Demograftar boljamy osyndaı.
Bala týý kórsetkishi boıynsha ádettegideı elimizdiń batys jáne ońtústik óńirleri alda tur. Al ózge aımaqtarda jaǵdaı birqalypty, dep habarlaıdy Almaty-akshamy.kz.
24.kz arnasynyń aqparaty boıynsha, tabıǵı ósim bolǵanymen, mamandardy ýrbanızasıa qarqyny alańdatyp otyr. Sebebi búginde el halqynyń 60 paıyzdan astamy qalany meken etken. Sondyqtan elimizde demografıalyq teńgerimsizdik beleń ala ma dep qorqady. Elimizde sońǵy jyldary bala týý kórsetkishiniń báseńdep qalǵany baıqalady. Máselen, byltyr tek birinshi toqsanda 93 myń 600 sábı dúnıege kelse, bıyl jyl basynan beri 93 myń 500 bala týǵan. Mańǵystaý men Túrkistan oblystary kósh basynda. Odan keıin Shymkent qalasy tur.
«Kóshi-qon teris áserin tıgizip otyr. Sondyqtan biz týýdyń arqasynda ǵana kóbeıip otyrmyz. Eger týý osy qarqynmen kóbeıip otyratyn bolsa biz osy jyly, mysaly, 1,3 paıyzǵa ósemiz desek, osy jyldyń aıaǵyna deıin 20 mln-ǵa jetemiz», - deıdi demograf Shynar Tóleshova.
Mamandar halyq sanynyń báseńdep qalýyna keri áserin tıgizetin taǵy bir másele baryn aıtady. Búginde aýyl halqynyń qalaǵa údere kóshý úrdisi beleń alǵan. Tabıǵı ósimniń ózi elimizdiń tek batys jáne ońtústik óńirlerinde ǵana qarqyndy. Al ózge aımaqtarda birqalypta tur. Bul bolashaqta áleýmettik teńgerimsizdikke ákep soǵýy múmkin deıdi.
«Halyqtyń tipti 80 paıyzyna deıin bolashaqta qalalyq jerde turýy múmkin. Astana, Almaty, Shymkent qalalarynda 2000 jyldan beri halyq sany kúrt ósken. Bizdiń ózimiz qazir qarap tursaq, qala halqynyń sany 60 paıyzdan asty», - deıdi demograf Shynar Tóleshova.
Sońǵy 10 jylda qala turǵyndarynyń úlesi 55-ten 61,7 paıyzǵa deıin ósti. Al ulttyń damý josparynda bul kórsetkish 2025 jylǵa deıin 62,6 paıyzǵa jetedi dep boljanǵan. Alaıda qujattaǵy deńgeıge erte jetkendikten, ekonomıkalyq turǵyda daıyndyq qajet, deıdi mamandar.
«2014 jyldan 2022 jyldyń basyna deıin aýyldan kóshken halyqtyń keri kóshi-qon saldosy 657 myń adamdy qurapty. Iaǵnı bul úlken bir qala halqynyń sany bul. Qalalar bizde kóshi-qon legine daıyn bolýy kerek. Buǵan Úkimet tarapynan jasalyp jatqan baǵdarlamalar bar. Naqty toqtalatyn bolsam, 2025 jylǵa deıingi eldiń aýmaqtyq damý jospary qurylǵan bolatyn. Sonda óńirlerdi ındýstrıalandyrý, jumys oryndaryn qurý, sapaly ýrbanızasıa jasaý sıaqty is-sharalar qaralǵan bolatyn», - deıdi ekonomıs Nurbolat Qurmetuly.
Sonymen qatar elde otbasyn quryp, jup bolatyndar azaıǵan. Máselen, 2021 jyly Qazaqstanda 140 myń 300 jup nekesin qısa, byltyr 128 myń 400 otbasy tirkelgen. Sarapshylar osy máseleniń bári qoǵamnyń demografıalyq jáne áleýmettik jaǵdaıyna tikeleı áser etetinin aıtady.