Úkimette Premer-Mınıstrdiń orynbasary Serik Jumanǵarınniń tóraǵalyǵymen ıgerilmeı jatqan jáne zańsyz berilgen jerlerdi qaıtarý jónindegi komısıasynyń otyrysy ótti, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
QR ASHM Jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń deregi boıynsha 2022 jyldyń basynan beri memleketke 8,3 mln ga (2022 jyly – 5,4 mln ga, 2023 jyldyń ótken kezeńinde – 2,9 mln ga) jer qaıtaryldy. Tekserý qorytyndysy boıynsha Jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń aýmaqtyq bólimsheleri 835,9 myń ga aýmaqta jer zańnamasyn buzýshylyqtardy joıý týraly 615 uıǵarym engizdi. Budan bólek, 271,5 myń ga boıynsha 183 is sot organdarynyń qaraýynda jatyr. Tekserý qorytyndysy boıynsha 797 jaǵdaıda zańbuzýshylarǵa jalpy somasy 156,3 mln teńge aıyppul salynyp, onyń 68%-y óndirilip alyndy. Atap ótý kerek, tıisti sharalar qabyldanǵannan keıin jer paıdalanýshylar 689 myń ga aýyl sharýashylyǵy jerlerin qaıta ıgerýge kiristi.
Jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń tóraǵasy Murat Temirjanovtyń aıtýynsha, byltyr jalpy jerdi erikti qaıtarý úlesi 72,2% qurady. Bıyl bul úles 62%-ǵa deıin tómendedi, bul májbúrlep alý kórsetkishiniń ósýin bildiredi.
«Ákimdikter qabyldaǵan aýyl sharýashylyǵy maqsatyndaǵy jer ýchaskelerin berý týraly sheshimderdiń zańdylyǵyna keletin bolsaq, 2022 jyldan bastap tekserý qorytyndysy boıynsha 526,3 myń gektar boıynsha 515 zańsyz sheshim anyqtaldy, onyń 135-iniń kúshi joıyldy, qalǵan 380 sheshimniń kúshin joıý boıynsha jumystar júrgizilip jatyr», — dep habarlady Murat Temirjanov.
Paıdalanylmaǵan jerlerdi qaıtarý prosesi birneshe mańyzdy faktorlarmen qıyndaıdy. Negizgileri – talap qoıý shaǵymdarynyń rásimderi boıynsha sottarmen kelispeýshilikter, 2022 jyly engizilgen Kásipkerlik kodekstiń jańa talaptaryna baılanysty buryn berilgen nusqamalar boıynsha baqylaý tekserýlerin júrgizý múmkin emestigi jáne Jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń óńirlik bólimshelerinde adam resýrstarynyń jetispeýshiligi.
Bıyl jer ıeleriniń óz ýchaskelerin jáne jergilikti atqarýshy organdardy aýyl sharýashylyǵy jerlerin berýdiń zańdylyǵy boıynsha paıdalaný jaýapkershiligi kúsheıtildi. 2023 jylǵy naýryzda jergilikti atqarýshy organdardyń laýazymdy adamdarynyń jer zańnamasyn buzǵany úshin jaýapkershiligin belgileý bóliginde ÁQBtK-ne ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly Zań qabyldandy.
2023 jylǵy 8 qazannan bastap 1 tamyzda qabyldanǵan jyljymaıtyn múliktiń biryńǵaı memlekettik kadastry ınfojúıesi sheńberinde memlekettik qyzmet kórsetý qaǵıdalary kúshine enedi. Sonymen qatar Úkimet qaýlysynyń jobasy ázirlendi, oǵan sáıkes memlekettik jer ınspektorlarynyń sany artady.
«Jer bizdiń basqa da tabıǵı resýrstarymyz sıaqty Qazaqstan Konstıtýsıasymen halyqqa tıesili dep aıqyndalǵan. Paıdalanylmaıtyn jerlerdi qaıtarý máselesi olardy memlekettik menshikke qaıtarý ǵana emes, ári qaraı ádil bólý bolyp tabylady. Memleket basshysy «Aýyl amanaty» baǵdarlamasy boıynsha jeke qosalqy sharýashylyqtardyń kooperasıasyn damytýdy yntalandyrý mindetin naqty atap ótti. Biraq eger aýyldarda jaıylymdyq jerler bolmasa, onda qandaı damý týraly aıtýǵa bolady? Jerler búrokratıalyq kedergilerge baılanysty paıdalanylmaı qalmaýy tıis, ony el ekonomıkasy úshin jumys istetý kerek. Bul máseleni tezirek jáne ádil sheshýdiń basqa tásilderi men tetikterin ázirleý qajet. Barlyq kóterilgen máselelerdi egjeı-tegjeıli pysyqtap, olardy sheshý boıynsha naqty usynystar engizý qajet. Al ákimdikterge ónerkásip, sıfrlyq damý, aýyl sharýashylyǵy mınıstrlikteriniń úılestirýimen jyljymaıtyn múliktiń biryńǵaı memlekettik kadastryn toltyrý jáne óńirlik geoaqparattyq júıelerdi iske qosý jónindegi jumysty jedeldetý kerek», — dep atap ótti Serik Jumanǵarın.
Sondaı-aq jumys barysyn baqylaýdy kúsheıtý maqsatynda Komısıa otyrystaryn toqsanyna bir ret emes, aı saıyn ótkizý týraly sheshim qabyldandy.