Zertteý jumystary tıimdi bolýy úshin ǵalymdar kem degende 300 ıttiń genetıkalyq materıalyn jınaýy tıis.
Ázirge jumys jartylaı ǵana oryndaldy. Eń aldymen, ǵalymdar osy ıt popýlásıasynyń ómirsheńdigin baǵalap, ınbrıdıng koefısıentin esepteýi tıis. Iaǵnı, tazylardyń genetıkalyq tazalyǵyn anyqtaý kerek.
Eki jyldan beri mamandar el aımaqtaryn aralap, janýardyń DNQ-syn jınaý jumystaryn júrgizýde, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Qazaqtv.com saıtyna silteme jasap.
Zertteýshilerdiń aıtýynsha, bul halyqaralyq kınologıa qaýymdastyǵyna tazylardy bólek tuqym retinde tanýǵa múmkindik beredi. Qazir olar Shyǵys tazylaryna jatady.
"Zertteýge qatysqan ár ıtke genetıkalyq tólqujat – sertıfıkat beriledi. Bul qujat neni bildiredi? Kez kelgen tirshilik ıesiniń DNQ-synda aqýyzy kodtalmaıtyn ýchaskeleri bolady, ony tandemdi qaıtalaý dep ataıdy. Ol biregeı bolady jáne tuqym qýalaıdy. Sondyqtan biz ıtterdiń bir-birimen qanshalyqty baılanysy baryn ońaı anyqtaı alamyz", - deıdi QR BǴM ǴK genetıka jáne fızıologıa ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri Kıra Bespalova.
Osy rette taǵy bir másele týyndaıdy. Qazaqstanda tazynyń naqty sany týraly áli kúnge deıin resmı derek joq. Itterdi tirkeý erikti deńgeıde júrgiziledi. Kóbinese bul tuqymdy qala syrtynda jeke úılerde turatyn adamdar ósiredi.
"Kóptegen azamattar qazir men resmı tirkeýge tursam, keıin menen aqsha alady dep oılaıdy. Qazaqstan boıynsha júrgizetin esebimiz naqty emes. Beıresmı. Qazir, mysaly, shamamen 3000 ıt tirkeýde bar. Biraq, negizi ıtter kóbine joǵalyp, qashyp ketip, ne kólik astyna túsip qalyp jatady", - deıdi «Qansonar» Respýblıkalyq qoǵamdyq birlestikter qaýymdastyǵynyń bas kınology Inna Nazarenko.
Sondaı-aq, ǵalymdar qazaqy tazyny Shyǵys tazylary tobyndaǵy ózge ıttermen salystyrý jumystaryn júrgizedi. Mysaly, qazir ırandyq áriptestermen olardyń salúkıleriniń DNQ-syn alý týraly kelissóz júrgizip jatyr. Joba 2023 jylǵa deıin josparlanǵan jáne nátıjesi jemisti bolaryna senim mol. Sebebi qazaq tazysy tuqymy týraly kópshilikke belgisiz qundy málimetter ashylady degen boljam bar.