Tapqan nársesi jemis, tamaq sıaqty tez buzylatyn zat bolsa, ony jeýge ruqsat etiledi.
Bul – qazirgi tańda jıi kezdesetin máseleniń biri.
Keıde kóshede ketip bara jatyp aqsha nemese qundy bir zat taýyp alamyz. Ony ózimizge alýǵa bola ma? Álde ony sadaqa etý kerek pe? Bálkim oǵan tıispeý kerek shyǵar?
Sharıǵat boıynsha joǵalǵan zatty tapqan kisi taýyp alǵan zatyn jurtqa jarıalap, onyń ıesin izdeýge áreket etýi tıis. «Kim kórip tur» nemese «Qudaı maǵan berip turǵan shyǵar» degen oımen daladan tapqan dúnıeni qaltasyna salyp, kete berý – musylmanshylyqqa jat.
Zaıd ıbn Halıd ál-Júhanı (Alla oǵan razy bolsyn) rıýaıat etken hadıste: «Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Kimde-kim joǵalǵan zatty qupıa túrde óziniki etip alsa, ol – adasýshy», – degen (Múslım, Ahmad).
Daladan bir nárse taýyp alǵan adam: «Áldekim bir zatyn joǵaltqan bolsa, anaý jerge barsyn, mynadaı adamǵa jolyqsyn!» dep jurtqa habarlaýy kerek. Al izdep kelgen adam tabylǵan buıymnyń sıpaty men belgilerin aıtyp, óziniki ekenin dáleldeýi tıis.
Tapqan nársesi jemis, tamaq sıaqty tez buzylatyn zat bolsa, ony jeýge ruqsat etiledi. Kóp mólsherde bolsa, qazıdyń buıryǵymen ony satyp, aqshasyn amanat retinde ustap otyrady (Fátáýa Hındıa, 2/300).
Eger ıesi tabylmasa, tapqan adam ıesiz zatty bir jyl ustaıdy. Iesi kelse, amanatyn qaıtaryp beredi. Kelmegen jaǵdaıda, ol zat taýyp alǵan adamnyń múlkine aınalady. Degenmen kúnderdiń kúninde ıesi izdep kelip qalsa, álgi adam sol zatty nemese onyń qunyn qaıtse de qaıtaryp berýi shart.
Sahabalar Paıǵambarymyzdan (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) taýyp alǵan altyn nemese kúmis jóninde surady. Alla elshisi: «Onyń ydysy men baýyn málimde. Sodan keıin bir jyl kút. Eger ıesin tappasań, ony óz qajetińe jumsa. Sol zat sende amanat retinde tursyn. Qashan da bireý talap etip kelse, ony qaıtyp ber», – degen (Múslım).
Demek bireýdiń joǵalǵan zaty qansha ýaqyt ótse de, tapqan adamnyń múlkine aınalyp qalmaıdy. Qashan da ıesi shyqsa, ony qaıtyp berý nemese onyń qunyn tóleý mindet bolady.