Almatyda ashylǵan 8 jastar komýnıtı-ortalyǵynyń bazasynda memlekettik tildi oqytý boıynsha toptar qurylady.
Bul týraly Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń baspasóz konferensıasynda «Jastar Rýhy» jastar qanatynyń tóraǵasy Ákejan Keńesov málimdedi. Onymen birge til úırený jáne onyń mártebesin kóterý týraly áńgimelesý klýbtarynyń oqytýshylary da brıfıńke qatysty, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz
Spıkerler NEET neni bildiretinin túsindirdi. Bul Not in Education, Employment or Training (aǵylsh. – «bilimi, jumysy nemese kásiptik daıarlyǵy joq»). Bul rette ashylǵan árbir komýnıtı-ortalyq jastardy qoldaýdyń barlyq sharalary jınaqtalǵan qoǵamdyq keńistik bolyp tabylady: bul ártúrli memlekettik baǵdarlamalar boıynsha keńes berý, psıhologıalyq jáne zańgerlik kómek, NEET-jastardy qysqa merzimdi kýrstar sheńberinde ózekti mamandyqtarǵa oqytý jáne jumysqa ornalastyrý.
Komúnıtı ortalyqtary qazirdiń ózinde jastardy múddeleri boıynsha biriktire bastady, olardyń energıasy men áleýetin olar úshin, tıisinshe, búkil qoǵam úshin paıdaly baǵytqa baǵyttady. Ortaq maqsattardyń biri - qazaqsha sóıleý.
Ákejan Keńesovtyń aıtýynsha, Almatyda tegin sóılesý klýbynyń jumys istep kele jatqanyna birjyldan asty, onda 500-den astam jas bilim alýda, sondaı-aq Almaly aýdanynyń kovorkıng-ortalyǵynda oqytý júrgizilýde, biraq qazir komýnaldyq ortalyqtardyń arqasynda jastardy qamtý múmkindikterin keńeıtýge múmkindik týdy.
«Bizdiń basty maqsatymyz - jastar arasynda qazaq tilin úırenýge degen qyzyǵýshylyqty arttyrý. Komýnıkasıalarǵa arnalǵan komýnaldyq ortalyqtarda kezdesýler ótkizý - muny tezirek iske asyrýǵa bolady, onyń ústine, sabaqtardy avtorlyq ádister boıynsha tájirıbeli oqytýshylar júrgizedi», - deıdi Á.Keńesov.
«Jastar assambleıasynyń” múshesi, Qazaqstan uıǵyr jastar odaǵynyń tóraǵasy Rýstam Qaıryev memlekettik tildi oqytýdy júzege asyrý boıynsha jobalar týraly egjeı-tegjeıli aıtyp berdi.
“Mysaly, Medeý aýdanynyń komúnıtı ortalyǵynda “Sóıle" aýyzeki klýby ashylady. Bul alań burynnan qalyptasqan, sabaqtar oıyndar men trenıńter túrinde ótedi.
Sonymen qatar, "Úıde sóıle" jobasy iske qosyldy, ol basqa aýdandarǵa barýǵa múmkindigi joq adamdarǵa arnalǵan. Osy joba aıasynda birqatar PIK, MIU jáne QS-pen memorandýmdar jasaldy, olar úılerdiń aýlalarynda osyndaı sóılesý klýbtaryn ashýǵa múmkindik berdi. Qazaq tilin meńgergen turǵyndar kórshilerine aýyzeki tildi úırete alady. Bul sıtýasıalyq qazaq tili, dúkenderge barǵanda, qonaqqa barǵanda qarapaıym dıalogty úıretedi. Bul joba úlken jetistik. 2024 jyly 100 - den astam bos ýaqytty ótkizýge arnalǵan klýbtarda osyndaı kabınetter ashý josparlanýda, qazirgi ýaqytta olardy iske qosý boıynsha kelissózder júrip jatyr”, - dedi R.Qaıryev.
Sonymen qatar, qala turǵyndaryna yńǵaıly bolý úshin demalys kúnderi Almatydaǵy Mega ortalyǵynyń aýmaǵynda "Qazaqsha Tea Talk" joba jumys istedi, onda tilek bildirýshiler bir kese shaı iship, qazaq tilin úırenýge múmkindik aldy. Bul jobanyń avtory Aleksandra Myskına. Ony júzege asyrýǵa memlekettik tildi úırený boıynsha osyndaı kezdesýler ótkizgen qoǵam belsendileri kómektesti.
"Búginde respýblıka boıynsha da, Almatyda da barlyq dostyq úılerinde qazaq tili tegin oqytylady. Bizdiń qalamyzda eki Dostyq úıi bar - respýblıkalyq, Qurmanǵazy kóshesi, 40 jáne qalalyq, Jarokov kóshesi, 215 mekenjaılarynda. Kýrsqa jazylyp, aptasyna 2-3 ret qatysýǵa bolady. Budan basqa, biz qoǵam qaıratkerleri retinde medıa jobalarmen jumys isteımiz. Jaqynda bizde "Pohabarım" orys tildi podkasttar serıasy shyqty, onda mamandarmen birge qazaq tilin qalaı úırenýge bolatynyn aıtamyz", - dep jalǵastyrdy R.Qaıryev.
Sondaı-aq, jaqyn arada zamanaýı, jastar qazaq tilin úırený jobasy iske qosylady. Ony blogerler basqarady.
Telejúrgizýshi, "Qazaqsha Speaking Club" negizin qalaýshy Olga Spırına óziniń qalaýy boıynsha kýrstar júrgizip jatqanyn aıtty. Kásibı muǵalim bolmasa da, onyń negizgi maqsaty - qazaq tilin bilgisi keletinderge motıvasıa berý. Onyń sabaqtary ádette oıyn túrinde 2 saǵatqa sozylady.
"Sóıle" aýyzeki klýbynda jyl boıy qoǵam qaıratkeri Alına Kan sabaq beredi. Sonymen qatar, oqytýshy qazaq tiliniń onlaın-kýrstaryn júrgizedi, sondaı-aq óziniń áleýmettik jelilerinde 3 mıllıonǵa deıin qaralym jınaıtyn tegin sabaqtar beredi.
"Til úırenýde eń bastysy-tájirıbe. Aýyzeki klýbta qazaq tilin tezirek úırenýge bolady. Sabaqtar aptasyna 2 ret keshki ýaqytta ótkiziledi", - deıdi A. Kan.
Olga Spırına men Alına Kan kóptegen almatylyqtar aksentsiz sóıleý úshin keletinin, olarǵa til klýbtarynda da kómektesedi. Muǵalimder sahnalyq sóıleý tehnıkasyn da meńgergen.
Sońynda Alına Kan óte qarapaıym qupıamen bólisti, ol úshin kún saıyn “Sálemetsiz be!” dep qazaqsha sálemdesýdi bastaý kerek. Kelesi kúni qazaq tilinde qoshtasyp, sodan soń birtindep til úırenýge degen kedergiler de azaıa bastaıdy, ózin-ózi qabyldaıdy da , qorqynysh ketedi, óıtkeni qazaq tilinde sóıleý ońaı.
Qaýymdastyq ortalyqtarynyń mekenjaılary:
Áýezov aýdany-Mamyr sh.a, 1, 26/1;
Alataý aýdany – Saıaly sh.a, 71;
Medeý aýdany - Nazarbaev dańǵyly, 36;
Jetisý aýdany – Botkın kóshesi, 20;
Túrksib aýdany – Jas Qanat sh.a, 49A;
Almaly aýdany-Baıtursynov kóshesi, 22/1;
Naýryzbaı aýdany - Shuǵyla,sh.a, 343/7;
Bostandyq aýdany-Abaı dańǵyly, 164/6.
Baılanys ortalyqtarynyń Baılanys telefondary:
Alataý aýdany: +7 707 168 1028;
Almaly aýdany: +7 777 122 8901;
Áýezov aýdany: +7 707 556 7861;
Bostandyq aýdany: +7 775 583 8015;
Jetisý aýdany: +7 708 334 4539;
Túrksib aýdany: +7 708 390 1363;
Naýryzbaı aýdany: +7 707 663 6949;
Medeý aýdany: +7 707 571 7104.