Almatyda «Alataý» dástúrli óner teatrynda Esenǵalı Raýshanovtyń shyǵarmashylyǵyna arnalǵan «Meniń dramam» atty shyǵarmashylyq kesh ótti
Zal toly kórermen jınaldy. Mádenıet qaıratkerleri men shyǵarmashylyq zıaly qaýym ókilderimen qatar, almatylyqtar, Mańǵystaý, Aqtóbe jáne Batys Qazaqstan oblystarynan arnaıy delegasıalar keldi. Sonymen qatar, Qyrǵyzstannan kelgen qurmetti qonaqtar da sharaǵa qatysty.
Keshtiń basynda aqynnyń óleń oqyǵan sátteri kórsetilgen derekti fılm usynyldy. Odan keıin sahnada Esenǵalı Raýshanovtyń óleńderi oqylyp, onyń sózine jazylǵan ánder oryndaldy.
– Esenǵalı Raýshanov Qazaqstannyń úlken patrıoty edi. Ol qazaq poezıasy men ádebıetiniń damýyna zor úles qosty. Ómir boıy ózin izdeniste boldy, sol arqyly qazaq mádenıetine óshpes iz qaldyrdy. Onyń poezıasy memlekettik marapattarǵa ıe bolyp, ózi Memlekettik syılyqtyń laýreaty atandy, – dep eske aldy keshte sóılegender.
Lıteratordyń shyǵarmalarynda adamgershilik qundylyqtar, Otanǵa degen mahabbat, týǵan jerge jáne tabıǵatqa degen súıispenshilik negizgi oryn alady.
Esenǵalı Ábdijapparuly shyǵarmashyl jastarǵa árdaıym qoldaý kórsetip, olardyń aıaǵynan turýyna kómektesken. Ózbekstan men Shyńjań-Uıǵyr avtonomıalyq aýdanynan kelgen jas áriptesterine de úlken qolǵabys tıgizgen. Oǵan eliktegen otandyq jáne sheteldik qalamgerler kóp boldy.
«Jazýshy» baspasynyń jetekshisi qyzmetinde júrgende qazaq tilindegi ádebıetten bólek, Tájikstanǵa arnalǵan oqý quraldary men Qazaqstandaǵy ózbek mektepterine arnalǵan kitaptardy da shyǵarýǵa úles qosty.
Onyń erekshe týyndysy «Qustar – meniń dostarym» atty kitaby kóptegen tilderge aýdarylyp, keńinen taraldy, – deıdi otbasy dosy Almat Murzın.
Esenǵalı Raýshanov 1957 jyly Qaraqalpaqstannyń Hodjeli qalasynda dúnıege kelgen. 1980 jyly Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń jýrnalısıka fakúltetin bitirgen soń, sol jyly alǵashqy jyr jınaǵy «Bastaý» jaryq kórdi. Onyń shyǵarmalary orys, lıtva, ýkraın, bolgar, cheh, ózbek jáne qyrǵyz tilderine aýdarylǵan.
Ádebı álmanah «Jalyn» redaksıasynda qyzmet atqaryp, «Araı» jýrnalynyń bas redaktory bolǵan, «Jazýshy» baspasyn basqarǵan, sonymen qatar Qazaqstan Jazýshylar odaǵy basqarmasynyń hatshysy qyzmetterin atqarǵan.
«Qurmet» jáne «Parasat» ordenderimen marapattalǵan.
Aqyn 2021 jyly ómirden ótti.
Esenǵalı Raýshanov
Ia hotel by
Jıt ı ýmeret v Parıje,
Eslı by ne bylo takoı zemlı –
Moskva.
V. Maıakovskıı
Kógildir kesh,
kók meshit,
jorǵa bulaq,
Aspan da – baq,
jer de – baq,
jol daǵy – baq.
Men Tashkentte óler em,
Almatym bar,
Qushaq ashyp turǵan joq ol da biraq.
Jan-jaǵymnan qap-qara tasqyn qamap,
Jandármen kún qasha almaı bas burmalap,
Men Tashkentte óler em,
Salamathan,
Seniń nópir shashyńnyń astynda qap.
"Men qazaqpyn!
Almaty,
ar ma!" – dedim.
Jylytpady ol muz bolyp qalǵan óńin.
Qapa shyǵar qazaqqa… dedim ishteı
Qaryndasy sekildi han Keneniń.
Tuldana da qaraıdy, surlana da
Nókerindeı kók naıza shyńdar ana.
Qatal,
qaısar,
qyzǵanshaq,
ór kókirek,
Bir náziktik bar biraq bul qalada.
Bir náziktik bar onda… tiksinbelik,
Qaısar qyzdyń janyn el uqsyn delik.
Sulý júzin jas jýyp ketedi ár kez,
Biraq kirpik qaqpaıdy ol sup-sur bolyp.
Máıin bulaq aldymda jorǵalady,
…Meshitterdi aralap jol barady.
Men Tashkentte óler em,
Almaty bar,
Tek men ǵana túsinem ol qalany.