yntymaqtastyqqa daıyn ekendigin bildirdi.
Ózara ınvestısıalyq múmkindikterdi talqylaý barysynda Qazaqstan Respýblıkasynyń delegasıasy úndi kompanıalaryna aýyl sharýashylyǵy ónimderin tereń óńdeý salasyndaǵy ınvestısıalyq múmkindikterdi qarastyrýdy usyndy. Sondaı-aq úndi ınvestorlaryn taý-ken jáne metalýrgıa ónerkásibi, energetıka (jańartylatyn energıa kózderi), farmasevtıka, mashına jasaý jáne agrotehnıka, densaýlyq saqtaý, elektronıka, týrızm jáne kýrort, sondaı-aq ICT, IT-salalaryndaǵy jobalarǵa shaqyrdy.
Úndi tarapy óz kompanıalarynyń qazaqstandyq munaıdy uzaq merzimdi kelisimsharttar boıynsha satyp alýǵa múddeliligin rastady. Bul rette úndi munaı-gaz kompanıalarynyń QR óndirýshi jáne/nemese ázirlenetin aktıvterine ınvestısıalaý múmkindikterin zertteýdegi nıeti rastaldy.
Budan bólek «Óskemen tıtan-magnıı kombınaty» AQ men Úndi midhani kompanıasy (tıtan bıoımplanttaryn óndirý jobasy), sondaı-aq «IREL Limited» kompanıasy (Úndistan Respýblıkasynda tıtan qojyn óndirý jobasy) arasyndaǵy yntymaqtastyqty jalǵastyrý týraly ýaǵdalastyqqa qol jetkizildi.
Taraptar sondaı-aq densaýlyq saqtaý, bilim berý, qarjy salasy, týrızm, aqparattyq tehnologıalar, IT-salasy jáne t. b. salalardaǵy yntymaqtastyq máselelerin talqylady.
Úkimetaralyq komısıanyń qorytyndysy boıynsha 14-otyrystyń hattamasyna qol qoıyldy. Sondaı-aq QR SIM Tehnıkalyq retteý jáne metrologıa komıtetiniń Qazaqstan standarttaý jáne metrologıa ınstıtýty men Úndistannyń ǵylymı jáne ónerkásiptik zertteýler jónindegi keńesiniń Ulttyq fızıkalyq zerthanasy arasynda metrologıa salasyndaǵy yntymaqtastyq boıynsha Ózara túsinistik týraly memorandým jasaldy. Taraptar metrologıa salasyndaǵy yntymaqtastyq jáne metrologıa salasyndaǵy birlesken ǵylymı-zertteý jobalaryn iske asyrý múmkindigi, qyzmetkerlermen akademıalyq almasý boıynsha birlesken qyzmet, onyń ishinde taǵylymdamalardy, sımpozıýmdardy jáne t. b. uıymdastyrý týraly ýaǵdalastyqqa qol jetkizildi.
Saýda-ekonomıkalyq, ǵylymı-tehnıkalyq, ónerkásiptik jáne mádenı yntymaqtastyq jónindegi Qazaqstan-Úndistan úkimetaralyq komısıasynyń alańynda B. Sultanovtyń Úndistan Respýblıkasynyń Úkimeti men isker toptar ókilderimen birqatar ekijaqty kezdesýleri ótti.
Sonymen, Úndistannyń saýda jáne ónerkásip mınıstri Pıýsh Goıalmen áńgimelesý barysynda jetkiziletin taýarlar nomenklatýrasyn ártaraptandyrý jáne keńeıtý taqyryptary talqylandy. Sondaı-aq shyǵarylatyn ónimdi keıinnen EAEO jáne TMD elderine eksporttaý úshin QR-da qurylatyn transshekaralyq habtar alańdaryndaǵy ónerkásiptik kooperasıany damytý kózdeledi.
«Adani Group» úndi konglomeraty basshylyǵymen kelissózderdiń kún tártibinde úndi kompanıasynyń qazaqstandyq ekonomıkanyń birqatar salalaryna ınvestısıalaý josparlary turdy. Atap aıtqanda, «Adani Group» kompanıasy kólik-logıstıka salasynda, jasyl ekonomıka men jańartylatyn energıa kózderin damytýda, aýyl sharýashylyǵy ónimderin qaıta óńdeýde, İT-salasynda jáne t. b. yntymaqtastyq jasaý múmkindigine qyzyǵýshylyq tanytyp otyr.
Qazaqstan tarapy elimizdiń atalǵan salalarǵa úndi ınvestısıalary men tehnologıalaryn tartýǵa múddeliligin rastady, sondaı-aq «Adani Group» kompanıasyn transshekaralyq saýda-ónerkásiptik habtardy damytýda yntymaqtastyqqa shaqyrdy.
Qazaqstan delegasıasy sondaı-aq ReNew Power (jańartylatyn energıa óndirisi boıynsha álemdegi eń iri on kompanıanyń quramyna kiretin «jasyl energıa» óndirý jónindegi úndi kompanıasy) kompanıasynyń ókilderimen kelissóz júrgizdi. Kompanıa QR-da turaqty JEK, sondaı-aq «jasyl» sýtegin damytý boıynsha birqatar jobany iske asyrýdy usynady.
Qazaqstan men Úndistan arasyndaǵy taýar aınalymy 2021 jyly $2 mlrd asyp, 2020 jylǵy deńgeıge qaraǵanda 7,4%-ǵa ulǵaıdy, Qazaqstannyń eksporty 2020 jylǵy kórsetkishke qaraǵanda 3,4%-ǵa ósip, $1,625 mlrd qurady. Úndistanǵa qazaqstandyq eksporttyń negizgi taýarlary: shıki munaı, kúmis, sýtegi, ınertti gazdar, asbes, feroqorytpalar, tıtan men kadmııden jasalǵan buıymdar. QR eksporttyq áleýeti taýarlarynyń tizbesi jalpy quny $600 mln asatyn óńdelgen taýarlardyń 80 ataýynan turady.