Mundaı derekti Dúnıejúzilik meteorologıa uıymy usyndy.
DMU málimeti boıynsha, 1970 jyldan 2021 jylǵa deıin shamamen 12 000 tabıǵat apaty bolǵan. Al odan 4 mıllıard dollardan astam ekonomıkalyq shyǵyn kelgen, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
Jańa zertteýdiń nátıjeleri keshe, 22 mamyrda, Dúnıejúzilik meteorologıa kongresiniń ashylýynda jarıalandy. Jenevada ótip jatqan kongres 2 maýsymǵa deıin sozylady. Oǵan qatysýshylar 2024-2027 jyldarǵa arnalǵan klımattyq jáne gıdrologıalyq qubylystar, tótenshe aýa raıynyń áleýmettik-ekonomıkalyq saldaryna memleketterdiń turaqtylyǵyn damytý boıynsha jospar qurady.
Meteorologtardyń aıtýynsha, keıingi jarty ǵasyrda bárinen de damýshy elder kóbirek zardap shekken – tótenshe aýa raıynan bolǵan ólimniń 90 prosenti men ekonomıkalyq shyǵynnyń 60 prosenti solarǵa tıesili.
Keıingi 50 jylda tótenshe aýa raıy men klımat qubylystarynan bolǵan ólimniń eń kóp bóligi Azıanyń enshisinde. Ol jaqta mıllıonǵa jýyq adam, onyń jartysynan kóbi Bangladeshte qaza tapqan.
Tabıǵat apattarynan bolǵan keıingi jarty ǵasyrdaǵy 733 585 ólim Afrıkada tirkelgen. Onyń 95 prosentine qýańshylyq sebep boldy.
DMU jetildirilgen erte eskertý júıeleri men qutqarý operasıalaryn júıeli basqarý tabıǵat apattarynyń saldaryn jeńildetýge kómekteskenin aıtty. 2020-2021 jyldary kataklızm saldarynan bolǵan ólim kórsetkishi oǵan deıingi onjyldyqpen salystyrǵanda az.
2022 jyldyń qarashasynda Sharm-el-SHeıhte bolǵan klımatty ózgertý boıynsha COP27 konferensıasynda BUU Bas hatshysy Antonıý Gýterrısh «Bárine erte eskertý júıesi» bastamasyn iske qosty. Onyń maqsaty – 2027 jyldyń sońyna qaraı Jer turǵyndarynyń bárin osyndaı júıemen qorǵaý.
Qazirgi ýaqytta jer turǵyndarynyń jartysy ǵana erte eskertý qyzmeti jumys isteıtin aýdandarda turady. Al shaǵyn araldaǵy damýshy elder men eń nashar damyǵan elder burynǵydaı álsiz jaǵdaıda tur.