Koronavırýstan keıin quramynda S dárýmeni bar taǵamdardy kóbirek tutynǵan jón.
Kovıdpen aýyryp jazylǵannan keıingi kezeńdegi tamaqtaný men qımyl-qozǵalys erejelerin durys saqtamaǵannyń kesirinen kóp adamnyń jaǵdaıy nasharlap, aýrýhanaǵa qaıta jatýǵa májbúr bolǵandary da bar.
COVID-19-dan keıin naýqastardyń ımýnıteti kúrt tómendeıdi, aǵzanyń kóptegen fýnksıasy buzylady. Durys tańdalǵan taǵam jasýshalardaǵy metabolıkalyq prosesterdi jyldamdatady, qannyń quramyn jaqsartady jáne ımýndyq júıeniń nyǵaıýyna da áser etedi. Aǵzadaǵy zıandy qaldyqtardy (shlaktar men toksınder) ýaqtyly joıý búırekke túsetin salmaqty azaıtady, baýyr men júrek-qantamyr júıesiniń jumysyn jeńildetedi.
Dárigerler koronavırýs indetinen jazylǵannan keıingi qalpyna keltirý kezeńinde durys tamaqtaný qaǵıdasyn ustanǵan durys deıdi.
«Durys tamaqtaný boıynsha: kúndelikti rasıonnyń 30%-yn qamtıtyn mindetti tańǵy as, jalpy kalorıa mólsheriniń 35% quraıtyn túski as, bir kúndik taǵamnyń 15% -nan aspaıtyn jeńil keshki as iship, arasynda eki ret júrek jalǵaǵan jón», - deıdi Irına Vornacheva.
Kúndelikti tamaqtyń quramyna buzaý eti, taýyq eti, maıly balyq, baýyr, jumyrtqa, sút ónimderi, qatty irimshikter, kilegeı, qara bıdaıdan jáne tutas dándi daqyldan pisirilgen nan, ósimdik maıy, jarmalardan pisirilgen botqalar, kókónister, jemister, jıdekter, kók shaı, múkjıdek sýsyndary sıaqty ónimderdi qosqan durys bolady. Koronavırýstan keıin quramynda S dárýmeni bar taǵamdardy kóbirek tutynǵan jón: qyzyl burysh, sıtrýs jemisteri, qurma, alma. Ókpege paıdaly bolý úshin pisirilgen sábizdi qaımaqpen aralastyryp nemese meıiz ben keptirilgen órik qosyp jeýge bolady. Sonymen qatar, aǵzaǵa jetkilikti mólsherde sý berý kerek, ol úshin jemis sýsyndaryn, kompottardy, ıtmuryn nemese múkjıdekti sýǵa qaınatyp ishken jón.
Ońaltý kezeńinde asqazanǵa aýyr, qýyrylǵan jáne ashshy taǵamdardy, «fast-fýdty», jartylaı fabrıkattardy, tez daıyndalatyn taǵamdardy dastarqanǵa jolatpaý kerek.
«Maıonez, kechýp, margarın, gazdalǵan sý, dúkennen satyp alǵan daıyn shyryndar, ystalǵan et, marınadtalǵan qıar, alkogól, shujyq ónimderi, qoıý kofe men shaıdy tamaqtanýdan alyp tastaý kerek. Tátti jáne tuzdy taǵamdardy unatatyndar da bul kezeńde ózderin shektegenderi jón», - deıdi dáriger.