Shylym shegýshiler kórsetkishi boıynsha Qazaqstan 127 memlekettiń arasynda 41-shi orynǵa ıe.
Qazaqstandaǵy árbir tórtinshi azamat shylymǵa qumar, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz Energyprom.kz silteme jasap.
Temeki shegý kórsetkishi boıynsha ázirlengen reıtıńke sáıkes, Qazaqstan 127 eldiń ishinde 41-shi orynǵa ıe. Qazaqstanda shylymdy er-azamattar kóp shegetin bolyp tur. Er-azamattary shylymdy kóp shegetin elder arasynda Qazaqstan 31-shi orynǵa ıe, ıaǵnı eldegi er-azamattardyń 43,9% temekige táýeldi. Al áıelderi shylymdy kóp shegetin memleketter tiziminde Qazaqstan 61-shi orynǵa ıe, ıaǵnı qazaqstandyq áıelderdiń 9,3% ǵana shylymǵa beıim.
Bir qyzyǵy, máselen, kórshiles Reseı «jalpy esepte» álemdegi «qurmetti» 5-shi orynǵa ıe. Jalpy, bul el azamattarynyń 40,9% shylym shegedi, er-azamattardyń 59% temekige qumar. Áıelderdiń temeki shegýi boıynsha Reseı Qazaqstandy aıtarlyqtaı basyp ozady, bul eldiń 22,8 % názik jandary shylymǵa qumar.
Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń málimeti boıynsha, temeki saldarynan bir jyldyń ishinde segiz mıllıonnan astam adam óledi. Olardyń arasynda shylym shegýshiler de, temeki tútinimen demalatyndar da bar.
Jalpy, temeki shegýdiń eń joǵary kórsetkishi Ońtústik-shyǵys Azıa men Eýropanyń Balqan aımaǵynda baıqalady. Batys Eýropa men Amerıka elderinde temeki shegýshiler az bolady. Áıelder erkekterge qaraǵanda barlyq jerde derlik temeki shegedi. Áıelder arasynda temeki shegý deńgeıi joǵary reıtıńti Naýrý (52%), Kırıbatı (40,9%) jáne Serbıa (39,7%) ashty.
TMD men Ortalyq Azıa elderiniń ishinde, RF -dan basqa, áıelderdiń 14%-y Ýkraınada temeki shegedi (45-oryn), Belarýste - 10,6% (58-oryn), Moldovada - 5,4% (78-oryn), Qyrǵyzstanda - 3,6% (87-oryn), Armenıada - 1,5% (108-oryn), Ózbekstanda - 1,3% (112-oryn), Ázirbaıjanda - 0,4% (123-oryn).
2021 jyldyń qańtar-shilde aılarynda Qazaqstanda temekiden nemese temeki almastyrǵyshtarynan jasalǵan 8,7 mıllıard temeki, papıros jáne basqa da uqsas ónimder shyǵaryldy - bul ótken jylmen salystyrǵanda 3,3%-ǵa az. Aqshalaı túrde temeki ónimderiniń óndirisi - 125,3 mlrd.
2020 jyly Qazaqstanda temeki ónimderiniń óndirisi 16,8 mlrd ónimge jetken - bul ótken jylmen salystyrǵanda 2,5%-ǵa az.
Qazaqstan azamattary negizinen jergilikti temeki men temeki ónimderi tartady. 2021 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynyń qorytyndysy boıynsha, jergilikti kompanıalar temeki ónimderine suranysty (ishki naryqtaǵy satý men eksportty qosa alǵanda) 78,5%-ǵa qamtamasyz etti, ótken jyly bul kórsetkish 73% quraǵan.
Import úlesi tıisinshe 21,5% qurady. Jyl basynan beri elge 2020 jylǵa qaraǵanda 23,9%-ǵa az ónim jetkizildi: 2 mlrd.
Kompanıa tek 994,9 mıllıon temeki men temeki eksporttaıtyn, jylyna 30,6% mınýs. Alaıda quldyraý tek syrtqy saýdaǵa áser etti: ishki naryqta 8,4 mıllıard ónim satyldy - bul ótken jylmen birdeı.
2021 jyldyń tamyzynda temeki baǵasy jyldyq dınamıkada 15,9%-ǵa ósken. Aımaqtar boıynsha qaraıtyn bolsaq, temeki baǵasy Almaty (bir jylda 21,1%), Mańǵystaýda (20,7%) jáne Batys Qazaqstan (19,3%) oblystarynda ósip, turǵyndardyń qymbatshylyqty sezdi.
Temeki aıtarlyqtaı qymbattamaǵan óńirlerge Qostanaı oblysy (11,4%), Almaty qalasy (11,6%) jáne Aqtóbe oblysy (12,5%) jatady.
