Qazaqstanda kólikterge mindetti tehnıkalyq baıqaý júıesi shynaıy qaýipsizdik kepili emes, formaldi qaǵazǵa aınalyp barady. Bul týraly Májilis depýtaty, "AMANAT" partıasy fraksıasynyń múshesi Mádı Jaıymbetov Premer-Mınıstrdiń orynbasary – Indýstrıa jáne qurylys mınıstri Roman Sklárǵa joldaǵan depýtattyq saýalynda aıtty, - dep habarlaıdy Aqshamnews.kz tilshisi.
Depýtattyń sózinshe, saılaýshylar da, áleýmettik jelidegi pikirler de qazirgi baıqaý prosesiniń negizgi maqsaty júrgizýshilerdiń qaýipsizdigin qamtamasyz etý emes, belgili bir jeke qurylymdardyń tabysyna baǵyttalǵanyn kórsetedi.
Jol apattarynyń negizgi sebebi – adam faktory men jol sapasy
İshki ister mınıstrliginiń dereginshe, 2025 jyly tirkelgen 12 myń jol apatynyń tek tórteýi ǵana kóliktiń tehnıkalyq aqaýynan bolǵan. Al 2024 jyly bolǵan 31 myń apattyń nebári 17-si tehnıkalyq sebepke baılanysty.
"Bul derekter jol-kólik oqıǵalarynyń negizgi sebebi júrgizýshilerdiń ereje buzýy men jol sapasyna tikeleı baılanysty ekenin dáleldeıdi", – dedi Jaıymbetov.
Tehbaıqaý operatorlarynyń jyldyq tabysy – 17 mlrd teńge
Qazir elde 6,2 mln kólik tirkelgen, onyń 4,9 mıllıony jyl saıyn mindetti tekserýden ótedi. 2024 jyly 3,5 mln, al 2025 jyldyń alǵashqy toqsanynda 1,5 mln kólik baıqaýdan ótken. Orta eseppen 5 myń teńge turatyn tekserýdiń naryqtaǵy operatorlarǵa ákelgen tabysy – jylyna shamamen 17 mlrd teńge.
Júıeniń kóleńkeli tusy kóp
2024 jyly bul salada 283 zańbuzýshylyq anyqtalyp, 8 mln teńge aıyppul salynǵan. 2025 jyldyń birinshi toqsanynda taǵy 105 hattama toltyrylyp, 2,6 mln teńge óndirildi. Depýtat bul derekter júıeniń ashyq emestigin jáne jemqorlyq táýekelderin kórsetetinin atap ótti.
"Aýyldaǵy júrgizýshiler úshin bul júıe múlde qolaısyz. Baıqaý ortalyqtary jetispeıtin óńirlerde azamattar júzdegen shaqyrym júrip, bir kúnin osyǵan jumsaýǵa májbúr", – dedi ol.
Halyqaralyq tájirıbe men usynystar
Kóptegen Eýropa elinde tehnıkalyq baıqaý negizinen komersıalyq kólikterge ǵana nemese uzaq merzim aralyǵynda jasalady. Osy tájirıbeni eskere otyryp, Jaıymbetov úsh negizgi usynys aıtty:
-
Jeke tulǵalardyń jańa emes, biraq kásipkerlikke paıdalanylmaıtyn jeńil kólikterine 2-3 jylda bir ret mindetti tehnıkalyq tekserý engizý.
-
Baıqaý salasyndaǵy zańbuzýshylyqtardy quqyq qorǵaý organdarymen birlesip keshendi tekserý.
-
Barlyq baıqaý ortalyqtaryn naqty talaptarǵa sáıkes qaıta lısenzıalaý.
"AMANAT" partıasy bul salany ádiletti, ashyq ári tıimdi etý kerek dep esepteıdi. Depýtat Úkimetten osy usynystardy qarastyryp, zańda belgilengen merzimde resmı jaýap berýdi surady.