Almatyda Qazaqstan Respýblıkasy (QR) Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń ókilderin, jetekshi farmasevtıkalyq kompanıalardyń basshylary jáne salanyń basqa da sarapshylaryn biryńǵaı platformada biriktirgen Qazaqstan Farmasevtıkalyq Forýmy ótti.
Forým aıasynda qatysýshylar Qazaqstan pasıentteri úshin ınovasıalyq preparattarǵa qoljetimdilikti jedeldetýge baǵyttalǵan birqatar usynystardy ortaǵa saldy, sondaı-aq óndiristi elde damytý máselesine qajetti qoldaý sharalaryn atap ótti.
İs-sharada QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Medısınalyq jáne farmasevtıkalyq baqylaý komıtetiniń jáne «SK-Farmasıa» Biryńǵaı dıstrıbútorynyń ókilderi sóz sóılep, densaýlyq saqtaý júıesiniń damý basymdyqtaryn jáne medıkamentterdiń naryqta qoljemdiligi týraly suraqtardy kóterdi. Salany damytýdyń negizgi basymdyqtary retinde basty nazar ımporttyq táýelsizdikke, jergilikti óndiristiń úlesin arttyrý úshin óndiristik qýattardy ulǵaıtýǵa, dárilik preparattar men medısınalyq buıymdardyń sapasyn qamtamasyz etý ınstıtýtyn damytýǵa, sondaı-aq Qazaqstan Respýblıkasynda tehnologıalar transferi men klınıkalyq zertteýler úshin jaǵdaılardy jetildirýge baǵyttalýy tıis ekendigi aıtyldy.
Forýmnyń basty oqıǵalarynyń biri farmasevtıkalyq kompanıalar bas dırektorlarynyń «Pasıentterge qamqorlyq pen bıznes múddelerdi úılestirý: Qazaqstan naryǵynda qalaı tabysqa jetýge bolady?» taqyrybyndaǵy talqylaý boldy. Máseleniń ara-jigin ashýǵa «AstraZeneka», Novartis, STADA, Bosnalijek, Solgar farmasevtıkalyq kompanıalarynyń basshylary qosyldy. Taraptar ınovasıalyq dárilik preparattarǵa qoljetimdilikti qamtamasyz etý taqyryptaryn, jergilikti óndiristi damytý máselelerin talqylady, sondaı-aq naryq retteýshisine baǵyttalǵan usynystardy engizdi.
Buǵan deıin QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi birqatar iri álemdik kompanıalarmen, sonyń ishinde «AstraZeneka» kompanıasymen dárilik preparattardy Qazaqstanda óndirý jobasy boıynsha Jol kartasyna qol qoıdy. Qazaqstandaǵy «AstraZeneka» ókildiginiń dırektory Marıa Shıpýleva dárilik preparattardy óndirýdi Qazaqstanda damytý jobasyn kompanıa qyzmetiniń basym baǵyttarynyń biri retinde qarastyratynyn atap ótti. Talqylaý barysynda ol óndiristi elimizde damytýdyń jáne sheteldik ınvestorlar úshin tartymdylyqty arttyrýdyń muryndyǵy bola alatyn birqatar ózgeristerdi usyndy.
Olardyń ishinde klınıkalyq zertteýlerge deıingi jáne klınıkalyq zertteýler derekteriniń eksklúzıvtiligi týraly normalardy paıdalana otyryp, ınvestorlardyń zıatkerlik quqyqtaryn qorǵaý qajettiligi, sondaı-aq kontrafaktilik ónimniń memlekettik satyp alýǵa qatysýyna shekteý qoıý bar. Buǵan qosa, tehnologıalardy transferleý kezeńindegi shyǵyndardy óteý jáne elde óndirýge usynylǵan ımporttalatyn preparattardy satyp alý úshin «SK-Farmasıamen» aldyn ala kelisimge qol qoıý múmkindigin qarastyrý da usynyldy.
«Óndiristiń aralyq kezeńderi úshin sheteldik zerthanalarda júrgizilgen klınıkalyq zertteýlerdiń nátıjelerin esepke alý múmkindigin saqtaý óte mańyzdy. Bul zertteýdiń sońǵy kezeńderi Qazaqstanda ótkizilgen bolsa jáne sapany baqylaýdy júzege asyratyn alańdar úshin EAEO-nyń GMP sertıfıkaty bolǵan jaǵdaıda kerek. Áıtpese, Qazaqstandaǵy dári-dármekpen qamtamasyz etý suraǵy zerthanalardyń múmkindikterine táýeldi bolyp qalady, al keıinirek sheteldik preparattardy Qazaqstanda óndirý prosesi tıimsiz bolyp qalýy múmkin», - deıdi Qazaqstandaǵy «AstraZeneka» ókildiginiń dırektory Marıa Shıpýleva.
Sonymen qatar, qatysýshylar pasıentterdiń dárilik emdi jedel alýyna keri áserin keltiretin búrokratıalyq kedergilerdi azaıtýdy usyndy. Inovasıalyq preparattardy memlekettik óteý tizimderine engizý prosesi negizgi buıryqtarmen retteledi, biraq qatysýshylardyń aıtýy boıynsha, pasıentterdiń preparatqa qol jetkizý merzimi 3-5 jylǵa sozylýy múmkin.