Ómirde san taǵdyrly adam bar. Olardyń tirshiligi de san boıaýǵa boıalǵan. Biriniń boıaýy qanyq, kóz tartar ádemi bolsa, keıbiriniń taǵdyry, ókinishke qaraı, qara, qoshqyl tústerge boıalǵan. Bul – ómir!..
ANAM
«Bala kúnimde anama «meniń ápkem ne inim joq» dep jıi shaǵymdanyp, úıdi basyma kóterip jylaı ketetinmin. Kesh turmysqa shyqqanyn betine basa berýshi edim. Al jýyrda maǵan deıin bir balasy jáne kúıeýi bolǵanyn, ekeýiniń de jol apatynan kóz jumǵanyn estip qaldym. Odan soń menen keıin qursaǵyna bitken eki sharanasy da túsip qalǵanyn, densaýlyǵyna baılanysty bir ret túsik jasatqanyn bildim. Endi ózimdi jek kórip otyrmyn, bir kezderi anamnyń jan jarasyn tyrnap, aýyrtqanym úshin. Eshqashan ótkenine shaǵymdanbaı, meniń kóńilimdi aıalaı bilgen jandy qalaı renjittim eken...».
TYLSYM
Men úlken ájemniń qalaı qaıtys bolǵanyn kórdim. Tósekke tańylyp jatty. Tamaǵynan as ótpeıtin. Qan qysymy da túspeı qoıǵan. Bir kúni ol ornynan turyp, tósegin ózi jınaı bastady. Ádemi kıinip aldy. Biz ábden tań qaldyq. Búkil denesi syǵylyp qalǵan lımondaı bolǵan ájemniń bul áreketine esimiz shyǵyp ketti. Tipti, tamaq istep júrip án saldy. Bizdiń: «Siz jaqsy bolyp qaldyńyz ba?», – degen suraǵymyzǵa: «Árıne, ózderińiz kórip turǵandaı, as daıyndap jatyrmyn. Meni anda kútip otyr. Kolá, seni de kútip otyr», – dedi ájem. Ájem sol kúni túnde uıqysynan oıanbaı qaldy. Al Kolá (bizdiń týysymyz) bir aıdan soń jol apatynan kóz jumdy».
QAIǴY
«Ákem bes jyl buryn obyr dertinen kóz jumdy. Anam teńiz jaǵasynan úı satyp alyp, sonda turýdy sheshti. Sebebi, týǵan qalamyzdaǵy ákem júrgen ár kóshe, ár buryshy anama ótken kúnderin eske túsire berip, qınalyp ketti.
Endi barlyq tanys, barlyq dos-jaran kenetten anam týraly oılaı qalypty, teńiz jaǵasyna, bizdikine kelip turǵysy keletinder qatary kóbeıip ketti. Al bir kezderi biz qara jamylyp, qaıǵydan bas kótere almaı jatqanda, olardyń bári qaıda bolǵan?..
JİGİTTER
«Metroda. Sońymnan eki symbatty jigittiń kele jatqanyn baıqadym. Bireýiniń qolynda gıtara. Ózderi kóńildi. Olarmen tanysqym kelip ketkeni. Biraq qalaı tildeserimdi bilmeı, kenetten súrinip ketken túr kórsetkim keldi. Sonda ekeýdiń bireýi kómekke umtylar degen oıym ǵoı. Nátıjesinde ótirik «qulap» bara jatyp, qolymdy shyn syndyryp aldym. Al jigitter kómek qolyn sozǵan da joq».
BAǴALY
«Men jaqsy tabys taba bastadym. Únemi aqshaly júretinimdi baıqaǵan dostarym menen qaryzǵa aqsha ala bastady. Iá, qaryz surǵandarǵa bere beremin, biraq tym kóp kólemde bermeıtinmin. Sosyn «bul qarajatym páter alýǵa jınap júrgen aqshamnan edi, sondyqtan asyqpaı, aıdyń aıaǵyna taman berseń de bolady» deımin. Bári qýana kelise ketedi. Biraq kóbi qaryzyn qaıtarmaıdy. Ondaılarmen birden baılanysymdy územin. Al alǵan aqshasyn ýaqytynda qaıtaryp, rahmetin aıtatyn dostaryma reti kelgen sátinde sol aqshaǵa syılyq alyp syılamyn. Men úshin aqsha emes, jaqsy adamdar qundy».
QATYGEZ
«Meniń sheshem óte qatygez adam. Ájemdi de jylatyp qoıatyn, atamdy da uratyn, tamaq bermeıtin. Qaryndasym ekeýimizdi kórshilerdiń kózinshe ólimshi etip sabap tastaıtyn. Bes jasymda murnym synǵan, denemizde kúıiktiń izi kóp bolatyn. Meniń balalyq shaǵymnan eń sumdyq esteligi – mysyqtarymyzdyń bárin qınap óltirip tastaıtyn. Birde kishkentaı marǵaýymnyń tanaýyna qyzyl buryshty ólgenshe quıyp, ústine qaınaǵan sýdy tógip jiberip, dalaǵy shyǵaryp tastaǵany bar. Mysyǵyma arasha bola almadym. Óıtkeni, qoryqtym, onyń keıpin ózim kıer edim sol kezde.
Qazir eseıdim. Basqa qalada turamyn. Sheshemmen óte sırek kórisemin. Sebebi, ony bolmaǵan balalyq shaǵym jáne qatty jaraqattanǵan psıhıkam úshin jek kóremin!».
BAQYT
«1993 jyly bizdiń áýlette 18 adam kóz jumǵan eken. Olardyń ishinde ákem men kishkentaı bóle qaryndasym bar. Anam aıtady, qabyrǵany qaıystyrǵan sol bir aýyr jyly meniń ómirge kelgenim eń úlken jalǵyz baqyt bolyp sanalǵan eken. Áıtpese, qaıǵydan kóz ashpaı júrgen anamnyń sol jyly túsik tastaýy da múmkin edi...».
BEITANYS
Ǵylymı jetekshime «Ákemniń júrek talmasy ustap qaldy. Aıypqa buıyrmańyz, búgingi belgilengen kezdesýge bara almaımyn» dep SMS-habarlama jazyp jiberdim. Bir kezde meniń nómirden qateleskenim týraly jaýap keldi. Shynymen de ýaıymmen júrip jetekshimniń nómirin durys qaramappyn. Biraq ile-shala álgi nómirden qońyraý tústi. Tutqanyń arǵy jaǵynan «ýaıymǵa berilmeńiz, bári jaqsy bolady, men sizdiń ákeńiz úshin duǵada bolamyn» dedi beıtanys adam. Arada bolǵan osy bir qysqa ǵana áńgimeden soń júregim tynyshtalǵandaı boldy».
Aýdarǵan Nurjamal ÁLİSHEVA.