28 shilde – Búkilálemdik gepatıtke qarsy kúres kúni.
016 jyly DDSU-nyń 2030 jylǵa qaraı S gepatıtin joıý boıynsha jahandyq baǵdarlamasy bastaldy. DDSU Qazaqstandy osy baǵdarlamany oryndaý boıynsha TMD keńistiginde jáne Ortalyq Azıadaǵy kóshbasshylar sanatyna qosty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Ortcom.kz silteme jasap.
DDSU deregi boıynsha vırýsty gepatıt álemde 2 mlrd jýyq adamnyń nemese planetadaǵy árbir úshinshi adamnyń densaýlyǵyna zıanyn tıgizdi. Álemde 325 mln adam B nemese S vırýsty gepatıtpen ómir súredi. Jyl saıyn 900 myńǵa jýyq adam B vırýsty gepatıtten kóz jumady.
Qazaqstanda «vırýsty gepatıt» boıynsha 49175 eresek pasıent«D» esebinde tirkeýde tur. Onyń ishinde 23233 pasıent S gepatıti, 22977 pasıent V gepatıti, 1252 pasıent D gepatıti dıagnozy qoıylǵan, 5976 pasıent baýyr sırrozyna jáne taǵy 500-den asa adam baýyrdyń GSK, HSK isigine shaldyqqan. Qazaqstan gepatologtary 2018 jyldan 2020 jylǵa deıin 30 myńnan asa naýqasty S gepatıtinen emdep jazdy. Bul oraıda S gepatıtinen em turǵylyqty jeri boıynsha tegin ekenin atap ótken jón.
Buǵan qosa Qazaqstanda B gepatıtine qarsy vaksınasıalaý baǵdarlamasy jumys isteıdi. 1998 jyldan beri sábılerge birinshi týǵan kúni-aq perzenthanada vırýsty gepatıt juqtyrýdan qorǵaıtyn vaksına salynady. Respýblıkalyq gepatologıa ortalyqtarynda skrınıng zertteýleri júrgiziledi. Qazir mamandardyń aldynda bul aýrýdyń paıda bolýynyń aldyn alý boıynsha keshendi sharalar ázirleý mindeti tur.
Otandyq gepatologıa baýyrdyń asqynǵan sozylmaly aýrýlaryn, onyń ishinde gepatıtti emdeýge arnalǵan medısınalyq kómektiń barlyq túrimen jaraqtanǵan.
Vırýsty gepatıttiń qanshalyqty mashaqat ekenin eskersek, QR densaýlyq saqtaý júıesinde bul aýrýmen kúreske aıryqsha kóńil bólinedi – aldyn alý, skrınıng, emdeý júıeli júrgiziledi. El kóleminde vırýsty gepatıt, ony juqtyryp alýdan saqtyq sharalary jáne onyń taralýy jóninde halyqty habardar qylý maqsatynda aǵartýshylyq aksıalary uıymdastyrylady. Halyq arasynda salaýatty ómir salty nasıhattalyp, árbir eresek adamnyń ózi men balalarynyń densaýlyǵyna jaýapkershilik sezinýge úndeıdi.
Gepatıt dep baýyr tininiń qabynýyn ataıdy. Gepatıttiń A, B, S. D jáne E dep jikteletin bes negizgi tıpi bar. Olardyń ishinde ólimge dýshar qylatyny B jáne S gepatıtteri: jyl saıyn 1,4 mln adamnyń ómirin jalmaıdy. Baýyr sırrozyna alyp keletin basty sebepterdiń ishinde vırýsty gepatıtter, alkogoldi jáne alkogóldi emes ishimdikten baýyrdy maı basý (gepatoz), sondaı-aq baýyrdyń aýtoımmýndyq jáne metabolızmdik aýrýlary atalady.
Gepatıtten eki jolmen qorǵanýǵa bolady:
1)Gıgıena saqtaý (bul A jáne E vırýstaryn qorǵaný úshin mańyzdy), qan quıý kezinde jáne jynystyq qatynas kezinde abaı bolý – bul B jáne S gepatıtterinen saqtanýǵa kómektesedi;
2)Ekpe alý nemese vırýsqa qarsy dári-dármekter qabyldaý. Ádette vaksına adamǵa A jáne B gepatıtterinen senimdi qorǵanysh bolady, al dári-dármekter 95% jaǵdaıda tıimdiligin kórsetip otyr.