Prıma-balerına

Talantty baletmeıster Gúljan Tútkibaeva súıikti teatrynyń sahnasynda shyǵarmashylyq qyzmetiniń 40 jyldyǵyn atap ótti

Eki bólimnen turatyn kesh Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq opera jáne balet teatryn­da ótti. Onyń kórkemdik jetekshisi jáne bas baletmeısteri Gúljan Tútkibaeva boldy. Atalmysh keshte «Astana Opera» jáne «Astana balet» solıs­teri klasıkalyq jáne zamanaýı baletterdiń úzindilerin orynda­dy. Kıeli sahnada baletmeıs­terdiń shákirtteri, halyqara­lyq baıqaýlardyń laýreattary kásibı sheberlikterin kórsetti.

Kesh quttyqtaýlardan bastaldy. Sahnaǵa Abaı atyndaǵy opera jáne balet teatrynyń dırektory, QR eńbek sińirgen qaıratkeri Nurba­qyt Bókebaev, Almaty horeografıalyq ýchılıshesiniń kórkemdik je­tekshisi, respýblıkanyń Horeograftar odaǵynyń tóraǵasy, Qazaqstan­nyń eńbek sińirgen ártisi Lúdmıla Lı, RSFSR eńbek sińirgen ártisi Iýrıı Vasıchenko qatysty.

Olar Gúljan Tútkibaevanyń otandyq balettiń damýyna basty partıalardy bılegen balerına retinde jáne teatr úshin birqatar kór­nekti spektáklderdi somdaǵan horeograf jáne baletmeıster retinde qosqan úlesin atap ótti. Belgili Seleznevka pedagogy jáne Júrgenov atyndaǵy QazUÓA profesory retinde ol horeografıalyq óner sala­syndaǵy kásibı mamandardy tárbıeledi. Aıta keteıik, Gúljan Tútki­baevanyń tárbıelenýshileri Málik Erkibaeva, Bogdan Verbova jáne Esqalı Qasqarbaı osy jazda Máskeýdegi bedeldi XIV Halyqaralyq balet ártisteriniń baıqaýynda sátti óner kórsetti. 1969 jyly quryl­ǵannan beri onyń turaqty tóraǵasy KSRO Halyq ártisi Iýrıı Grıgo­rovıch bolyp tabylatyn shyǵarmashylyq baıqaý balet olımpıadasy dep atalady.

– 1989 jyly Gúljan Tútkibaeva Máskeýde ótken Máskeý halyqaralyq balet óneri baıqaýynyń dıplomanty atandy. Odan keıin Iýrıı Grıgorevıch qazaq balerınasyna dıplom tabystap: «Kelesi jyly kel, sen laýreat bolasyń...» degen bolatyn. Al Gúljan birneshe jyldardan keıin ol jaqqa shákirtterimen bardy. Talantty shákirt­teri Malıka Elchıbaeva ekinshi orynmen marapattaldy – birinshisi berilmedi, Bogdan Verbovoı dıplom aldy. Osylaısha Gúljan shákirt­teri arqyly jeńiske jetti, – deıdi Erulan Qanapánov.

Kesh barysynda Almaty, Máskeý, Sankt-Peterbýrgtegi áriptesteri Gúljan Tútkibaevanyń shyǵarmashylyq qyzmetiniń mereıtoıymen quttyqtaǵan fılm kórsetildi. Olar qazaqstandyq áriptesiniń joǵary kásibıligin jáne onyń baletke degen adaldyǵyn atap ótti.

– Gúljan Ýsambekqyzy bul ómirde kóp nársege qol jetkizdi dep sanaımyn. Ataqty teatrdyń kórkemdik jetekshisi bolý, búkil reper­týardy júrgizý, ártisterdi tańdaý – óte jaýapty jumys, – dep bólisti Reseıdiń Halyq ártisi, Máskeý memlekettik horeografıa akade­mıasynyń rektory, profesor Marına Leonova.

Ol osy jazda Máskeýde ótken halyqaralyq baıqaýda óner kórsetken Gúljan Tútkibaevanyń tárbıelenýshileriniń qarymdy qabiletterin erekshe atap ótti. Onyń aıtýynsha, Gúljan Tútkibaevanyń shákirtteri ózderiniń tálimgerine laıyq ekendikterin dáleldegen.

– Gúljandy 1989 jylǵy Máskeý baıqaýynan bilemin. Ol óte jarqyn, tamasha óner kórsetti. Men ol kezde balet mektebinde oqy­dym, onyń sýretteri bizdiń mektepte ilýli turatyn. Keıinnen onyń Máskeýde bilim alǵandyǵyn estidim. Ol bizdiń maqtanyshymyz bola­tyn. Sodan keıin men kóptegen konkýrstarǵa bardym, ol da meniń mektebimnen bolǵandyqtan, ony qoldadym, – dep atap ótti Nıkolaı Sıskarıdze.

40 jyl ónerge qyzmet etken Gúljan Tútkibaeva 20 jyl boıy sahnada bıledi, prıma-balerına boldy. Gúljan Tútkibaeva shyǵarma­shylyq jolynda klasıkalyq balettiń basty rólderi – Petr Chaıkov­skııdiń «Aqqý kólinde» Odetta-Odıldi, Lúdvıg Mınkýstyń «Don Kıhotynda» Kıtrıdi, Adolf Adamnyń attas baletinde Jızeldi, Petr Chaıkovskııdiń «Avrora» jáne basqa da maıorlardaǵy «Avrora­ny» bıledi. Biraq balerına úshin táj beıneleri Jorj Bıze men Rodıon Shedrınniń «Karmen súıtasy» bir aktili baletindegi Karmen, sondaı- aq Borıs Asafevtiń «Bahchısaraı fontanyndaǵy» Zarema boldy.

Mereıtoılyq keshte «Spartak», «Shelkýnchık», «Le Korsar», «Kar­men súıta», «Anna Karenına», «Qyzyl Jızel» jáne basqa da qoıy­lymdardyń spektáklderinen úzindiler kórsetildi. 15 kórinistiń toǵy­zy dýet boldy. Kórermender jazda Máskeýde ótken halyqaralyq baıqaýda sátti óner kórsetken Malıka Elchıbaeva, Bogdan Verbovoı, Esqalı Qasqyrbaıdy, sondaı-aq solıser Arısa Hashımoto, Gúlbar­shyn Qasabolat jáne basqa da Almaty men Astana balet sahnasynyń sheberlerin tamashalady.

Gúljan Tútkibaeva horeografıalyq óner áleminde joǵary baǵa­lanǵanyn, onyń sahnasynda tek qazaqstandyq ártister ǵana emes, basqa elderdiń ókilderi de bılegisi keletinin basa aıtty. Jas ónerpaz­dar ózderin jaqsy jaǵynan kórsetýge tyrysatynyn atap ótti.

– Tehnologıa damyp keledi, jastarymyz ónerlerin shyńdap keledi. Árıne, burynǵy kezdiń solıseri tamasha bolǵan. Alaıda, ár kezeńniń ózindik ereksheligimen kózge túsken ónerpazdar bolady jáne este saq­talady. Bizdegi mindet - osy sátti paıdalanyp, ár sátten rahat alý. Ónerpazdarǵa qoshemet kórsetip, olardyń ósip-órkendeýine tilekshi bolý, – deıdi Gúljan Tútkibaeva.

Horeograftyń aıtýynsha, kórermender de ónerpazdardyń damýyn, onyń beınelerin ár spektákldi tamashalaý arqyly bilip, tanysa ala­dy.

«Almaty-akshamy» gazeti, №142 (6277) 1 jeltoqsan, beısenbi, 2022 jyl.