Qazaqstanda resmı tirkelgen qaıyrymdylyq uıymdarynyń sany búginde 1372-ge jetken. Bul qatarda qorlar da, qoǵamdyq birlestikter de, zańdy tulǵalar birlestikteri de bar. Qarapaıym halyq qaltasynan jyryp beretin qaıyrymdylyq qarajattary jınalatyn qorlar týraly ne belgili? Jurt bilmeıtin derekter bar ma Aqshamnews.kz tilshisi resmı saýal joldap, osy másele tóńireginde Ádilet mınıstrliginen resmı jaýap aldy.
Qorlardy kim baqylaıdy?
Joǵaryda atalǵan 1400-ge jýyq qordyń naqty qaısysy bilim, mádenıet nemese dinı baǵytta jumys isteıtini jóninde memlekettik statısıka júrgizilmeıdi eken. Muny Ádilet mınıstrligi málimdedi. Sebebi zań boıynsha qaıyrymdylyq uıymdary naqty salaǵa bólinbeıdi. Olardyń barlyǵy áleýmettik jáne qoǵamdyq paıdaly maqsatty kózdeıtin uıym.
Sondaı-aq qyzyǵy, qaıyrymdylyq qorlarynyń qyzmetin tikeleı qadaǵalaıtyn arnaıy organ joq. Ádilet mınıstrligi zań boıynsha ýákiletti organ sanalǵanymen, onyń fýnksıasy baqylaý emes, yntalandyrý. Iaǵnı mınıstrlik qaıyrymdylyq mádenıetin damytýǵa, azamattardy qoldaýǵa baǵyttalǵan.
Al qadaǵalaý máselesi basqa qurylymdardyń quzyretinde:
-
quqyq qorǵaý organdary zań buzýshylyqtardy tekseredi;
-
salyq organdary qarjylyq tártipti baqylaıdy;
-
qarjy aýdarymdary kezinde qarjylyq monıtorıń zańdary qoldanylady.
Bul rette "Memleket qaıyrymdylyq isterine aralaspaıdy" degen qaǵıda qatań saqtalady.
"Qaıyrymdylyq uıymy jylyna bir ret esep berýge mindetti"
Qazaqstan Respýblıkasynyń 2015 jylǵy 16 qarashadaǵy № 402-V "Qaıyrymdylyq týraly" zańyna sáıkes, árbir qaıyrymdylyq uıymy jylyna keminde bir ret óz qyzmeti týraly esep jarıalaýǵa mindetti. Bul esepti uıym óz saıtynda nemese buqaralyq aqparat quraldarynda jarıalaı alady.
"Sonymen birge, barlyq úkimettik emes uıymdar jyl saıyn 31 naýryzǵa deıin "ÚEU derekqory" júıesine resmı esep tapsyrýǵa tıis. Biraq "Qoǵamdyq baqylaý týraly" zań boıynsha, qaıyrymdylyq uıymdary qoǵamdyq baqylaýǵa jatpaıdy. Bul – ashyqtyqty qamtamasyz etý turǵysynan keıbir sarapshylar jıi kóteretin másele" delingen vedomstvo jaýabynda.
Qordaǵy artylǵan qarjy qaıda jumsalady?
Mınıstrlik, ata-analardyń óz balasynyń emi úshin jeke paraqsha ashyp, qarajat jınaýyn zań júzinde qaıyrymdylyq uıymdarynyń qyzmetine jatatynyn jazdy.
"QR "Qaıyrymdylyq týraly" Zańynyń 1-baby, 6-tarmaqshasyna sáıkes ıgerilmegen qarjy qaldyǵy bolǵan jaǵdaıda, atalǵan qarjyny qaıyrymdylyq baǵdarlamasyna sáıkes keletin basqa azamatqa qoldanýy múmkindigi bar" dep jaýap berdi mınıstrlik.
Qazaqstandyq qorlar qarajatyn shetelge jibere ala ma?
Qazaqstandyq qorlardyń qarajatyn shetelge jiberý zańdy, biraq ol úshin valútalyq zańnama men qarjylyq monıtorıń talaptary saqtalýy kerek. Mınıstrlik terorıstik uıymdarǵa qarajat aýdarýǵa qatań tyıym salynǵanyn atap ótti. Mundaı jaǵdaılar bolsa, olardy anyqtaý men qýdalaý tek quqyq qorǵaý organdarynyń quzyrynda bolady.
Sondaı-aq, aldaǵy ýaqytta Ádilet mınıstrligi janynan arnaıy jumys toby qurylyp, qaıyrymdylyq salasyndaǵy zańnamany jetildirýdi qarastyryp jatyr. Jańa ózgeristerdiń basty maqsaty – qorlardyń ashyqtyǵyn, jarıalylyǵyn jáne jaýapkershiligin arttyrý.
Eske salaıyq, qazir qoǵamda Perızat Qaırat isi talqylanyp jatyr.
Perızat Qaırat - Biz Birgemiz Qazaqstan qaıyrymdylyq qorynyń tóraıymy, Qazaqstandaǵy belsendi eriktiler qozǵalysynyń jetekshisi retinde tanymal. Ol sý tasqynynan zardap shekkenderge kómek kórsetý, Gaza sektoryndaǵy gýmanıtarlyq mısıalar jáne basqa da qaıyrymdylyq sharalarymen aınalysyp, qoǵamda bedelge ıe boldy.
2024 jyly 14 qarashada Qarjylyq monıtorıń agenttigi Perızat Qaırat 1,5 mıllıardty jymqyrdy degen kúdikke ilingenin habarlady.
Sonymen qatar ol 2023 jylǵy qarashada Palestına turǵyndaryna gýmanıtarlyq kómek kórsetý úshin qarajat jınap, onyń 200 mıllıonyn qaltasyna basqan degen kúdikke ilindi. QMA dereginshe, 2023 jylǵy jeltoqsanda osy aqsha esebinen Perızat Qaırat Sensata Plaza elıtalyq kesheninen 49 mıllıon teńgege úsh bólmeli páter jáne 30 mıllıon teńgege Mercedes-Benz EQE 500 4 Matic jańa kóligin satyp alǵan.
2024 jyly 16 qarashada Astana qalasynyń tergeý soty Perızat Qaırat 2 aıǵa qamaýǵa alynǵanyn habarlady.
2024 jyly 13 jeltoqsanda Perızat Qaırattyń elıtalyq páterleri, qymbat kólikteri buǵattaldy. Sondaı-aq Perızat Qaırattyń turǵylyqty jerin tintý barysynda qaıyrymdylyqqa jınalǵan qarajatqa satyp alynǵan qymbat tehnıka, Cartier, Graff, Rolex, Bulgari, Gucci, Louis Vuitton, Versace, Chopard, Hermes, Dolce & Gabbana, Prada jáne t. b. sıaqty tanymal álemdik brendterdiń kıimderi, aıaqkıimi, zergerlik buıymdary, sómkeleri tárkilendi.
Budan bólek, Ulynyń emine halyqtan aqsha jınap, ony qumar oıynǵa qurtyp júrgen Totaqanovtarǵa qatysty qylmystyq is qozǵaldy. Erli-zaıypty qaıyrymdylyq jeleýimen jurttan jınaǵan mıllıard 300 mln teńgeni óz qajetine jumsaǵan.