Kembrıdj sózdigi jyl sózin anyqtady, dep habarlaıdy aqshamnews.kz
Kembrıdj sózdiginiń bıylǵy tańdaýy «parasocial» sózi boldy. Bul sóz tanymal adamdarmen birjaqty baılanystardyń jyldam ósýin sıpattaıdy.
Nelikten dál «parasocial» jyl sózi atandy?
Bul termın eshqashan júzdesip, sóılespegen adammen baılanys sezimin bildiredi. Bul týraly The Guardian jazady. Bul túsiniktiń tanymal bolýy tanymal juldyzdarǵa degen birjaqty qyzyǵýshylyqtyń artýymen baılanysty. Mysaly, qoldanýshylardyń juldyzdardyń reaksıasyn kútýi, Teılor Svıftke quttyqtaý jazýlarynan bastap ınflúenserlerdiń nazaryn aýdarýǵa talpyný áreketterine deıin. Parasosıaldy qyzyǵýshylyq adamnyń ózine tanys emes, biraq kópshilikke belgili tulǵamen baılanys ornatqandaı sezimin sıpattaıdy.
Termın qalaı paıda boldy?
Bul uǵym alǵash ret 1956 jyly qoldanylǵan: sol kezde Chıkago ýnıversıtetiniń zertteýshileri telebaǵdarlama keıipkerlerimen kórermenderdiń emosıalyq baılanys ornatý qubylysyn baqylaǵan. Olar dostyq ne týystyq qatynasqa uqsas, biraq birjaqty baılanystardy baıqaıdy. Internet, áleýmettik jeliler, al qazir jasandy ıntellekt damyǵan saıyn mundaı asımetrıalyq baılanystar jappaı qubylysqa aınaldy. Kembrıdj sózdiginiń redaktory Kolın Makıntoshtyń aıtýynsha, «parasocial» sózine degen qyzyǵýshylyq kúrt artqan, saıttaǵy osy termınge jasalǵan suraýlar áldeqaıda kóbeıgen. Sózdik bul jyldyń aıqyn mysaldaryn da keltiredi: Svıft pen HFL oıynshysy Trevıs Kelsıdiń úılený jaıly jańalyǵy, Lılı Allenniń West End Girl álbomy. Sondaı-aq JI-chatbottardyń qoldanýshylar úshin dosqa, áńgimelesýshige, tipti romantıkalyq serikteske aınala bastaýy da atap ótiledi.
Parasosıaldy baılanystar nelikten qaýipti?
Kembrıdj ýnıversıtetiniń profesory Sımona Shnalldyń aıtýynsha, dástúrli medıaǵa senim azaıǵan saıyn adamdar ınflúenserlerge kóbirek júginýde. Bul ınternet-juldyzdarmen «saý emes, kúızeliske toly» baılanystar qalyptastyrýǵa ákelýi múmkin. Ol tanymal adamdarǵa degen shamadan tys baılanys olardyń án mátinderinen jasyryn maǵyna izdeýge, belgisiz sıgnaldardy kórýge tyrysatyn navázchıvyı áreketterge ulasatynyn aıtady.
- Parasosıaldy úrdister jańa deńgeıge ósti: kóptegen adamdar ChatGPT sekildi jasandy ıntellekt quraldaryn qoldaýshy dos, jaqsy sóz aıtatyn jan nemese tipti terapıanyń balamasy retinde qabyldaı bastady, deıdi Shnall.
Jyl sózinen bólek, sózdik jasandy ıntellektke qatysty birneshe jańa termındi qosty ári jańartty. Olardyń arasynda — slop, ıaǵnı JI jasaıtyn mánsiz sýretter men vıdeolar aǵymy, jáne memeify — sýretterdi áleýmettik jelilerde tez taraıtyn memderge aınaldyrý prosesi bar.