Qyrkúıek aıynyń basynda álemdik munaı baǵasy kúrt tómendegen bolatyn. Bul quldyraýǵa Lıvıadaǵy saıası jaǵdaı sebep boldy. Baǵa 2023 jyldyń jeltoqsanynan beri eń tómen deńgeıge tústi, jáne bul Qazaqstan úshin alańdatarlyq jaǵdaı, dep habarlaıdy aqshamnews.kz.
Qazaqstan OPEK+ uıymynyń múshesi retinde munaı óndirý kvotalaryn saqtaýǵa tyrysady. Saýd Arabıasy – OPEK-tiń kóshbasshysy. Sondyqtan ol óz talaptaryn basqa múshelerge, sonyń ishinde Qazaqstanǵa da belsendi túrde mindetteıdi. Sondyqtan, Qazaqstan Saýd Arabıasynyń josparlaryn eskerýi kerek.
Qazaqstandyq sarapshy Oljas Baıdildınovtiń pikirinshe, Saýd Arabıasynyń áreketteri nátıjesinde álemdik munaı baǵasy barreline 60 dollarǵa deıin tómendeýi múmkin.
«Saýd Arabıasy qazirgi ýaqytta sońǵy úsh jyldaǵy eń tómengi kólemde munaı óndirýde – shamamen táýligine 9 mıllıon barel (salystyrý úshin, Qazaqstan táýligine 1,6-1,7 mıllıon barel óndiredi). 2024 jyldyń jeltoqsanynan bastap, olar OPEK+ kelisimi aıasynda munaı óndirýdi táýligine 1 mıllıon barelge arttyrýy kerek, degenmen olardyń óndiristik qýaty naryqqa táýligine 2 mıllıon barel berýge jetkilikti», – deıdi Oljas Baıdildınov.
Sarapshynyń aıtýynsha, Saýd Arabıasynyń josparlary týraly aqparattyń taralýy OPEK+ elderine, sonyń ishinde Qazaqstanǵa qysym jasaýǵa baǵyttalǵan bolýy múmkin. Maqsat – olardy óndirý kvotalaryn saqtaý jáne naryqtaǵy úlespen bólisýge májbúrleý. Alaıda bul álemdik BAQ-qa munaı baǵasynyń 60 dollardan tómen túsýin boljaýǵa kedergi bolmaýda.
«OPEK-tiń 80-jyldardaǵy "jarasy" qaıta ashylyp jatyr, sol kezde kartel álemdegi kómirsýtek óndirisiniń shamamen jartysyn baqylap, úlesin 30%-ǵa deıin joǵaltqan edi. Basqa elder baǵanyń tómendegenin kórip, óndirýdi arttyrdy. Men buryn da aıtqan edim: munaıdaǵy tynyshtyq uzaqqa sozylmaıdy, OPEK-tiń ishki kelisimi buzylady. Tramp kezinde munaı baǵasyn 40 dollarǵa deıin túsirý arqyly bul shıelenisti toqtatýǵa tyrysatynyn aıtqan edi», – dep jazady Oljas Baıdildınov óziniń telegram arnasynda.
Qazaqstannyń 2025-2027 jyldarǵa arnalǵan búdjetindegi munaıdyń ortasha baǵasy barreline 75 dollar dep belgilengen. Eger álemdik baǵa osy deńgeıden tómendese, úkimettiń memlekettik búdjetti toltyrý jospary kúrdeli ózgeristerge ushyraýy múmkin. Qazaqstan búdjetiniń qazirgi jaǵdaıy onsyz da jaqsy emes, jáne munaı baǵasynyń kúrt tómendeýi jaǵdaıdy odan ári ýshyqtyrady. Bul jaǵdaıda Ulttyq qordyń da kiristeri azaıady, al Qazaqstan bıligi búdjet tapshylyǵyn sheshý úshin turaqty túrde osy qordyń transfertterine súıenedi.