Qazaqtyń kúntizbelik ataýynda kúni búginge deıin ornyn tappaı adasyp júrgen aı ataýlary joq emes. Jaratylysty zerttep júrgen ǵalymdar men etnograftar arasynda osy oraıda burynnan qalyptasqan eki túrli jańsaq pikir qalmaı keledi.
Aqpan aıynyń qystyń dál qaı aıyna jatatynyn dóp basyp aıta almaı kelemiz. Iaǵnı aqpan aıy qazirgi fevral aıy ma, álde qazirgi ıanvar ma, naqty eshkim bilmeıdi nemese bilgisi kelmeıdi. Áıtpese, sheshimin taba almaı kele jatqan osy daý-damaı men qarama-qaıshylyqty sheshýge negiz joq emes..
Máselen, Ǵabıt Músirepov: «Qazaq qańtar-aqpan dep esh ýaqytta da aıtpaıdy, ol tilimizdiń sóıleý dástúrin buzar edi. Biz ylǵı aqpan-qańtar dep sóıleımiz. Sondyqtan men osy eki aıdyń attary aýysyp tur ma deımin» dep aıtypty bir sózinde.
Al Muhtar Áýezov shyǵarmalarynda «aqpan-qańtardaǵy kúıine kelgen býradaı» dep sóz qoldanady. Qos kemeńgerdiń osy parasatty paıymdaryna mán beretin bolsaq, ıanvar (aqpan), fevral (qańtar) bolsa kerek.
Oraıy kelgende aıta keteıik, Kókek óz ornyn tappaı júrgen aı. Kezinde kompartıanyń kejir, solaqaı saıasatynyń qurbany bolǵan ataý. Lenınniń «Aprel tezısterin» gazetke bergende «Kókek tezısteri desek proletarıattar kósemin mazaq etken bolamyz, taqyrypty «Sáýir tezısteri» dep ózgertińder» degen ortalyq komıtettiń májbúrleýimen jazylǵan.
Qazir Lenın de, partıa da, onyń keńes ókimeti de kelmeske ketti. Tezıster de mánin joǵaltty. Al aı ataýy sáýir bolyp qaldy. Kókekke óz mártebesin beretin kez keldi. 30 jyldan astam ýaqyttan beri táýelsiz elmiz.
Qoǵamymyz ózgerip jatyr. Jańa Qazaqstan qurý jolynda qulshynys ústindemiz. Ózge órkenıetti elder sıaqty ózimizge ǵana tán ulttyq qundylyqtarymyzdy qunttaǵanymyz, babalar jolyn umytpaǵanymyz jón emes pe?