QR Prezıdenttigine kandıdat Meıram Qajyken Jambyl polıtehnıkalyq kolejiniń stýdentterimen kezdesti.
Kezdesý suhbat formatynda ótti. Stýdentter eldegi jáne álemdegi qazirgi jaǵdaı týraly úmitkerdiń pikirine qyzyǵýshylyq tanytty. Oqýshylardyń biri M.Qajykenniń bes túrki memleketi – Qazaqstan, Ázirbaıjan, Qyrǵyzstan, Ózbekstan jáne Túrkıa odaǵyna kózqarasyn surady.
"Men bul odaqty qoldaımyn. Qazir álemde 200 mıllıonǵa jýyq túrik turady. Jaqynda Samarqandta túrki memleketteri uıymynyń samıti ótti. Qatysýshylar bul máseleni kóterdi. Men bir memleketke birigýin emes, túrki halyqtarynyń Odaq bolýyn qoldaımyn. Birigip, biz óz táýelsizdigimizdi qorǵaı alamyz. Qazir Ýkraınada ne bolyp jatqanyn bárimiz bilemiz. Túrkıa Prezıdenti syrtqy qaýipter týyndaǵan jaǵdaıda, onyń eli Qazaqstanǵa qoldaý kórsetetinin aıtty", - dedi ol.
Respýblıkamyzdyń qorǵanys jaǵdaıy týraly suraqqa jaýap bere otyryp, M.Qajyken qazir otandyq qarý-jaraqty belsendi óndirýdi bastaıtyn ýaqyt kelgenin atap ótti.
Sonymen qatar, jas urpaq IT-salasynyń damýyna da qyzyǵýshylyq tanytty.Óıtkeni ol memleketter arasyndaǵy alshaqtyqty buzyp, úlken múmkindikter ashady.
Meıram Qajyken stýdenttermen kelisetinin aıtty. Ol óziniń baǵdarlamasynda bul boıynsha tarmaqtyń joqtyǵyna qaramastan, ekonomıkanyń atalǵan baǵytyn tolyǵymen qoldaıtynyn aıtty. IT tehnologıalary ár adamnyń ómir súrý sapasyn jaqsartady. "Men pikirtalasta aıtqanymdaı, sıfrlyq tehnologıasyz ekonomıkany damytý múmkin emes. Bul baǵytty qarjylandyrý qajet. Onymen jeke bıznes aınalysýy kerek, al memleket sıfrlandyrýdy damytýǵa, jobalardy ulǵaıtýǵa yqpal etýi tıis", - dep qosty ol.
Stýdentter baǵanyń ósýi men ınflásıaǵa alańdaýshylyq bildirdi. Bul jumyssyzdyq sıaqty úlken problemaǵa ákeledi.
Meıram Qajykenniń aıtýynsha, buǵan azyq-túlik taýarlaryn óndirýdiń jáne ımporttyń az bolýy sebep.
"Baǵanyń ósýine sebep - bizde óndiris álsiz. Mysaly, buryn ońtústik oblystarda qant qyzylshasy kóp mólsherde óndirildi. Biraq sodan keıin óndiris tómendedi. Deldaldar men kóterme saýdagerler qantty qoımalarǵa jasyryp, tapshylyq pen dúrbeleń týdyrady. Ol kezde halyq burynǵy 300 teńgege emes, 500-1000 teńgege 1 keli qant satyp alýǵa daıyn bolady. Biz bárimiz kıim, tamaq satyp alamyz. Onyń 70 paıyzy dollarmen ımporttalady. Mine, baǵanyń ósýi. Biz taýarlar men qyzmetterdi óndirýdi kóterýimiz kerek, ımportqa tosqaýyl qoıýymyz kerek, taýar óndirýshilerimizge kómektesýimiz kerek, olarǵa jaǵdaı jasaýymyz kerek. Sodan keıin baǵalar tártipke keledi. Et jáne sút ónimderi Reseıden soltústik aımaqtarǵa ákelinedi, biraq biz munyń bárin ózimiz jasaı alamyz, mal bar, bazarǵa shujyq, súzbe, qaımaq shyǵara alamyz. Bul rette bizdiń ónim kórshi eldiń naryǵyna shyǵa almaıdy. Sebebi biz EAEO quramyndamyz", - dedi ol.
Árıne, úmitker jastar saıasaty taqyrybyn aınalyp ótpedi. M.Qajyken jas urpaqqa barlyq salalar boıynsha ózin-ózi damytý úshin bar múmkindikterdi ashý mańyzdy ekenin atap ótti.
Kezdesý sońynda stýdentter úmitkerdiń usynǵan barlyq reformalary júzege asa ma dep surady.
"Bári jaqyn arada, erteń sheshiledi dep, 30 jyl boıy bizdi "erteńmen" sendirip keldi. Biraq ózgeretin ýaqyt keldi jáne ol ózgeris ornaıdy", - dep qorytyndylady Meıram Qajyken.