Uly Dala Eli – ulttyq tarıhymyzdyń myńjyldyqtary men Táýelsizdiktiń uly jetistikterin ushtastyryp jatyr... Biz kóptegen synaqtardan abyroımen óttik, shyńdaldyq, rýhymyz bekidi. Biz Uly Dala Eli – jańa Qazaqstandy – Uly dalanyń jańarǵan Elin qurdyq.
Nursultan NAZARBAEV.
2015 JYLDYŃ BASTY OQIǴALARY
- Uly Otan soǵysyndaǵy Jeńistiń 70 jyldyǵy.
- Qazaqstan halqy Assambleıasynyń 20 jyldyǵy.
- Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy.
- Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń besinshi sezi.
- Qazaqstannyń Dúnıejúzilik saýda uıymyna ótýi.
- QR Konstıtýsıasynyń 20 jyldyǵy.
- QR Prezıdentiniń Qazaqstan halqyna Joldaýy.
Elbasy Nursultan NAZARBAEV: «Baǵdarymyz – belgili, tańdaýymyz – aıqyn, maqsatymyz – bıik»
2014 jyldy qorytyndylaǵan alqaly basqosýda Tuńǵysh Prezıdent 2015 jylǵy basymdyqtar men mindetterdi saralaı kele aldaǵy basty oqıǵalar men merekeli datalarǵa toqtalǵan edi.
Rasynda da 2015 jyl elimiz úshin mańyzdy aıtýly datalarmen este qaldy. Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy, Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýsıasy men Qazaqstan halqy Assambleıasynyń 20 jyldyǵy, Uly Otan soǵysy jyldaryndaǵy Jeńistiń 70 jyldyǵy toılandy.
Qazaqstan halqy Assambleıasynyń jyly dep belgilenip, merekelengen bul kezeń kóp etnosty elimizde ulttyq rýhanı qundylyqtar men salt-dástúrlerdiń jandanǵan, jańarǵan kórinisterimen de birlik pen tatýlyqtyń rýhyn asqaqtatty.
Qazaqstannyń Dúnıejúzilik saýda uıymyna ótýi men Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqtyń jumys isteı bastaýy da osy jyldyń enshisinde. Qazaqstandyqtardy dástúrli Jańa jyl merekesimen quttyqtaýynda Elbasy: «Baǵdarymyz – belgili, tańdaýymyz – aıqyn, maqsatymyz – bıik. Barshaǵa shuǵyla shashatyn «Nurly jol» búkil elimizdiń kúretamyryna aınaldy», – dedi.
Al, jyldyń basty saıası oqıǵasy retinde sáýir aıynda ótken Prezıdent saılaýyn aıtýǵa bolar. Oǵan elektorattyń 95,22 paıyzy qatysyp,onyń ishinde saılaýshylardyń 97,75 paıyzy Nursultan Nazarbaevqa daýys berdi. Bul Elbasy bedeliniń aıqyndylyǵy men onyń 5 ınstıtýttyq reformaǵa negizdelgen saılaýaldy strategıalyq baǵdarlamasynyń halyqtyq sıpatpen tyǵyz ushtasqandyǵyn bildirse kerek. Saılaýǵa álemniń 37 elinen, halyqaralyq uıymdardan kelgen baıqaýshylar saılaýdyń uıymdastyrylýynyń joǵary deńgeıin, ádildigin erekshe atap ótti.
Memleket basshysy 2015 jyly ótken QHA-nyń XXII sesıasynda Assambleıanyń týǵan kúni – 1 naýryzdy jańa mereke – Alǵys aıtý kúni dep belgileýdi usyndy. Bul kún meıirimdiliktiń, búkil qazaqstandyqtardyń bir-birine degen dostyǵy men mahabbatynyń jarqyn merekesine ulaspaq. Alǵys aıtý kúni alǵash ret 2016 jyly atalyp ótti. Osy jyly sonymen qatar Qazaqstanda ataqty ǵylym jáne mádenıet qaıratkerleriniń mereıtoılary: kórnekti shyǵystanýshy, ǵalym Shoqan Ýálıhanovtyń 180 jyldyǵy, Uly Abaıdyń 170 jyldyǵy jáne asa kórnekti jazýshy İlıas Esenberlınniń 100 jyldyǵy toılandy.
9 qańtar
Memleket basshysy Germanıanyń Federaldyq Kansleri Angela Merkelmen kezdesip, ekijaqty kelissóz aıasynda ekonomıkalyq yntymaqtastyq máseleleri talqylandy.
25 aqpan
«Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kezekten tys saılaýyn taǵaıyndaý týraly» Prezıdent Jarlyǵy shyqty. «Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kezekten tys saılaýy 2015 jyldyń 26 sáýirine taǵaıyndalsyn» delingen onda.
12 naýryz
«Nur Otan» partıasynyń XVI sezinde Memleket basshysy sóz sóılep, óziniń Bes ınstıtýttyq reformasyn jarıalady. Osy sıeze Nursultan Nazarbaev Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń saılaýyna kandıdat retinde usynyldy.
20 naýryz
Nur-Sultanda Qazaqstan, Reseı, Belarýs memleketteri basshylary – Nursultan Nazarbaev, Vladımır Pýtın, Aleksandr Lýkashenko bas qosyp, úshjaqty kezdesý ótti.
16 sáýir
Qazaqstanǵa memlekettik saparmen Túrkıa Prezıdenti keldi. Nursultan Nazarbaev pen Redjep Taıyp Erdoǵannyń ekijaqty kelissózderinen keıin Qazaqstan men Túrkıa arasyndaǵy Joǵary deńgeıli strategıalyq yntymaqtastyq keńesiniń qorytyndysy boıynsha Birlesken málimdeme jáne «Jańa Sınergıa» birlesken ekonomıkalyq baǵdarlamasynyń İs-sharalar josparynyń mańyzyn arttyrý jóninde Hattama qabyldandy .
10 sáýir
Memleket basshysy «Elbasymen birge – jańa jeńisterge!» atty jastar forýmyna qatysty.Forýmǵa Qazaqstannyń búkil óńirinen 2000-nan astam adam qatysty, olardyń qatarynda «Jas Otan» jastar qanatynyń belsendileri, máslıhattardyń jas depýtattary, kásipkerler, ǵalymdar, tanymal sportshylar jáne jastardyń irgeli uıymdarynyń kóshbasshylary bar. İs-shara qorytyndysy negizinde «Elbasymen birge – jańa jeńisterge!» jastar forýmyna qatysýshylar Qazaqstan jastaryna arnalǵan Úndeý qabyldady.
26 sáýir
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń saılaýy ótip, onyń nátıjesi boıynsha exit-poll qorytyndysy jarıalandy: Saılaýshylardyń 97,5 paıyzy – N.Nazarbaevqa , 1,87 paıyzy – T.Syzdyqovqa, 0,63 paıyzy – A.Qusaıynovqa daýys berdi. Úsh kúnnen keıin, 29 sáýirde Nursultan Nazarbaevtyń Qazaqstan Prezıdenti qyzmetine resmı kirisýine oraı saltanatty Ulyqtaý rásimi boldy.
7 mamyr
Memleket basshysy – Qarýly Kúshterdiń Joǵarǵy Bas qolbasshysy Nursultan Nazarbaevtyń qatysýymen Elordadaǵy «Qazaq eli» alańynda Otan qorǵaýshy kúnine jáne Uly Otan soǵysyndaǵy Jeńistiń 70 jyldyǵyna arnalǵan áskerý sherý ótti. Bul kúni «Jeruıyq» saıabaǵynda batyr panfılovshylarǵa arnalǵan monýment saltanatty túrde ashyldy.
8-9 mamyr
Elbasy Máskeýde ótken TMD-ǵa múshe elder Memleket basshylary keńesiniń beıresmı samıtine, sondaı-aq, Joǵary Eýrazıalyq ekonomıkalyq keńestiń memleket basshylary deńgeıindegi otyrysyna qatysty. Bul basqosýlar aıasynda N.Nazarbaev pen V.Pýtınniń kezdesýi boldy. Osy sapary aıasynda Nursultan Nazarbaev Reseı astanasynda ótken Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyna arnalǵan áskerı sherýge qatysty.
10 maýsym
Elordadaǵy Beıbitshilik jáne kelisim saraıynda Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń V sezi ashyldy.
22-23 maýsym
Qazaqstan resmı túrde Dúnıejúzilik saýda uıymynyń quramyna endi. Qazaq Eliniń DSU-na kirýine baılanysty kelissózder máresine jetti. Osyǵan oraı elimizdiń Dúnıejúzilik saýda uıymyna kirýiniń maqsat-múddesin aıqyndap, mańyzyn tujyrymdaǵan Elbasynyń Qazaqstan halqyna Úndeýi jarıalandy. «Dúnıejúzilik saýda uıymyna múshe bolý bizdiń ekonomıkamyzdy jańa kókjıekterge bastaıdy. Kásiporyndarymyzdyń shetel naryqtaryna shyǵýyn qamtamasyz etedi. Al tutynýshylar úshin taýarlar men qyzmetterdiń keń aýqymyna tańdaý jasaýǵa jol ashady. Búginde saýda-sattyǵymyzdyń 90 prosenti Dúnıejúzilik saýda uıymyna múshe elderge tıesili. Qazaqstan sheteldik ınvestorlar men seriktester úshin burynǵydan da tartymdy bola túsedi. Jańa óndirister men jumys oryndaryn ashýǵa múmkindikter týady», - dedi Prezıdent.
27 shilde
Shveısarıanyń Jeneva qalasynda Qazaqstandy Dúnıejúzilik saýda uıymyna resmı qabyldaý sharasy ótti. Oǵan Elbasy Nursultan Nazarbaev qatysty.
2 qyrkúıek
Taǵy bir qazaq azamaty ǵaryshqa ushqan kún! Baıqońyr ǵarysh aılaǵynan qazaqstandyq ǵaryshker Aıdyn Aıymbetov «Soıýz TMA-18M» kemesimen ǵaryshqa bet aldy.
3 qyrkúıek
Qytaı astanasy Pekınniń Tánanmen alańynda ekinshi dúnıejúzilik soǵystyń aıaqtalǵanyna 70 jyl tolý mereıtoıyna oraı jáne qytaı halqynyń Japonıamen soǵystaǵy jeńisiniń 70 jyldyǵyna arnalǵan masshtabty áskerı sherý ótti. Sherýge 12 myńǵa jýyq áskerı adamdar, 500 tehnıka, 200 ushaq jáne álemniń 17 elinen myńǵa jýyq sheteldik áskerı qyzmetkerler qatysty. Saltanatty sharaǵa Qazaqstan, Reseı, Belarýs, Chehıa, Ózbekstan, Tájikstan, Ońtústik Koreıa, Vetnam, Taıland jáne taǵy basqa elderdiń prezıdentteri qatysty.
11 qyrkúıek
Memleket basshysynyń qatysýymen Elordada Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna arnalǵan saltanatty jınalys ótti.
28 qyrkúıek
Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Birikken Ulttar Uıymy Bas Assambleıasynyń sesıasyna qatysyp, álemdik saıasatqa baılanysty jalpy pikirtalasta sóz sóıledi.
8 qazan
Memleket basshysy jumys saparymen Jambyl oblysyna baryp, Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna oraı Tarazda ótken sharalarǵa qatysyp,sóz sóıledi.
3 qarasha
Ulybrıtanıa Premer-mınıstri Devıd Kemeronnyń shaqyrýy boıynsha Nursultan Nazarbaev osy elge resmı saparmen bardy. Sapar nátıjesinde 13 mıllıard dollardyń kelisimderine qol qoıyldy.
5 qarasha
Nursultan Nazarbaev Fransıa Prezıdenti Fransýa Ollandtyń shaqyrýymen Fransıaǵa resmı saparmen baryp, kelissózder qorytyndysynda birlesken Deklarasıa qabyldandy.
15 jeltoqsan
«Astana Opera» memlekettik opera jáne balet teatrynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine arnalǵan saltanatty jıyn ótti. Alqaly jıynda Elbasy sóz sóılep, Táýelsizdik jyldary respýblıkamyz tarıhı damý turǵysynan ǵajaıyp sekiris jasaǵanyna toqtaldy: «Babalarymyz umtylǵan ańsarly maqsat – Táýelsizdikke bizdiń urpaq qol jetkizdi. Sondyqtan da bul kún tutas urpaqtardyń oryndalǵan armanyn bildiretin qýanyshty ári mańyzdy mereke bolyp sanalady... Bizdiń Qazaqstan – Uly Dala Eli, Jańǵyrǵan Uly Dala Eli. Bul bizdiń asqaq ańsarymyz ári erekshe maqtanyshymyz. Qazaqstandyqtardyń bolashaq urpaǵy bizdiń jetistikterimizdi laıyqty baǵalap, maqtan tutaryna esh kúmán joq. Olar bizdiń tájirıbemizden danalyqtyń, syndarly is-árekettiń jáne kez kelgen qıyndyqtyń aldynda ıilmes beriktiktiń úlgisin kóretin bolady, – dedi Prezıdent.
STATISIKA:
2015 jyly Prezıdent 700-ge jýyq protokoldyq sharalarǵa,100-den astam kezdesýlerge, 11 memleketaralyq samıtterge,5 halyqaralyq forýmdarǵa qatysqan eken.Respýblıka óńirlerine 19 ret, shet elderge 20 ret resmı saparǵa shyqty. Bir jyl ishinde barlyǵy 168 Zań qabyldanyp, 216 Jarlyqqa qol qoıyldy.
JYL TÚIİNİ:
Jańa Prezıdenttik merzimge saılanǵan Nursultan Nazarbaev saılaý ótisimen óziniń 100 naqty qadamnan turatyn Ult josparyn usyndy. Osyǵan oraı Ulttyq komısıa quryldy.El Parlamenti jyl aıaǵyna deıin bul reformalarǵa zańdyq sıpat berip, alpysqa jýyq zańdar men normatıvtik-quqyqtyq aktiler qabyldady. Munyń ózi búkil álemdi tyǵyryqqa tiregen daǵdarystyq kezeńnen ótýdiń qazaqstandyq joldyń tıimdi de sátti baǵdar bolǵanyn ómirdiń ózi dáleldep berdi.Elimizdiń damý jolyndaǵy osy jeńisti joldardyń birlikpen jáne kelisimmen astasyp jatqandyǵyn Elbasy da jyldyń qorytyndy jıynynda jaqsy aıtty: «Jyl basynda ótken prezıdent saılaýy bizdiń tabysty túrde bolashaǵy birtutas ultqa aınalyp kele jatqanymyzdy kórsetti. Birlik pen kelisimdi saqtap, nyǵaıtý ońaı jumys emes. Ol danalyq pen kórgendilikti, kóregendik pen elimizdiń barsha azamattarynyń ózara syılastyǵyn qajet etedi. Ǵylym Jer betindegi árbir etnos keminde bir erekshe qasıetke ıe ekenin aıtady. Bizdiń ómirimiz Qazaqstandaǵy 100 etnostyń 100 aıryqsha jáne qaıtalanbas qasıeti bar ekenin kórsetip otyr. Sonyń bári jınalyp kelip bizdiń Birtutas Ultymyzdyń biregeı basymdylyǵyn quraıdy. Qazaqstannyń árbir etnosy – bizdiń baılyǵymyz. Kópetnostylyq – bizdiń ortaq uly qazynamyz. Qazaqstan halqy Assambleıasy, mine, 20 jyl boıy osy baılyqtyń basty qorǵaýshysy mindetin tabysty atqaryp keledi. Táýelsiz Qazaqstan – bizdiń úlken otbasymyz jáne ortaq shańyraǵymyz», – dedi Nursultan Nazarbaev.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine arnalǵan 2015 jyly ótken saltanatty jıynda Elbasy jyldy qorytyndylaı kele: «Qıyndyqtarǵa qaramastan, táýelsizdiktiń 24-shi jyly jadymyzda kóptegen jan tolqytarlyq, Qazaqstan úshin aıryqsha máni bar oqıǵalarymen este qalady. Biz ekonomıkamyzdyń oń ósimin saqtadyq. Indýstrıalyq damýdyń ekinshi besjyldyǵy jáne «Nurly jol» baǵdarlamasy bastaldy. 2015 jyly 800 mıllıard teńgeniń 120 jobasy iske qosyldy, 10 turaqty jumys orny ashyldy, myńdaǵan sharshy metr baspana paıdalanýǵa berilip, olarǵa jastar men az qamtylǵan otbasylar qonystandy...Qazaqstan Dúnıejúzilik saýda uıymyna kirdi. Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaq jumysyn bastady. Bıyl Qazaqstan álemdik jetekshi eksporttaýshylardyń elýligi qataryna qosylyp, 43-oryndy ıelendi. Bizde shıraq, saýatty, jańashyl jastar býyny ósip keledi. Álemniń jetekshi joǵary oqý oryndarynyń qataryna qosylǵan Nazarbaev Ýnıversıtetinde daıarlanǵan alǵashqy 500 maman bıyl bitirip shyqty. Qazaqstan MAGATE-men birlesip, Iadrolyq otyn bankin qurdy, ol bizdiń elge ornalastyrylady. Úshinshi ǵaryshkerimiz Aıdyn Aıymbetov Jer tóńiregindegi orbıtaǵa sapar shekti. Biz Ult josparyn oryndaýǵa kiristik. Ony Táýelsizdiktiń 25 jyldyǵy qarsańynda júzege asyra bastaǵanymyzdyń da sımvoldyq máni bar», – dedi Nursultan Nazarbaev.
***
Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń Qazaqstan halqyn Jańa jylmen quttyqtaýynan:
«Tarıh qoınaýyna attanǵaly turǵan jyl elimiz úshin jemisti boldy. Qazaqstan daǵdarysqa qaramastan, óziniń qutty qadamyn jalǵastyrdy.Bıyl biz tarıhy tereńde jatqan tamyrly halyq ekenimizdi barshaǵa áıgiledik. Uly Dalada ult ataýymen memleket qurǵan babalar rýhyna taǵzym ettik. Jańa Qazaqstannyń qalyptasýyna negiz qalaǵan Ata Zańymyzdy ulyqtadyq. Baq-berekemizdiń uıytqysy – Qazaqstan halqy Assambleıasynyń bedelin bıiktettik. Ardagerlerimizdi ardaqtap, Uly Jeńistiń mán-mańyzyn urpaqtyń sanasyna sińirdik. Qazaqtyń úshinshi ǵaryshkeri kók júzine samǵap, mereıimizdi ósirdi. Saýdamyz sapaly, taýarymyz tartymdy bolýy úshin Dúnıejúzilik Saýda Uıymyna múshe boldyq. Bıylǵy Prezıdent saılaýynda birligi bar el ekenimizdi taǵy da dáleldedik».