«Biz tutynýshy emes, óndirýshi memleketke aınalýymyz kerek».
Qasym-Jomart TOQAEV.
Almatydaǵy irgeli Indýstrıaldy aımaqta tek iri kompanıalar ǵana jumys isteıdi desek, qatelesemiz. Ol jerden shaǵyn kásip ashyp ta, dóńgeletýge bolady. Máselen, bólmelerdiń esigin jasaıtyn shaǵyn fabrıka - sonyń jarqyn dáleli.
Osy oraıda sál sheginis jasaıyq. Memleketke masyl bolmaı, kásip ashyp, óz betimizshe kúnimizdi kórsek dep talaptanǵan almatylyqtardan «Indýstrıaldy aımaqtaǵy shaǵyn ónerkásip parkinen seh nemese sheberhana asha alamyz ba, joldary qandaı?» degen saýaldar jıi túsetin kórinedi. Sony, ıaǵnı shaǵyn ónerkásip parki qalaı jumys isteıtini týraly túsindire keteıik.
Jalǵa berýshi aldymen óndiristik oryn (shaǵyn ónerkásiptik park) salady. Oǵan ınfraqurylym (jaryq, sý, gaz, káriz qubyryn, baılanys jáne t.b.) tartady. Sosyn óndiristik oryndy kvadratýra boıynsha bóledi jáne bıznesimdi júrgizemin degen jandarǵa daıyn alańdardy jalǵa usynady. Al jalǵa alýshy óz kezeginde «sýdy qaıdan alamyn, jaryq pen gazdy she» dep bas qatyryp jatpaıdy, dap-daıyn orynǵa baryp, isin bastap ketedi.
Jalǵa alýshylar úshin taǵy bir úlken múmkindik – sol shaǵyn nysandy keıinirek óziniń menshigine satyp alýyna bolady. Ol úshin arnaıy ónerkásiptik ıpoteka iske qosylǵan. Budan basqa, jalǵa alýshylar 70 mln teńgege deıingi somada 2%-ben jáne somasy artyq bolsa 6%-ben nesıeni paıdalana alady. Nesıeni aınalym qarajatyn tolyqtyrýǵa, kásibine qajetti jabdyqtaryn, shıkizat satyp alýǵa paıdalanýyna bolady.
Sózimizdiń basyna aıtyp ketken esik jasaıtyn fabrıka dál osy ádisti utymdy paıdalanyp otyr. Jumysyn 2021 jyly bastaǵan. Almaty Indýstrıaldy aımaǵynyń shaǵyn ónerkásiptik parkindegi alǵashqy qarlyǵash-kompanıalardyń birinen sanalady. Qazir onda 90 adam jumys istep jatyr. Qarapaıym eńbek adamdary aıyna 30 tústi 40 túrli modeli bar 10 myńǵa deıin esik shyǵarady.
Atalǵan fabrıkanyń shaǵyn ındýstrıaldy parkindegi sehty jalǵa alý quny – 1200 tg/1 sh.m. Jaldaý ýaqyty 7 jylǵa belgilengen, ıaǵnı osy ýaqyt ishinde quny devalvasıa, ınflásıa nemese basqa da syrtqy faktorlarǵa qaramastan óspeıdi. Al shaǵyn seh nemese sheberhana ıesi bul ýaqyt ishinde taǵy alǵa qaraı jyljý josparyn jasap, damı túsedi.
Osylaısha, shaǵyn ónerkásiptik park te jergilikti óndiristi damytýǵa jáne ımportty almastyrýǵa qaýqarly bolmaq. Joba «Almaty Business – 2025» qalalyq baǵdarlamasy sheńberinde júzege asyrylǵan. Búgingi kúni dál osy tájirıbe tek Almaty qalasynda ǵana kórinis taýyp otyr. Endi Qazaqstannyń ózge óńirleri de zerttep, zerdeleýde.
Búginde Almatyda barlyǵy 8 shaǵyn ónerkásip parki ashylǵan. Taǵy 11-i salynýda. Osyndaı óndiristik oryndardy jalǵa alý kezeginde qazirdiń ózinde 180-den astam kompanıa tur. Bul otandyq óndiristiń qarqyndy damyp kele jatqanyn bildiredi.