Osy jyldyń kúzinen bastap Almatyda ata-anasynyń kelisimimen 11 jasar qyzdardy papılloma vırýsyna qarsy vaksınasıalaý bastalady, dep habarlaıdy almaty-akshamy.kz.
Onyń ne úshin qajet ekenin búgin Óńirlik komýnıkasıalar qyzmetiniń brıfıńinde Almaty Onkologıalyq ortalyǵynyń onkogınekologıa bóliminiń meńgerýshisi Raıhan Bolatbekova túsindirdi.
Aıta ketý kerek, APV-ǵa qarsy vaksınasıa pılottyq jobada 2013 jyly Qazaqstannyń 4 óńirinde (Atyraý, Pavlodar oblystary, Almaty jáne Astana qalalary) bastalǵan bolatyn.
Vaksınasıa ata-anasynyń kelisimimen júrgizildi. Tańdaý úshin 2 «tórt valentti» jáne «eki valentti» vaksınalar usynyldy. Tórt valentti vaksına 62% jaǵdaıda, eki valentti vaksına 38% qoldanylady.
Bolashaqta balalaryńyzdy qaterli aýrýlardan qorǵaý úshin jasóspirim qyzdardy 2024 jyldyń kúzinen bastap egýge bolady. Olar bul vaksınany ata-analarynyń jazbasha kelisimimen jańa oqý jylynyń bastalýymen tegin ala alady.
Qaterli isik qaýpi joǵary papılloma vırýsy jatyr moıny obyrynyń damýynyń negizgi etıologıalyq faktory bolyp tabylady. 97% jaǵdaıda jatyr moıny obyry osy vırýspen baılanysty. Sozylmaly vırýs belgili bir jaǵdaılarda jatyr moıny obyrynyń damýyna ákelýi múmkin.
Búgingi tańda jatyr moıny obyry damýshy elderdegi áıelderde jıi kezdesetin qaterli isikterdiń biri bolyp tabylady.
Tek megapolıste 2023 jyly áıelderde jatyr moıny obyrynyń 223 jaǵdaıy anyqtaldy, jalpy Almaty onkologıalyq ortalyǵynda osy aýrýmen esepte 2522 áıel tur.
Jatyr moıny obyrynyń ózi sımptomsyz bolýy múmkin nemese jynys joldarynan kez kelgen qalyptan tys bólinýler, ishtiń tómengi bóligindegi jáne bel aımaǵyndaǵy aýyrsyný týraly shaǵymdar bolýy múmkin.
Almaty onkologıalyq ortalyǵynyń onkologıa bólimshesiniń meńgerýshisi Raıhan Bolatbekova jatyr moıny obyry – bul aldyn alýǵa bolatyn jalǵyz onkologıalyq aýrý ekenin atap ótti.
Sondyqtan onkologtar papılloma vırýsyna qarsy vaksına alýdy usynady
«Jappaı vaksınasıanyń negizgi kontıngenti - 9-13 jas aralyǵyndaǵy jasóspirim qyzdar. Bul jas qyzdarǵa jynystyq ómir bastalǵanǵa deıin jappaı vaksınasıalaý maqsatynda tańdaldy, óıtkeni jynystyq ómirde 10 jasynan bastaǵan jaǵdaılar da bar. AQSH-ta júrgizilgen zertteýler kórsetkendeı, 10 jastaǵy jasóspirimderdiń 2%-y jynystyq ómirin 10-11 jasynda bastaıdy. Eń durysy, áıelder jynystyq qatynas bastalǵanǵa deıin vaksına alýy kerek. DDU vaksınany 26 jasqa deıin alýdy usynady, al AQSH-ta 45 jasqa deıin alý usynylady. Bul degenimiz, jynystyq ómiri belsendi áıelder de APV vaksınasyn qoldana alady, biraq mundaı jaǵdaıda onyń paıdasy azyraq. Sebebi olar APV-nyń bir nemese birneshe túrine ushyraǵan bolýy múmkin. Degenmen, vaksınalardyń aldyn alatyn APV-nyń barlyq túrlerin juqtyrǵan jynystyq belsendi jas áıelder az, sondyqtan jas áıelderdiń kópshiligi vaksınany alý arqyly qorǵaýdy ala alady»,- deıdi sarapshy.
Júrgizilgen zertteýler vaksınalardy qorǵaýdyń uzaq merzimdi ekenin kórsetti. Zertteýlerde vaksınany engizgennen keıin 10 jyl ishinde vaksınalardyń ımýndyq geni tómendemegeni dáleldendi.
DDU bul vaksınany qaýipsiz jáne tıimdi dep maquldady. Vaksınany búkil álem boıynsha myńdaǵan adamdar zerttedi jáne zertteý derekteriniń nátıjesinde eleýli janama áserler tabylǵan joq. Eń jıi kezdesetin janama áserler vaksına engizilgen jerde qyzarý, bas aınalý jáne júrek aıný bolady.
Sondaı-aq, jatyr moıny obyrynyń turaqty skrınıngi (PAP synaǵy jáne APV synaǵy) jáne baqylaý jatyr moıny obyrynyń kópshiliginiń aldyn alatyny anyq. Damyǵan elderdegi sátti skrınıngtik baǵdarlamalar jatyr moıny obyrynan bolatyn syrqattanýshylyq pen ólim-jitimdi eki eseden astam tómendetýge múmkindik berdi.
Qazaqstan Respýblıkasynda jatyr moıny obyryn erte anyqtaýǵa arnalǵan Ulttyq skrınıngtik baǵdarlama júrgizilýde. 30-70 jas aralyǵyndaǵy árbir áıel emhanada jatyr moıny obyryna tegin tekserile alady.
Qańtar - jatyr moıny obyry týraly habardar etý aıy. Qańtar aıynda biz jatyr moıny obyry týraly aıtamyz, aldyn alý ádisteri týraly habarlaımyz. Jatyr moıny obyry týraly habardar etý aıy aıasynda Qazaqstannyń barlyq onkologıalyq ortalyqtarynda 2024 jylǵy 27 qańtarda Ashyq esik kúni ótedi.
Almaty qalasynyń barlyq turǵyndary men qonaqtaryn 27 qańtar kúni saǵat 9.00-den 13.00-ge deıin Almaty onkologıalyq ortalyǵyna onkogınekologtyń tegin keńesine shaqyramyz